Nafakanın Dava Yoluyla Artırımı Şartları Nelerdir? *2024
Boşanma sonrası süreçte en önemli hukuki konulardan biri, nafaka artırım davasıdır. Ekonomik koşulların hızla değişmesiyle, geçmişte belirlenen nafaka miktarları artık yetersiz kalabilmektedir. Bu nedenle, nafaka artırım davası, tarafların mali durumlarındaki değişiklikleri ve yaşam standartlarını dikkate alarak adil bir çözüm sunmayı amaçlamaktadır.
Nafaka Artırım Davası Nedir?
Nafaka artırım davası, mahkeme tarafından daha önce belirlenen nafaka miktarının artırılması amacıyla açılan bir davadır. Bu dava, mevcut nafaka miktarının yetersiz kalması durumunda, tarafların mali durumlarındaki değişiklikler veya ekonomik koşullardaki farklılıklar nedeniyle açılır.
Türk Medeni Kanunu’nun 176. maddesinin 4. fıkrasına göre, tarafların mali durumlarının değişmesi veya hakkaniyetin gerektirdiği durumlarda nafakanın artırılmasına karar verilebilir. Enflasyon artışı, nafakanın artırılması için tek başına yeterli değildir; nafaka alacaklısının ihtiyaçlarının artması veya nafaka borçlusunun mali gücünün iyileşmesi şartları aranır. Taraflar, nafakanın her yıl belirli bir oranda artırılması konusunda anlaşmışlarsa, bu durumda ayrıca bir dava açılmasına gerek yoktur.
Dava eş için açılabileceği gibi çocuk için de açılabilir. İştirak nafakasının artırım davasında, çocuğun artan ihtiyaçları, eğitim ve sağlık giderleri veya nafaka yükümlüsünün mali durumunun iyileşmesi durumunda artırım talep edilebilir. Hâkim, çocuğun üstün yararını gözeterek karar verir.
Nafaka Artırım Davası Açma Şartları Nelerdir?
Nafaka artırım davasının açılabilmesi için gerekli şartlar aşağıda listelenmiştir:
- Kesinleşmiş bir nafaka kararı bulunmalıdır.
- Nafakanın irat şeklinde ödenmesine karar verilmiş olmalıdır. Toptan ödenen nafakalar için artırım davası açılamaz.
- Tarafların ekonomik ve sosyal durumlarında önemli değişiklikler meydana gelmiş olmalıdır. Örneğin:
- Nafaka alacaklısının ihtiyaçlarının artması
- Nafaka borçlusunun gelirinde önemli bir artış olması
- Türk Medeni Kanunu’nun 176. maddesinin 4. fıkrası uyarınca, hakkaniyetin gerektirmesi de nafaka artırımı için bir gerekçe olabilir.
- Sadece paranın alım gücünün düşmesi veya enflasyon oranının yükselmesi tek başına nafaka artırımı için yeterli değildir.
- Nafaka artırım davası açma hakkı zamanaşımına tabi değildir. Nafaka alacaklısı, şartlar oluştuğunda her zaman dava açabilir.
Çocuğun Nafaka Artırım Davası
Çocuğun nafaka artırım davası, genellikle iştirak nafakasının artırılması için açılan bir davadır. Türk Medeni Kanunu‘nun 182. maddesine göre, velayetin kullanılması kendisine verilmeyen eş, çocuğun bakım ve eğitim giderlerine gücü oranında katılmak zorundadır. Çocuğun ihtiyaçlarının artması, eğitim masraflarının yükselmesi veya sağlık giderlerinin ortaya çıkması gibi durumlarda nafaka artırımı talep edilebilir. Hâkim, çocuğun üstün yararını gözeterek karar vermek zorundadır. Bunun yanı sıra, nafaka yükümlüsü ebeveynin mali durumunun iyileşmesi de artırım için bir gerekçe olabilir. Ancak, çocuğun nafakası konusunda zamanaşımı işlemez; çocuk reşit olana kadar her zaman artırım davası açılabilir.
Nafaka Artırım Davasında Islah Olur mu
Nafaka artırım davasında ıslah mümkündür. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 176. maddesine göre, taraflar iddia ve savunmalarını bir defaya mahsus olmak üzere ıslah yoluyla tamamen veya kısmen değiştirebilirler. Nafaka artırım davasında da davacı, talep ettiği nafaka miktarını ıslah yoluyla artırabilir. Ancak, ıslahın davaya cevap süresi içinde veya ilk duruşmada yapılması gerekir. Bununla birlikte, ıslah hakkının kullanılması için bazı sınırlamalar vardır. Örneğin, tahkikatın sona ermesinden sonra ıslah yapılamaz. Ayrıca, ıslah nedeniyle karşı tarafın uğradığı zararların tazmin edilmesi gerekebilir. Son olarak, ıslah hakkı bir kez kullanıldıktan sonra, aynı davada tekrar ıslah yapılamaz.
Nafaka artırım davası hâkim ne sorar?
Nafaka artırım davasında hâkim, tarafların ekonomik ve sosyal durumlarındaki değişiklikleri anlamak için çeşitli sorular sorar. Öncelikle, nafaka alacaklısının gelir durumu, iş durumu ve yaşam koşullarındaki değişiklikler hakkında bilgi ister. Ayrıca, nafaka borçlusunun mali durumundaki iyileşmeler, yeni iş imkanları veya ek gelir kaynakları olup olmadığını sorgular. Türk Medeni Kanunu’nun 4. maddesi gereğince hâkim, hukuka ve hakkaniyete göre karar vermek zorunda olduğundan, her iki tarafın da güncel durumunu detaylı şekilde öğrenmek ister. Bunun yanı sıra, çocukların eğitim durumu, sağlık giderleri gibi özel ihtiyaçlar varsa bunlar hakkında da sorular yöneltir.
Nafaka her yıl yüzde kaç artar?
Nafakanın her yıl otomatik olarak belirli bir oranda artacağına dair genel bir kural yoktur. Ancak, taraflar anlaşmalı boşanma protokolünde veya mahkeme kararında nafakanın her yıl belirli bir oranda artırılacağını kararlaştırabilirler. Genellikle Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) veya Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) oranları baz alınarak artış yapılabilir. Örneğin, “Her yıl TÜİK tarafından açıklanan TÜFE oranında artış yapılacaktır” şeklinde bir hüküm konulabilir. Ancak böyle bir hüküm yoksa, nafaka miktarının artırılması için ayrıca dava açılması gerekir.
Çocuk nafakası her yıl artar mı?
Çocuk nafakası (iştirak nafakası) otomatik olarak her yıl artmaz. Ancak, boşanma kararında veya tarafların anlaşmasında her yıl belirli bir oranda artış yapılacağı belirtilmişse, bu durumda otomatik artış gerçekleşir. Türk Medeni Kanunu’nun 182. maddesinin 3. fıkrasına göre, hâkim istem halinde, irat biçiminde ödenmesine karar verilen nafakanın gelecek yıllarda tarafların sosyal ve ekonomik durumlarına göre ne miktarda ödeneceğini karara bağlayabilir. Bu hüküm uyarınca, çocuk nafakasının her yıl belirli bir oranda artırılmasına karar verilebilir.
Anlaşmalı boşanmada nafaka her yıl artar mı?
Anlaşmalı boşanmada nafakanın her yıl artıp artmayacağı, tarafların hazırladığı anlaşmalı boşanma protokolüne bağlıdır. Eğer protokolde nafakanın her yıl belirli bir oranda veya endekse bağlı olarak artırılacağı yazılıysa, bu hüküm geçerli olur ve nafaka otomatik olarak artar. Örneğin, “İştirak nafakası her yıl TÜİK tarafından açıklanan TÜFE oranında artırılacaktır” şeklinde bir madde eklenebilir. Ancak böyle bir hüküm yoksa, nafaka miktarının artırılması için ayrıca dava açılması gerekecektir.
Nafaka Artırım Davası Dilekçesi
Bu davanın açılması için öncelikle bir dilekçe hazırlanıp mahkemeye sunulması gerekir. Dilekçede, Türk Medeni Kanunu’nun 176. maddesine (iştirak nafakasında md 183’e) dayanarak nafaka artırımı talep edildiği açıkça belirtilmelidir. Ayrıca, artırım gerekçeleri detaylı bir şekilde açıklanmalı ve talep edilen yeni nafaka miktarı net olarak ifade edilmelidir.
Nafaka artırım davası dilekçesi, belirli unsurları içermelidir. Dilekçede öncelikle davacı ve davalının kimlik bilgileri, adresleri ve varsa vekillerin bilgileri yer alır. Ardından dava konusu açıklanır ve önceki nafaka kararının tarih ve sayısı belirtilir. Dilekçede, nafaka artırımını gerekli kılan sebepler (ekonomik koşullardaki değişiklikler, ihtiyaçların artması gibi) ayrıntılı olarak açıklanmalıdır. Ayrıca, iddialarınızı destekleyecek deliller de dilekçede listelenmelidir. Son olarak, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesi talebi de dilekçede yer almalıdır.
Nafaka Artırım Davası Dilekçe Örneği
Nafaka Artırım Davası Örnek Dilekçe
Nafaka Artırım Davası Ücreti
Nafaka artırım davası ücreti, dava değerine göre hesaplanır. Harçlar Kanunu’na göre, nafaka davalarında 1 yıllık nafaka artış tutarı üzerinden nispi harç alınır. Nispi harç, bir dava veya hukuki işlemde talep edilen miktar üzerinden oranlı olarak hesaplanan harç türü anlamına gelir. Örneğin, 3000 TL nafaka alan davacının, nafaka miktarının 4000 TL artırılıp 7000 TL’ye çıkarılmasını talep ettiğini varsayalım. Bu durumda, artan miktar olan 4000 TL’yi 12 ile çarparsak 48.000 TL’yi elde ederiz. Bu miktar üzerinden bir ödenecek nispi harcı temel alıp bir hesaplama yaptığımızda;
Başvuru Harcı: 427.6 TL
Dosya Gideri: 22.1 TL
Peşin Harç: 819.720 TL
Tebligat Gideri: 435 TL
Vekalet Suret Harcı: 60.8 TL (Varsa)
Bilirkişi Ücreti: 1460 TL (Varsa)
Keşif Gideri: 3280.3 TL (Varsa)
Tanık Gideri: 441 TL (Varsa)
Diğer İş Ve İşlemler: 250 TL
—————————
Toplam: 7196.52 TL elde edilir. Davaya vekil, bilirkişi, keşif ve tanık dahil edilmezse 1954.42 TL dava ücreti ödenir.
Nafaka Artırım Davası Avukat Ücreti Ne Kadar?
Nafaka artırım davası avukat ile takip ediliyorsa dava ücretine avukatlık ücreti de eklenecektir. Her yıl yenilenen Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre, 2024 yılı için nafaka davalarında asgari vekalet ücreti 17.900 TL’dir.
Nafaka artırım davasında avukat ücretini kim öder?
Nafaka artırım davasında avukat ücretini, kural olarak davayı kaybeden taraf öder. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 326. maddesine göre, yargılama giderlerini davayı kaybeden taraf öder. Avukatlık ücreti de yargılama giderleri arasında sayılır. Eğer dava kısmen kabul edilip kısmen reddedilirse, avukatlık ücreti taraflar arasında paylaştırılır. Örneğin, davacı 1000 TL’lik artış talep etmiş ve mahkeme 600 TL’lik artışa hükmetmişse, avukatlık ücretinin %60’ını davalı, %40’ını davacı öder. Ancak, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 333. maddesi uyarınca hâkim, hakkaniyet gerektiriyorsa, yargılama giderlerinin tamamının veya bir kısmının taraflardan birine yükletilmesine karar verebilir. Bu nedenle, her davanın kendi özel koşullarına göre avukatlık ücretinin kime yükletileceği değişebilir.
Anlaşmalı boşanmada nafaka her yıl artar mı?
Anlaşmalı boşanmada nafakanın her yıl artıp artmayacağı, tarafların hazırladığı anlaşmalı boşanma protokolüne bağlıdır. Eğer protokolde nafakanın her yıl belirli bir oranda veya endekse (örneğin ÜFE, TÜFE) bağlı olarak artırılacağı yazılıysa, bu hüküm geçerli olur ve nafaka otomatik olarak artar. Türk Medeni Kanunu’nun 184. maddesi uyarınca, boşanma protokolü hâkim tarafından onaylandıktan sonra bağlayıcı hale gelir. Örneğin, protokolde “İştirak nafakası her yıl TÜİK tarafından açıklanan TÜFE oranında artırılacaktır” şeklinde bir madde varsa, bu hüküm uygulanır. Ancak böyle bir hüküm yoksa, nafaka miktarının artırılması için ayrıca dava açılması gerekecektir. Bu nedenle, anlaşmalı boşanma sürecinde nafakanın nasıl artırılacağının açıkça belirtilmesi, ileride oluşabilecek anlaşmazlıkları önlemek açısından önemlidir.
Nafaka Artırım Davası Reddi
Nafaka artırım davası bazı durumlarda reddedilebilir. Hâkim, tarafların durumlarında önemli bir değişiklik olmadığını düşünebilir. Türk Medeni Kanunu’na göre, hâkim hakkaniyete göre hareket etmelidir. Bu yüzden, haklı bir gerekçe sunulmadığında dava reddedilir. Ama nafaka alacaklısı, gelecekte koşullar değişirse tekrar dava açabilir. Tekrar eden ve kısa sürede reddedilen davalar ise kötü niyetli olabilir. Bununla birlikte, bu tür davalar yargı sürecini uzatabilir ve gereksiz yere kaynak harcanmasına neden olabilir.
Nafaka Artırım Davası Ne Kadar Sürer
Nafaka artırım davası, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 320. maddesi gereğince, basit yargılama usulüne tabidir. Bu durumda davanın birkaç duruşmada bitmesi beklenir. Uygulamada ise nafaka artırım davası duruşma sayısının genelde 2 ila 4 arasında değiştiği görülmektedir. Süre olarak ise, nafaka artırım davaları ortalama 4 ila 8 ay içinde karara bağlanabilir.
Bu konuda daha fazla yardım veya danışmanlık için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Nafaka Artırım Davası
