پیگرد قانونی ناعادلانه در حقوق ترکیه

این تعقیب به دو شکل بدون حکم و با حکم صورت می‌گیرد و در صورت تعقیب ناعادلانه، بدهکاران می‌توانند علیه طلبکاران دعوی باز کنند.

”(…) در پرونده مورد بحث، متهم اسماعیل علیه شاکی وام مشترک محسوب شده و اسناد بدهی را که شخص ثالث حسین گورکان به عنوان بدهکار اصلی به او داده است، به طور قانونی به اجرا گذاشته و علیه بدهکاران اسناد تعقیب اجرایی انجام داده است. در نتیجه بررسی اعتراض شاکی به امضا بر روی سند، مشخص شده است که امضا متعلق به شاکی نیست و تعقیب اجرایی علیه او (…) دادگاه چهارم حقوقی 2006/9873 E.، 2007/8004 K.

در قانون اجرای و ورشکستگی، هیچ مقررات کلی برای جلوگیری از سوء استفاده از روندهای تعقیب اجرایی، مانند تعقیب اجرای ناعادلانه، وجود ندارد. یعنی، در مقررات، قاعده کلی‌ای که از سوء استفاده از حقوق جلوگیری کند، وجود ندارد. با این حال، در چارچوب خسارت‌های اجرایی، مواردی که طلبکار به دلیل تعقیب ناعادلانه و بد نیت، اعتراض بدهکار یا شخص ثالث در تعقیب اجرایی ناکام مانده باشد، مقررات خاصی وجود دارد.

بدهکاران یا اشخاص ثالثی که به دلیل تعقیب اجرای ناعادلانه آسیب دیده‌اند، می‌توانند برای جبران خسارات ناشی از این تعقیب، علیه طلبکار تعقیب اجرای ناعادلانه دعوای خسارت مادی و معنوی باز کنند. دعوی خسارت مادی و معنوی می‌تواند توسط طرفی که مورد تعقیب ناعادلانه قرار گرفته یا اشخاص ثالث باز شود.

به عبارت دیگر، عنصر ناعادلانه بودن در روند تعقیب، معمولاً در چارچوب معاملات و اشخاص ثالث مرتبط با تعقیب ارزیابی می‌شود. بنابراین، عملی که توسط مامور اجرایی انجام شده، به تنهایی نمی‌تواند مسئولیت طرف مقابل را به دلیل ناعادلانه بودن تعقیب تعیین کند.

با این حال، برای صحبت از مسئولیت خسارت به دلیل تعقیب ناعادلانه، لازم است که خسارت یا خطر خسارت ناشی از تعقیب ناعادلانه اثبات شود. یعنی، باید اثبات شود که تعقیب اجرایی ناعادلانه بوده و بدهکار یا اشخاص ثالث دچار خسارت شده‌اند.

از سوی دیگر، حتی اگر طرف یا اشخاص ثالث مورد تعقیب ناعادلانه قرار گرفته باشند، اگر هیچ مداخله‌ای توسط ارگان اجرایی در عمل مربوطه صورت نگرفته باشد یا در نتیجه این مداخله خسارتی ایجاد نشده باشد، به طور کلی نمی‌توان از مسئولیت خسارت صحبت کرد.

” (…) در پرونده مورد بحث، تاریخ سررسید سند بدهی که به 2009 مربوط می‌شود به 2008 تغییر یافته و به این دلیل، تعقیب لغو شده و حکم در تاریخ 28/05/2011 نهایی شده است. با توجه به تصمیمات ثابت دیوان عالی کشور، تعقیب اجرای ناعادلانه و ضبط ناعادلانه به دلیل اصول و قواعد مسئولیت حقوقی به عنوان عملی ناعادلانه محسوب می‌شود و درخواست‌های خسارت مادی و معنوی به طور جزئی پذیرفته شده است (…) دادگاه سیزدهم حقوقی 2015/9067 E.، 2016/18448 K.

“دعوای خسارت مادی در تعقیب اجرای ناعادلانه”

دعوی خسارت مادی که به منظور جبران خسارت‌های مادی ایجاد شده به دلیل تعقیب اجرای ناعادلانه مطرح می‌شود، در مواردی که بدهکار مورد تعقیب ناعادلانه قرار گرفته است، باز می‌شود.

هدف از این دعوی، جبران خسارت‌های مادی واقعی در دارایی بدهکار است. با این حال، برای دعوی خسارت، لازم است وجود یک خسارت واقعی به دلیل تعقیب اجرای ناعادلانه و یک رابطه علیت بین این تعقیب و خسارت‌های وارده به دارایی اثبات شود. اثبات این موضوع بر عهده طرفی است که دعوی را مطرح می‌کند.

” (…) به دلیل تعقیب اجرای ناعادلانه، شاکی در جریان سایر تعقیب‌های اجرایی مجبور به پرداخت بهره شده و همچنین بهره بانکی پرداخت شده است و به همین دلیل درخواست خسارت مادی مطرح شده است.
بین تعقیب اجرایی انجام شده توسط متهمان که به عنوان ناعادلانه شناخته شده و خسارت مادی مطرح شده و تعیین شده توسط دادگاه، رابطه علیت مناسب وجود ندارد. درخواست خسارت مادی شاکی رد می‌شود. دادگاه قبول این درخواست را مناسب ندیده و نیاز به اصلاح دارد (…) دادگاه چهارم حقوقی 2013/8548 E.، 2014/4964 K.”

“دعوای خسارت معنوی در تعقیب اجرای ناعادلانه”

دعوی خسارت معنوی که به دلیل تعقیب اجرای ناعادلانه مطرح می‌شود، به دنبال جبران خسارت‌های معنوی ناشی از یک عمل یا معامله غیرقانونی است که به ارزش‌های شخصیتی بدهکار یا اشخاص ثالث لطمه وارد می‌کند.

به همین دلیل، برای درخواست خسارت معنوی، لازم است که به دلیل تعقیب اجرای ناعادلانه، خسارت معنوی وارد شده و رابطه علیت بین این خسارت و تعقیب اجرای ناعادلانه اثبات شود.

علاوه بر این، در زمان طرح دعوی خسارت معنوی به دلیل تعقیب اجرای ناعادلانه، لازم است نسبت تقصیر طرف‌ها و وضعیت اقتصادی و اجتماعی آنها در نظر گرفته شود و مبلغ خسارت معنوی تعیین گردد.

دادگاه‌ها در تعیین مبلغ خسارت معنوی، باید دقت کنند که آیا نسبت معقولی بین عمل ناقض حقوق شخصیتی و مبلغ خسارت وجود دارد، آیا این مبلغ منجر به غنی‌سازی یک طرف می‌شود و آیا با خسارت معنوی متناسب است و موجب کاهش رنج می‌شود.

” (…) در مورد خاص، با وجود اینکه تعقیب ناعادلانه شناخته شده است، تقصیر شدید و سوء نیت متهم ثابت نشده است. تعقیب ناعادلانه توسط متهم علیه شاکی به تنهایی، یک واقعیت نیست که آرامش داخلی شاکی را مختل کند. طبق ماده 58 قانون تعهدات ترکیه که شرایط خسارت معنوی را تنظیم می‌کند، این عمل ناعادلانه متهم نمی‌تواند به عنوان عملی تلقی شود که به ارزش‌های اجتماعی، فیزیکی و شخصیتی حمله می‌کند. علاوه بر این، خسارت معنوی شدید به دلیل تعقیب ناعادلانه به شاکی وارد نشده است. بنابراین دادگاه (…) دادگاه چهارم حقوقی 2016/9905 E.، 2018/6408K.”

“مهلت قانونی در دعوی تعقیب اجرای ناعادلانه چگونه عمل می‌کند؟”

در دعاوی خسارت مادی و معنوی ناشی از تعقیب اجرای ناعادلانه، مدت زمان اقامه دعوی از زمان آگاهی از تعقیب ناعادلانه 2 سال و در هر صورت از زمان شروع تعقیب ناعادلانه 10 سال است. بنابراین، بدهکاری که از تعقیب ناعادلانه آگاه می‌شود و در طول دو سال هیچ اعتراضی نمی‌کند، حق اقامه دعوی خسارت نخواهد داشت.

” (…) همچنین، مدت زمان اقامه دعوی برای جبران خسارت ناشی از ضبط ناعادلانه نیز 1 سال (توجه: در قانون جدید تعهدات 2 سال است) بوده و حکم اثبات عدم بدهکاری شاکی به دلیل اسناد بی‌ارزش در تاریخ 02/06/2011 نهایی شده است. تعقیب اجرایی برای جبران خسارت ناشی از ضبط ناعادلانه در تاریخ 06/08/2012 آغاز شده است. بنابراین، به دلیل گذشتن یک سال از تاریخ نهایی شدن حکم اثبات عدم بدهکاری در دعوی منفی، دعوی به دلیل مهلت قانونی رد شده است (…) دادگاه چهارم حقوقی 2016/2173 E.، 2016/3855 K.

“دادگاه صالح در دعوی تعقیب اجرای ناعادلانه کدام است؟”

در دعاوی خسارت ناشی از تعقیب اجرای ناعادلانه، دادگاه صالح، طبق ماده 2/1 قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه حقوقی عمومی است. بر اساس این قانون، دادگاه حقوقی عمومی دعاوی جبران خسارت‌های مادی ناشی از تعقیب و معاملات مربوط به تعقیب را بدون توجه به ارزش یا میزان دعوی بررسی می‌کند.

علاوه بر این، در دعاوی جبران خسارت معنوی که به ارزش‌های شخصی مربوط می‌شوند نیز به این حوزه‌ها رسیدگی می‌کند. با این حال، در مواردی که حداقل یکی از طرفین تاجر باشد، دادگاه صالح دادگاه تجارت عمومی خواهد بود. به این ترتیب، در دعاوی خسارت ناشی از تعقیب اجرای ناعادلانه، صلاحیت و مسئولیت مشخص می‌شود.

” (…) شاکی به منظور وصول یک بدهی مالی علیه شهرداری متهم تعقیب اجرایی بدون حکم آغاز کرده است و در این دعوی برای اعتراض به این تعقیب، دادگاه صالح در داخل قوه قضاییه دادگاه عمومی است.
بنابراین، دادگاه باید به دلیل عدم صلاحیت، دعوی را به دادگاه عمومی صالح در داخل قوه قضاییه ارجاع دهد. تصمیم به رد دعوی به دلیل صلاحیت اداری برای حل اختلاف نادرست بوده و نیاز به اصلاح دارد (…)” دادگاه نهم حقوقی 2013/16996 E.، 2014/4008 K.

“دادگاه صالح در دعوی تعقیب اجرای ناعادلانه کدام است؟”

در دعاوی خسارت مادی و معنوی ناشی از تعقیب اجرای ناعادلانه، دادگاه صالح، دادگاه محل اقامت شخص متضرر از تعقیب اجرای ناعادلانه است. تأکید بر این موضوع مهم است زیرا طبق ماده 7/1 قانون آیین دادرسی مدنی، در صورتی که متهمان متعدد باشند، دادگاه صالح مشترک تعیین شده با موضوع دعوی در این محل برگزار خواهد شد.

”(…) اختلاف در دادگاه کار افیون قهرمان باید مورد بررسی قرار گیرد و در صورتی که تعقیب در دایره اجرایی صالح آغاز شده باشد، اعتراض به صلاحیت دایره اجرایی توسط بدهکار رد شود و اختلاف اساساً بررسی شود. در صورتی که دایره اجرایی صلاحیت نداشته باشد، به دلیل عدم وجود تعقیب معتبر در دایره اجرایی صالح، دعوی به دلیل نقص شرط دعوی رد شود (…) دادگاه پنجم حقوقی 2022/10177 E.، 2022/13156 K.”

“رویه در دعوی تعقیب اجرای ناعادلانه چگونه است؟”

به دلیل عدم وجود مقررات خاص، دعوی جبران خسارت مورد نظر، یک دعوی جبران خسارت معمولی بر اساس احکام مسئولیت ناعادلانه است. بنابراین، فرایند دعوی از نظر ارائه دادخواست، بررسی اولیه و تحقیق مشابه دعاوی جبران خسارت استاندارد پیش می‌رود.

در نتیجه، رویه قضایی در این دعوی از احکام دادرسی کتبی طبق ماده 316 قانون آیین دادرسی مدنی پیروی می‌کند زیرا به یکی از احکام دادرسی ساده تعلق ندارد.

”(…) پس از انجام مراحل لازم در جلسه پیش از تحقیق، جلسه تحقیق باید برگزار شود، اما علی‌رغم این مقررات اجباری قانون، بدون برگزاری جلسه پیش از تحقیق و جلسه تحقیق، با تصمیم گیری درباره اصل موضوع، تصمیم دادگاه نامناسب و غیرقانونی بوده و نیاز به اصلاح دارد (…) دادگاه یازدهم حقوقی 2013/7410 E.، 2013/21829 K.”

 

برای دریافت کمک بیشتر یا مشاوره، می‌توانید با ما تماس بگیرید.