میانجیگری اختیاری و اجباری در ترکیه

میانجیگری چیست؟

میانجیگری به عنوان جایگزینی برای مسیر سنتی دعوی قضایی برای حل اختلافات به طور فزاینده‌ای محبوب می‌شود. به جای تعیین اینکه چه کسی درست یا غلط است، رویکردی همکاری‌گرایانه، انعطاف‌پذیر و مقرون‌به‌صرفه‌تر را ارائه می‌دهد که اولویت آن یافتن راه‌حلی است که برای همه طرف‌های درگیر مفید باشد. میانجیگری به ویژه در اختلافات حقوق خصوصی ناشی از تجارت و معاملات مفید است، زیرا گزینه‌ای قابل دسترس‌تر و عملی‌تر برای طرف‌های جویای عدالت است.

یکی از مهم‌ترین مزایای میانجیگری، اثربخشی هزینه آن است. دعوی قضایی سنتی روشی پرهزینه و زمان‌بر است که با توجه به بار کاری قوه قضاییه، برای بسیاری از افراد و کسب‌وکارها گزینه‌ای کمتر قابل اجرا می‌باشد. از سوی دیگر، میانجیگری عموماً سریع‌تر و ارزان‌تر است، که آن را برای طرف‌های جویای عدالت دسترس‌پذیرتر می‌کند. طبیعت همکاری‌گرایانه میانجیگری به طرف‌ها اجازه می‌دهد تا بدون تحمل هزینه‌های بالای مسیرهای دعوی سنتی، راه‌حلی که به نفع آن‌هاست پیدا کنند.

یکی دیگر از مزایای میانجیگری انعطاف‌پذیری آن است. بر خلاف دعوی سنتی که به قوانین سختگیرانه پروسه‌ای تابع است، میانجیگری فرآیندی بسیار انعطاف‌پذیر است. می‌تواند در محیط‌های مختلف از جمله به صورت آنلاین برگزار شود که آن را برای طرف‌های مختلف مکان‌ها قابل دسترس و مناسب می‌کند. این فرآیند می‌تواند به نیازهای خاص طرف‌ها تنظیم شود، اطمینان حاصل کند که منافع آن‌ها در نظر گرفته می‌شود و در طول فرآیند احساس راحتی می‌کنند. نقش میانجی در این فرآیند بسیار مهم است زیرا به طرف‌ها کمک می‌کند به طور موثر ارتباط برقرار کنند و به سمت راه‌حلی که قابل قبول برای هر دو طرف است، همکاری کنند.

حفظ محرمانگی یکی دیگر از مزایای میانجیگری است. این فرآیند کاملاً محرمانه است و این امر برای طرف‌هایی که می‌خواهند اختلاف خود را مخفی نگه دارند بسیار مهم است. بر خلاف اسناد دادگاه که معمولاً برای عموم قابل دسترس است، میانجیگری به طرف‌ها اجازه می‌دهد اطلاعات حساس خود را محرمانه نگه دارند و حریم خصوصی خود را حفظ کنند. این امر می‌تواند در اختلافات تجاری که حفظ محرمانگی برای حفظ مزیت رقابتی حیاتی است، اهمیت ویژه‌ای داشته باشد.

میانجیگری همچنین می‌تواند به حفظ نظم اجتماعی کمک کند. میانجیگری رویکردی برد-برد را تشویق می‌کند که در آن هر دو طرف به سوی نتیجه‌ای که برای هر دو مفید است کار می‌کنند و تعداد اختلافاتی که به دعوی تبدیل می‌شود را کاهش می‌دهد. این رویکرد می‌تواند به جامعه‌ای هماهنگ‌تر منجر شود که در آن اختلافات به جای روش‌های خصمانه به روش‌های همکاری‌گرایانه حل می‌شود.

میانجیگری برای طیف گسترده‌ای از اختلافات حقوق خصوصی ناشی از تجارت و معاملات مناسب است. با این حال، در اختلافات حقوقی که به نظم عمومی مربوط می‌شود یا طرف‌ها نمی‌توانند موضوع را به طور آزادانه مدیریت کنند، قابل اجرا نیست. زمانی که طرف‌ها موافقت می‌کنند که از میانجیگری استفاده کنند، هزینه میانجیگری بر اساس تعرفه حداقل هزینه‌های میانجیگری تعیین می‌شود. هزینه اختلافات حقوقی که از طریق میانجیگری حل می‌شود معمولاً به صورت درصدی از مبلغ اختلافی محاسبه می‌شود.

اصول فرآیند میانجیگری

میانجیگری یک روش جایگزین حل اختلاف است که شامل میانجیگری توسط یک طرف سوم بی‌طرف است که مذاکرات بین طرف‌های اختلاف را تسهیل می‌کند. این یک فرآیند داوطلبانه است که در آن طرف‌ها کنترل نتیجه حل اختلاف را در دست دارند. میانجیگری فرآیندی انعطاف‌پذیر و محرمانه است و می‌تواند در انواع مختلف اختلافات مانند تجاری، کاری و مصرف‌کننده استفاده شود.

بی‌طرفی

یکی از اصول اساسی میانجیگری وجود یک میانجی بی‌طرف است. میانجی تصمیم‌گیرنده نیست، بلکه ارتباط و مذاکرات بین طرف‌ها را تسهیل می‌کند. نقش میانجی کمک به طرف‌ها در شناسایی مشکلات، کشف گزینه‌ها و رسیدن به راه‌حلی که برای هر دو طرف قابل قبول است می‌باشد. میانجی باید بی‌طرف و بدون تعصب باشد، به این معنا که نباید یک طرف را به طرف دیگر ترجیح دهد. بی‌طرفی میانجی به طرف‌ها کمک می‌کند تا در فرآیند اعتماد و ایمان داشته باشند و آن‌ها را تشویق می‌کند که باز و صادق باشند.

محرمانگی

اصل محرمانگی یکی دیگر از اصول اساسی میانجیگری است. محرمانگی به این معنا است که تمام اطلاعاتی که در فرآیند میانجیگری مبادله می‌شود محرمانه نگه داشته شود و میانجی نباید بدون اجازه طرف‌ها آن را به دیگران فاش کند. محرمانگی برای ایجاد اعتماد بین طرف‌ها و تشویق آن‌ها به باز و صادق بودن در مورد موضوعات اختلافی اساسی است. همچنین به طرف‌ها اجازه می‌دهد که راه‌حل‌های احتمالی را بدون ترس از عواقب جانبی یا نتیجه‌گیری بررسی کنند.

داوطلبانه بودن

داوطلبانه بودن یکی دیگر از اصول اساسی میانجیگری است. طرف‌ها به طور داوطلبانه در فرآیند میانجیگری شرکت می‌کنند و اگر احساس کنند که فرآیند برای آن‌ها کار نمی‌کند، می‌توانند هر زمان که بخواهند از آن عقب‌نشینی کنند. طبیعت داوطلبانه میانجیگری به طرف‌ها اجازه می‌دهد که فرآیند حل اختلاف را در اختیار بگیرند و آن‌ها را تشویق می‌کند که به سوی راه‌حلی که برای هر دو طرف قابل قبول است، همکاری کنند.

حاکمیت طرف‌ها

اصل حاکمیت طرف‌ها یکی دیگر از اصول اساسی میانجیگری است. این اصل به این معنا است که طرف‌ها کنترل نتیجه فرآیند حل اختلاف را در دست دارند. به جای انتظار برای اینکه یک قاضی یا داور تصمیمی به آن‌ها تحمیل کند، طرف‌ها آزادی مذاکره و توافق بر سر راه‌حلی را دارند که نیازها و منافع آن‌ها را برآورده می‌کند. این امر طرف‌ها را تشویق می‌کند که مسئولیت حل اختلافات خود را بر عهده بگیرند و به حصول نتیجه‌ای پایدار و طولانی مدت کمک می‌کند.

اصل برابری

اصل برابری یکی دیگر از اصول مهم میانجیگری است. برابری به این معنا است که طرف‌ها فرصت‌های برابر برای شرکت در فرآیند میانجیگری دارند و میانجی باید با آن‌ها به طور محترمانه و با کرامت رفتار کند. میانجی نباید یک طرف را به طرف دیگر ترجیح دهد و باید اطمینان حاصل کند که منافع و نیازهای هر طرف هنگام بررسی راه‌حل‌های احتمالی در نظر گرفته شود.

غیررسمی بودن

اصل غیررسمی بودن یکی از اصول مهم میانجیگری است. میانجیگری فرآیندی غیررسمی است که طرف‌ها را تشویق می‌کند تا به طور باز و صادقانه ارتباط برقرار کنند. به طرف‌ها اجازه می‌دهد که راه‌حل‌های احتمالی را در یک محیط بدون تنش و غیرخصمانه بررسی کنند. اطلاعات و مدارکی که در طول فعالیت میانجیگری توسط طرف‌ها ارائه می‌شود، نمی‌تواند به عنوان مدرک استفاده شود، که این امر به کاهش استرس و نگرانی‌های مربوط به فرآیندهای قانونی رسمی کمک می‌کند و طرف‌ها را تشویق می‌کند که به سوی راه‌حلی که برای هر دو طرف قابل قبول است، همکاری کنند.

در نتیجه، میانجیگری یک روش جایگزین حل اختلاف است که شامل میانجیگری توسط یک طرف سوم بی‌طرف است که مذاکرات بین طرف‌های اختلاف را تسهیل می‌کند. اصول میانجیگری مانند بی‌طرفی، محرمانگی، داوطلبانه بودن، حاکمیت طرف‌ها، برابری و غیررسمی بودن برای موفقیت فرآیند اساسی هستند. میانجیگری فرآیندی انعطاف‌پذیر و محرمانه است که به طرف‌ها اجازه می‌دهد فرآیند حل اختلاف را در اختیار بگیرند و به سوی راه‌حلی که برای هر دو طرف قابل قبول است، همکاری کنند. اصول میانجیگری به تضمین اینکه فرآیند عادلانه، محترمانه و مؤثر باشد، کمک می‌کند و طرف‌ها را تشویق می‌کند که به طور باز و صادقانه در یک محیط غیرخصمانه ارتباط برقرار کنند.

اختلافات مناسب برای میانجیگری

میانجیگری یک فرآیند حل اختلاف است که شامل یک طرف سوم بی‌طرف به نام میانجی است که به طرف‌ها در حل اختلافات از طریق ارتباط و مذاکره کمک می‌کند. میانجیگری در اختلافات حقوق خصوصی استفاده می‌شود. نقش میانجی تسهیل ارتباط بین طرف‌ها، کمک به درک دیدگاه‌های یکدیگر و رسیدن به راه‌حلی که برای هر دو طرف قابل قبول است، می‌باشد.

در ترکیه، میانجی‌ها باید در وزارت ثبت شده و آموزش‌های اساسی میانجیگری را از نهادهای مجاز دریافت کرده باشند. اختلافات حقوق خصوصی که به نظم عمومی مربوط نمی‌شوند و می‌توان آن‌ها را از طریق صلح حل کرد، برای میانجیگری مناسب هستند. میانجیگری راهی برای حل اختلافات بدون نیاز به دعوی قضایی است و می‌تواند زمان و هزینه را برای طرف‌های مرتبط صرفه‌جویی کند. با این حال، هر اختلافی برای میانجیگری مناسب نیست.

ادعاهای خسارت مالی، مدیریت اموال در طول ازدواج، تقسیم اموال در صورت پایان ازدواج، جبران خسارت در صورت طلاق و نفقه، اختلافات حقوق خانواده که طرف‌ها می‌توانند آزادانه درباره آن‌ها تصمیم‌گیری کنند، نیز می‌توانند از طریق میانجیگری حل شوند. اما در موضوعاتی مانند ابطال ازدواج، رد نسب، پدری و طلاق نمی‌توان میانجیگری کرد.

طبق قانون میانجیگری در اختلافات حقوقی و کنوانسیون شورای اروپا برای پیشگیری و مبارزه با خشونت علیه زنان و خشونت خانگی، اختلافات شامل خشونت خانگی برای میانجیگری مناسب نیستند. همچنین، طبق این کنوانسیون، میانجیگری و سازش اجباری و سایر روش‌های جایگزین حل اختلاف در ارتباط با هرگونه اقدام خشونت‌آمیز ممنوع است.

طبق حقوق ترکیه، اختلافات مربوط به حفاظت از مصرف‌کننده و اختلافات مربوط به مالکیت می‌توانند از طریق میانجیگری حل شوند. همچنین دعاوی خسارت ناشی از عمل ناحق و غنی‌شدن بی‌سبب و دعاوی حقوق خصوصی مربوط به بازگشت تملک می‌توانند از طریق میانجیگری انجام شوند. دعاوی تشخیص منفی و جبران خسارت، رهایی از بدهی، ابطال اعتراض، دعاوی طلب با توقیف احتیاطی از اختلافات مناسب برای میانجیگری هستند. در صورت حل یک مشارکت مشترک، میانجیگری می‌تواند یک راه‌حل مفید برای اختلافات گسترده باشد. به طور مشابه، در اختلافات اجاره، طرف‌ها می‌توانند بدون نیاز به تأیید شخص ثالث درباره شرایط اجاره تصمیم‌گیری کنند.

اختلافات مالکیت فکری معمولاً شامل اختراعات، علائم تجاری، حق نشر، طراحی‌های صنعتی و نقض حقوق مالکیت فکری و صنعتی یا استفاده از این حقوق از طریق مجوز است. در ترکیه، ثبت حقوق مالکیت فکری توسط هیئت‌مدیره علائم تجاری و اختراعات ترکیه انجام می‌شود و این فرآیند به شدت به نظم عمومی مربوط است. به عنوان نتیجه، اختلافاتی که موضوع دعاوی ابطال هستند، برای میانجیگری و تنفیذ مناسب نیستند. اما در برخی از اختلافات مالکیت فکری، در صورتی که یکی از طرف‌ها به یک کسب‌وکار تجاری مربوط باشد، مراجعه به میانجی به عنوان یک شرط دعوی تنظیم شده است. مناسب بودن یک اختلاف برای میانجیگری به طور کلی، بررسی می‌شود که آیا طرف‌ها تجار هستند و آیا اختلاف ناشی از قوانین مالکیت فکری است یا خیر.

معیار اصلی برای تعیین مناسب بودن یک اختلاف برای میانجیگری این است که آیا طرف‌ها می‌توانند اختلاف را به طور آزادانه حل کنند یا خیر.

میانجیگری اختیاری

طرف‌های اختلاف می‌توانند قبل از دعوی یا در حین دعوی توافق کنند که به میانجی مراجعه کنند و دادگاه می‌تواند آن‌ها را به این سمت تشویق کند. اگر پیشنهاد یک طرف برای مراجعه به میانجی در مدت ۳۰ روز پاسخ مثبت دریافت نکند، پیشنهاد رد شده تلقی می‌شود. میانجی با توجه به نوع اختلاف و خواسته‌های طرف‌ها، فعالیت میانجیگری را انجام می‌دهد. تنها کارهایی که توسط قاضی قابل انجام است نمی‌تواند توسط میانجی انجام شود. پس از شروع دعوی، اگر طرف‌ها به طور مشترک به میانجی مراجعه کنند، دعوی تا سه ماه به تعویق می‌افتد.

طرف‌ها می‌توانند به طور شخصی یا از طریق نمایندگان قانونی یا وکلای خود در مذاکرات میانجیگری شرکت کنند و کارشناسان نیز می‌توانند حضور داشته باشند. میانجی در صورتی که طرف‌ها نتوانند به راه‌حلی برسند، می‌تواند یک راه‌حل پیشنهادی ارائه دهد. دعاوی خسارت که اعضای کمیسیون در چارچوب فعالیت‌های میانجیگری خود انجام داده‌اند و تصمیمات آن‌ها تنها می‌تواند علیه دولت مطرح شود.

فرآیند میانجیگری از تاریخ دعوت طرف‌ها به جلسه اول آغاز می‌شود و مدت زمان از شروع تا پایان فرآیند میانجیگری در محاسبه مدت زمان محدودیت و مرور زمان لحاظ نمی‌شود. فعالیت میانجیگری زمانی پایان می‌یابد که طرف‌ها به توافق برسند، میانجی تصمیم بگیرد که تلاش بیشتری لازم نیست، یکی از طرف‌ها عقب‌نشینی کند یا طرف‌ها توافق کنند که فعالیت میانجیگری را خاتمه دهند.

در پایان فعالیت میانجیگری، توافق یا عدم توافق طرف‌ها یا نتیجه فعالیت میانجیگری با یک سند ثبت می‌شود. میانجی موظف است اطلاعیه‌ای که به او داده شده، اسنادی که به او سپرده شده و گزارشی که تنظیم کرده را به مدت پنج سال نگهداری کند. محدوده توافقی که در پایان فعالیت میانجیگری حاصل می‌شود توسط طرف‌ها تعیین می‌شود و در صورت تنظیم یک سند توافق، این سند دارای اعتبار اجرایی خواهد بود.

میانجیگری شرط دعوی

مقرراتی که در صورت پذیرش به عنوان شرط دعوی اعمال می‌شوند، به طور جداگانه تنظیم شده‌اند. طبق این مقررات، اگر مدعی نتواند نسخه اصلی گزارش نهایی یا نسخه تأیید شده توسط میانجی را که نشان‌دهنده عدم توافق در پایان فعالیت میانجیگری است، پیوست کند، دادگاه به دلیل عدم رعایت اصول آیین دادرسی دعوی را رد خواهد کرد. میانجی‌ها از لیست ارائه شده به کمیسیون‌های دادگاه‌های ابتدایی توسط دایره انتخاب می‌شوند و به دفاتر میانجیگری محل‌های خدمت خود اطلاع داده می‌شوند. میانجی سه هفته برای تکمیل درخواست زمان دارد و در موارد ضروری این مدت یک هفته تمدید می‌شود. طرف‌ها، مگر اینکه توافق دیگری شده باشد، ملزم به پرداخت هزینه میانجیگری به صورت مساوی هستند و هزینه نمی‌تواند کمتر از دو ساعت باشد. اگر طرف‌ها قابل دسترسی نباشند، جلسه برگزار نشود یا طرف‌ها به توافق نرسند، هزینه از بودجه وزارت دادگستری پرداخت می‌شود. در مذاکراتی که کمتر از دو ساعت طول می‌کشد و طرف‌ها به توافق نمی‌رسند، هزینه دو ساعته از بودجه وزارت دادگستری پرداخت می‌شود و بخش مازاد بر دو ساعت به صورت مساوی توسط طرف‌ها پرداخت خواهد شد.

میانجیگری شرط دعوی در اختلافات مصرف‌کنندگان

مصرف‌کنندگان باید قبل از طرح دعوی در دادگاه‌های مصرف‌کنندگان، به میانجیگری مراجعه کنند. میانجیگری اکنون شرط لازم برای دعوی است. با این حال، استثنائات خاصی برای این قانون وجود دارد. در اختلافاتی که در حوزه صلاحیت هیئت حل اختلافات مصرف‌کننده قرار دارند، اعتراضات به تصمیمات هیئت حل اختلافات مصرف‌کننده، دعاوی مصرف‌کنندگان، نهادهای عمومی مربوطه و وزارتخانه برای اقدامات غیرقانونی یا تهدید به وقوع غیرقانونی به طور کلی مربوط به مصرف‌کنندگان و اتخاذ تدابیر موقت یا رفع یا جلوگیری از وضعیت غیرقانونی، دعاوی برای تعیین یک سری کالای معیوب، توقف تولید یا فروش، رفع نقص و جمع‌آوری کالاهای معیوب برای فروش، دعاوی که توسط وزارتخانه، مصرف‌کنندگان یا نهادهای مصرف‌کننده مطرح می‌شود، مقررات مربوط به میانجیگری شرط دعوی اعمال نمی‌شود.

هدف از تشویق استفاده از میانجیگری به عنوان یک ابزار برای حل اختلافات مصرف‌کنندگان بدون مراجعه به دادگاه، صرفه‌جویی در زمان، پول و تلاش در مقایسه با فرآیند رسمی دادگاه است. با این حال، اگر میانجیگری ناموفق باشد، طرف‌ها هنوز می‌توانند ادعاهای خود را در دادگاه ادامه دهند.

میانجیگری شرط دعوی در اختلافات تجاری

در دعاوی تجاری که موضوع آن پرداخت مبلغی از پول یا ادعاهای جبران خسارت است، قبل از طرح دعوی باید به میانجیگری مراجعه شده باشد. میانجی باید درخواست مطرح شده را در مدت شش هفته از تاریخ انتصاب تکمیل کند. این مدت در موارد ضروری توسط میانجی تا دو هفته قابل تمدید است.

یکی از دلایل اصلی اهمیت میانجیگری در اختلافات تجاری این است که به طرف‌ها امکان کنترل بیشتری بر نتیجه اختلاف می‌دهد. برعکس، در میانجیگری طرف‌ها می‌توانند با همکاری برای یافتن راه‌حلی که نیازها و منافع خاص آن‌ها را برآورده کند، کار کنند.

میانجیگری در اختلافات تجاری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است زیرا به حفظ روابط تجاری کمک می‌کند. در بسیاری از موارد، طرف‌های اختلاف دارای روابط تجاری مستمری هستند و فرآیندهای قضایی می‌توانند ضررهای جبران‌ناپذیری ایجاد کنند.

میانجیگری شرط دعوی در اختلافات ناشی از حقوق کار

در دعاوی مربوط به ادعای کارگر یا کارفرما و جبران خسارت ناشی از قرارداد کار فردی یا جمعی و درخواست بازگشت به کار، مراجعه به میانجیگری شرط دعوی است. اختلافات کارگری مانند حقوق مرخصی سالانه، حقوق اضافه‌کاری، حقوق، جبران خسارت اخطار، جبران خسارت بازنشستگی و بازگشت به کار باید از طریق میانجیگری اجباری حل شوند. طرف‌ها باید قبل از طرح دعوی کارگری برای حل مسائل حقوقی بین خود به میانجی مراجعه کنند و عدم انجام این کار منجر به رد دعوی به دلیل “عدم وجود شرط دعوی” توسط دادگاه کار خواهد شد.

برای حل اختلافات کارگری به شکلی کارآمدتر و مؤثرتر، سیستم میانجیگری اجباری معرفی شده است تا از بار فرآیندهای طولانی دادگاه جلوگیری شود. با کمک یک میانجی، طرف‌ها می‌توانند بدون نیاز به هزینه و زمان مرتبط با یک دعوی دادگاهی، برای یافتن راه‌حلی که برای هر دو طرف قابل قبول باشد، همکاری کنند.

برای کمک یا مشاوره بیشتر در این زمینه، لطفاً با ما تماس بگیرید