روند شکایت در قانون اجرای ترکیه
۱. شکایت در قانون اجرای ترکیه چیست و در چه مواردی اعمال می‌شود؟
در قانون ترکیه، شکایت یک روش خاص دادخواست در قانون اجرا و ورشکستگی است و همه انواع معاملات دفاتر اجرا و ورشکستگی موضوع شکایت را تشکیل می‌دهند. معاملاتی که می‌توانند موضوع شکایت باشند ممکن است اقدامات مثبت مأمور اجرا (توقیف، فروش و غیره) و همچنین اقدامات منفی مانند عدم انجام کار، عدم اجرای درخواست یا معلق گذاشتن آن باشند.
نکته‌ای که باید توجه داشت این است که منظور از معامله، رفتار دفتر اجرا در مقابل یک رویداد مشخص است. صرف بیان اندیشه یا رفتار احتمالی مأمور اجرا نمی‌تواند به عنوان معامله‌ای که موضوع شکایت باشد پذیرفته شود.
۲. دلایل شکایت چیست؟
دلایل شکایت عبارتند از:
- مغایرت معامله با قانون
- عدم تناسب معامله با واقعه
- عدم اجرای یک حق
- معلق گذاشتن بی‌دلیل یک حق
در یک تصمیم دیوان عالی ترکیه حکم شد که “(…)نتیجه مشترک از مواد ۸۵ و ۷۹ قانون اجرا و ورشکستگی این است که به مدیر اجرا در مورد اجرای توقیف اختیار داده نشده است. ماده ۸۵ قانون اجرا و ورشکستگی تنها در تعیین ‘مقدار کافی برای مطالبات’ به مدیر اجرا اختیار می‌دهد. (…)” بدین ترتیب، حدود اختیارات مدیر اجرا تعیین شد.
۳. مدت زمان شکایت چقدر است و از چه زمانی شروع می‌شود؟
مدت شکایت طبق ماده ۱۶/۱ قانون اجرا و ورشکستگی به عنوان یک قاعده هفت روز است و از تاریخ اطلاع از معامله موضوع شکایت شروع می‌شود. اگر معامله موضوع شکایت به شاکی ابلاغ شده باشد، مدت از تاریخ ابلاغ شروع می‌شود. با این حال، اگر زودتر از تاریخ ابلاغ مطلع شده باشد، طبیعی است که مدت از تاریخ اطلاع شروع خواهد شد.
نکته‌ای که باید توجه داشت این است که تاریخ اطلاع اعلام شده توسط شاکی اساسی است. خلاف این تاریخ تنها با سند کتبی توسط طرف مقابل قابل اثبات است. خلاف تاریخ اطلاع اعلام شده با شهادت شهود قابل اثبات نیست.
۴. در چه مواردی شکایت می‌تواند بدون محدودیت زمانی باشد؟
دو استثنا بر قاعده کلی که مدت شکایت هفت روز است در ماده ۱۶/۲ قانون اجرا و ورشکستگی تنظیم شده است. در این دو مورد، شکایت تابع محدودیت زمانی نیست:
- شکایت به دلیل عدم اجرای یک حق یا معلق گذاشتن بی‌دلیل آن
- شکایت علیه معاملات مغایر با نظم عمومی
در یک تصمیم دیوان عالی ترکیه حکم شد که “(…)شکایات در مورد جدول حساب تهیه شده مغایر با حکم تابع محدودیت زمانی نیست.(…)” بدین ترتیب بیان شد که شکایت مبتنی بر دلیل مغایرت با حکم تابع محدودیت زمانی نیست.
۵. در رسیدگی به شکایت چه روندی دنبال می‌شود؟
شکایت یک دعوا به معنای قانون آیین دادرسی مدنی نیست، بلکه روشی خاص قانون اجراست و بنابراین دو طرف دارد، نه خواهان و خوانده، بلکه شاکی و مشتکی‌عنه (طرف مقابل). شکایت می‌تواند با دادخواست انجام شود، یا می‌تواند به صورت شفاهی با ثبت اظهارات شکایت توسط دادگاه اجرا انجام شود.
نکته‌ای که باید توجه داشت این است که در مواردی که مقرره‌ای برخلاف آن وجود ندارد، دادگاه اجرا تصمیم می‌گیرد که آیا لازم است دفتر اجرایی که معامله موضوع شکایت را انجام داده توضیحی ارائه دهد و آیا جلسه دادرسی لازم است.
۶. دادگاه اجرا در نتیجه شکایت چه تصمیماتی می‌تواند بگیرد؟
اگر دادگاه اجرا دلایل شکایت را موجه تشخیص دهد، تصمیم به پذیرش شکایت می‌گیرد. در صورت پذیرش شکایت، دادگاه اجرا می‌تواند بر اساس دلایل شکایت سه نوع تصمیم بگیرد:
- ابطال (لغو) معامله موضوع شکایت
- اصلاح معامله موضوع شکایت
- دستور اجرای کاری که مأمور اجرا بدون دلیل انجام نداده یا بی‌دلیل معلق گذاشته است
۷. ابطال معامله موضوع شکایت به چه معناست و چه پیامدهایی دارد؟
در نتیجه تصمیم ابطال، معامله موضوع شکایت از تاریخ انجام آن باطل می‌شود. یعنی تصمیم ابطال به تاریخ انجام معامله عطف به ماسبق می‌شود. بنابراین، معاملات انجام شده وابسته به این معامله نیز باطل تلقی می‌شوند.
نکته‌ای که باید توجه داشت این است که به جز ابطال معامله موضوع شکایت، دادگاه اجرا نمی‌تواند با قرار گرفتن در جایگاه مأمور اجرا، معامله صحیح را انجام دهد.
نمونه‌ها شامل ابطال دستور پرداخت یا اجرا که مطابق با درخواست اجرا تهیه نشده‌اند، یا لغو مزایده می‌باشد.
۸. اصلاح معامله موضوع شکایت به چه معناست و نمونه‌های آن چیست؟
در برخی موارد، دادگاه اجرا معامله را کاملاً باطل نمی‌کند، بلکه آن را اصلاح می‌کند. در این حالت، تصمیم دادگاه اجرا از لحظه صدور اثر می‌کند. مانند تصمیم ابطال عطف به ماسبق نمی‌شود.
نمونه‌ها شامل اصلاح محاسبه پرونده انجام شده توسط اداره اجرا، اصلاح مبلغ توقیف شده در توقیف حقوق، اصلاح تاریخ ابلاغ در صورت ابلاغ نادرست دستور پرداخت می‌باشد.
۹. چه کسی می‌تواند طرف شکایت باشد و نکات قابل توجه در مورد طرف مقابل چیست؟
هر کسی که مدعی آسیب دیدن از عمل اداره اجرا باشد می‌تواند برای شکایت اقدام کند. شاکی می‌تواند طرفین اجرا (بستانکار و بدهکار) و وراث آنها، و همچنین اشخاص ثالث (مانند مدعیان مالکیت، شرکت‌کنندگان در مزایده) باشند.
نکته‌ای که باید توجه داشت این است که اداره اجرا نمی‌تواند به عنوان طرف مقابل در شکایت پذیرفته شود. اگر قاضی لازم بداند، می‌تواند از دفتر اجرایی که معامله موضوع شکایت را انجام داده توضیح بخواهد.
در یک تصمیم دیوان عالی ترکیه حکم شد که “(…)طرفین اجرا و اشخاص ثالث موظفند برای ابطال یا اصلاح تمام معاملات انجام شده توسط اداره اجرا از طریق روش شکایت به دادگاه اجرا مراجعه کنند. درخواست ارائه شده به همان اداره در این مورد هیچ نتیجه‌ای تولید نمی‌کند.(… )” بدین ترتیب، اهمیت تعیین مخاطب صحیح شکایت تأکید شد.
۱۰. تأثیر شکایت بر روند اجرا چیست؟
طبق ماده ۲۲ قانون اجرا و ورشکستگی، شکایت مانع اجرا نمی‌شود مگر اینکه دادگاه اجرا تصمیم بگیرد. به عبارت دیگر، درخواست شکایت به طور خودکار روند اجرا را متوقف نمی‌کند.
۱۱. اشتباهات رایج در عمل در مورد شکایات چیست؟
اشتباهات رایج در عمل عبارتند از:
- تصمیم‌گیری بر اساس اسناد در مواردی که باید جلسه دادرسی برگزار شود
- پذیرش درخواست‌های مداخله اصلی یا فرعی در دادگاه اجرا
- ارزیابی درخواست‌های شکایت و اعتراض به صورت یکجا
- اشتباه در مورد مرحله‌ای که تا آن می‌توان شکایت کرد
- رد مستقیم درخواست‌های مربوط به تصمیم جدید صادر شده توسط اداره اجرا با نقض تصمیم خود
نکته‌ای که باید توجه داشت این است که در شکایات و اعتراضات، مواردی مانند راه‌حل قضایی، وظیفه، اختیار، ظرفیت طرفین، ظرفیت اجرا، نماینده قانونی، اختیار اجرا، ظرفیت وکالت، پیش‌پرداخت هزینه، تضمین خارجی، منفعت قانونی، حکم نهایی، شرط اجرا باید رأساً مورد توجه قرار گیرد.
۱۲. آیا می‌توان علیه تصمیمات صادر شده در نتیجه شکایات به راه‌های قانونی متوسل شد؟
می‌توان علیه تصمیمات صادر شده در نتیجه شکایات به راه‌های قانونی متوسل شد. با این حال، در صورت رد یا پذیرش شکایت، از آنجا که مقرره‌ای در قانون وجود ندارد، نمی‌توان خسارت یا جریمه تعیین کرد.
نکته‌ای که باید توجه داشت این است که نشان دادن اداره اجرا به عنوان طرف مقابل به اداره اجرا حق تجدیدنظرخواهی علیه تصمیم نمی‌دهد و نمی‌توان هزینه‌ها و حق‌الوکاله را علیه آن تعیین کرد.
برای کمک یا مشاوره بیشتر در این زمینه، می‌توانید با ما تماس بگیرید.
روند شکایت در قانون اجرای ترکیه
