Vaderschapszaken in het Turkse Familierecht | 2025

In Turkije is een vaderschapszaak (babalık davası) een juridische procedure waarbij de biologische vaderschap van een buitenechtelijk kind door een gerechtelijke uitspraak wordt vastgesteld wanneer de vader zijn vaderschap niet erkent. Deze rechtszaken spelen een cruciale rol in het Turkse familierecht, omdat zij ervoor zorgen dat kinderen die buiten het huwelijk zijn geboren juridische banden kunnen leggen met hun biologische vaders, waardoor belangrijke rechten en bescherming worden gewaarborgd.

Het primaire doel van vaderschapszaken is het vaststellen van een juridische ouder-kind relatie die het kind toegang geeft tot verschillende wettelijke rechten, waaronder erfenis, onderhoud en sociale zekerheidsuitkeringen. Zonder deze juridische verbinding kunnen kinderen essentiële rechten en bescherming worden ontzegd die voortvloeien uit het hebben van een wettelijk erkende vader.

Onder het Turkse recht worden vaderschapszaken beschouwd als statusbepalende rechtszaken die nieuwe juridische relaties creëren. Wanneer een rechtbank gunstig oordeelt over het vaststellen van vaderschap, heeft de beslissing terugwerkende kracht tot het moment van geboorte, waardoor de rechten van het kind vanaf het begin van hun leven worden beschermd.

 

In dit artikel zullen wij als Soylu Advocatenkantoor gedetailleerde informatie geven over vaderschapszaken in Turkije voor onze Nederlandse cliënten.

 

Juridische Basis voor Vaderschapszaken

De primaire juridische grondslag voor vaderschapsacties in Turkije is Artikel 301 van het Turkse Burgerlijk Wetboek (Türk Medeni Kanunu – TMK), dat stelt:

1. De moeder en het kind kunnen de rechtbank verzoeken om de vaderlijke relatie tussen het kind en de vader vast te stellen.
2. De rechtszaak wordt aangespannen tegen de vader of, indien de vader is overleden, tegen zijn erfgenamen.
3. De vaderschapszaak wordt gemeld aan de Openbare Aanklager en de Schatkist; indien de rechtszaak door de moeder wordt aangespannen, aan de wettelijke voogd; indien aangespannen door de wettelijke voogd, aan de moeder.

Deze bepaling weerspiegelt de toewijding van het Turkse rechtssysteem aan het beschermen van de rechten van kinderen die buiten het huwelijk zijn geboren. De wet heeft tot doel onrechtvaardigheden te voorkomen die zouden kunnen voortvloeien uit de onwil van een vader om zijn kind te erkennen door een gerechtelijke weg te bieden om vaderschap vast te stellen.

Het huidige kader is geëvolueerd uit eerdere versies van het Turkse Burgerlijk Wetboek, met significante hervormingen die de rechten van kinderen geboren buiten het huwelijk hebben versterkt en het Turkse recht hebben afgestemd op internationale standaarden voor kinderrechten.

 

Wie Kan Een Vaderschapszaak Aanspannen?

Onder het Turkse recht wordt het recht om een vaderschapszaak aan te spannen verleend aan specifieke individuen met direct belang bij het vaststellen van de vaderschap van het kind.

Indienings- rechten van Moeder	Indienings- rechten van Kind
Moet indienen binnen één jaar na geboorte kind	Geen tijds- beperking (Grondwet- telijk Hof beslissing)
Termijn begint na ongeldig- verklaring bestaand vaderschap	Kan vertegen- woordigd wordendoor wettelijke voogd indien minderjarig
Kan persoonlijke kosten gerelateerdaan geboorte claimen	Kan kinder- alimentatie en andererechten claimen
Recht is persoonlijk en exclusief	Recht is onafhan- kelijk van acties moeder
Kan indienen wegens gerecht- vaardigde vertraging binnen één maand	Indienings- recht blijft bestaangedurende kindertijd

Recht van de Moeder om In te Dienen

De moeder van het kind heeft een onafhankelijk recht om een vaderschapszaak aan te spannen. Zij kan deze actie ondernemen om de juridische ouder-kind relatie tussen haar kind en de biologische vader vast te stellen. Dit recht is persoonlijk en exclusief voor de moeder, wat betekent dat niemand haar kan dwingen om zo’n rechtszaak aan te spannen als zij ervoor kiest dat niet te doen.

De moeder moet de rechtszaak aanspannen binnen één jaar na de geboorte van het kind. Echter, als er een reeds bestaande vaderlijke relatie met een andere man is die eerst ongeldig moet worden verklaard, begint de periode van één jaar vanaf de datum waarop die relatie wordt beëindigd. Als er gerechtvaardigde redenen voor vertraging zijn, kan de moeder indienen binnen één maand nadat dergelijke redenen ophouden te bestaan.

Recht van het Kind om In te Dienen

Het kind heeft ook een onafhankelijk recht om een vaderschapszaak aan te spannen. Na een baanbrekende beslissing van het Turkse Grondwettelijk Hof in 2011, is het recht van het kind om een vaderschapszaak aan te spannen niet langer onderworpen aan enige tijdsbeperking. De vorige beperkingen in Artikel 303/2 van het Burgerlijk Wetboek werden ongrondwettelijk verklaard, waarbij de fundamentele aard van het recht van een kind om hun biologische oorsprong te kennen werd erkend.

Als het kind minderjarig is, kan de rechtszaak worden aangespannen door een door de rechtbank aangestelde wettelijke voogd (kayyım). Het recht van de voogd om in te dienen blijft bestaan gedurende hun benoemingsperiode.

De rechten van de moeder en het kind om vaderschapszaken aan te spannen zijn onafhankelijk van elkaar. Dit betekent dat de beslissing van de moeder om geen rechtszaak aan te spannen, of zelfs haar terugtrekking uit een rechtszaak, geen invloed heeft op het recht van het kind om vaderschapsbepaling na te streven.

 

Vereisten voor het Aanspannen van een Vaderschapszaak

Verschillende belangrijke vereisten moeten worden vervuld voordat een vaderschapszaak kan worden voortgezet in het Turkse rechtssysteem.

Identificatie van de Moeder

De eerste essentiële vereiste is dat de moeder van het kind bekend moet zijn. Turkse rechtbanken handhaven consequent dat vaderschapszaken niet kunnen worden aangespannen voor kinderen wier moeders onbekend zijn. Deze vereiste komt voort uit de logische verbinding tussen het vaststellen van moederschap als voorwaarde voor het bepalen van vaderschap.

Geen Bestaande Vaderlijke Relatie

Een vaderschapszaak kan niet worden aangespannen als het kind al een juridisch vastgestelde vaderlijke relatie met een andere man heeft. In dergelijke gevallen moet die bestaande relatie eerst ongeldig worden verklaard door een vaderschapsweigeringszaak (soybağının reddi davası) voordat een nieuwe vaderschapsclaim kan worden nagestreefd.

Bijvoorbeeld, als een getrouwde vrouw een kind baart dat is verwekt met een andere man dan haar echtgenoot, wordt het kind wettelijk geacht het kind van haar echtgenoot te zijn. Voordat een vaderschapszaak wordt aangespannen tegen de biologische vader, moet het bestaande wettelijke vaderschap eerst worden betwist en beëindigd.

Meldingsvereisten

Het Turkse recht schrijft specifieke meldingsverplichtingen voor bij het aanspannen van een vaderschapszaak. Volgens Artikel 301/3 van het Turkse Burgerlijk Wetboek moet de vaderschapszaak worden gemeld aan:

• De Openbare Aanklager (Cumhuriyet Savcısı)
• De Schatkist (Hazine)
• Indien aangespannen door de moeder, aan de wettelijke voogd van het kind (kayyım)
• Indien aangespannen door de wettelijke voogd, aan de moeder

Deze meldingen zijn essentiële procedurele vereisten, hoewel de gemelde partijen geen procespartijen worden in de zaak. Het falen om aan deze meldingsvereisten te voldoen kan resulteren in procedurele gebreken die de geldigheid van de procedure kunnen beïnvloeden.

 

Juridische Procedures in Vaderschapszaken

Het vaderschapszaakproces volgt specifieke procedurele regels die zijn uiteengezet in het Turkse Burgerlijk Wetboek en de Burgerlijke Procesrechtswet.

Indieningsproces

Om een vaderschapszaak aan te spannen, moet de eiser een schriftelijk verzoekschrift indienen bij de bevoegde rechtbank. Dit verzoekschrift moet bevatten:

• Persoonlijke informatie van de partijen (moeder, kind en vermeende vader)
• Feitenoverzicht ter ondersteuning van de vaderschapsclaim
• Juridische gronden voor de claim
• Bewijs dat gepresenteerd zal worden
• Specifieke verzoeken (vaststelling van vaderschap, kinderalimentatie, etc.)

Als het kind minderjarig is en niet wordt vertegenwoordigd door de moeder, moet een wettelijke voogd (kayyım) worden aangesteld door de Burgerlijke Vredesrechtbank (Sulh Hukuk Mahkemesi) om de belangen van het kind in de procedure te behartigen. De voogdijbenoeming is bijzonder belangrijk wanneer de belangen van de moeder zouden kunnen conflicteren met die van het kind.

De rechtszaak is onderworpen aan een vaste gerechtelijke vergoeding (maktu harç) in plaats van een proportionele vergoeding, waardoor het toegankelijker wordt ongeacht de financiële claims die erbij betrokken zijn.

Meldingsproces

Zodra de rechtszaak is aangespannen, moet de rechtbank zorgen voor juiste melding aan alle relevante partijen. Zoals eerder vermeld, vereist de wet melding aan de Openbare Aanklager, Schatkist, en ofwel de wettelijke voogd of moeder, afhankelijk van wie de rechtszaak heeft aangespannen.

De verweerder (vermeende vader of zijn erfgenamen) moet formeel worden betekend met de rechtszaakdocumenten in overeenstemming met de meldingsprocedures uiteengezet in de Meldingswet. Juiste betekening is essentieel om het recht van de verweerder op verdediging en de algehele geldigheid van de procedure te waarborgen.

 

Bewijs in Vaderschapszaken

Het vaststellen van vaderschap door juridische procedures vereist overtuigend bewijs. Het Turkse recht biedt verschillende bewijsmiddelen in vaderschapszaken.

Traditionele Bewijs- methoden	Moderne Wetenschap- pelijke Methoden
Getuigen- verklaringen overde relatie	DNA-testen (99,9% nauw- keurigheid)
Brieven en berichten tussen partijen	Bloed- groep- analyse
Foto’s en documenten van samen zijn	Antropo- biometrie (lichaams- metingen)
Betalings- bewijzen voor zwanger- schapskosten	Gelijkenis- beoordeling (gelaats- trekken)
Getuigen- accounts van erkenning	Medisch onderzoek van zwanger- schapstijdlijn

Vaderschapsvermoeden

Het Turkse Burgerlijk Wetboek stelt een weerlegbaar vermoeden van vaderschap vast om de bewijslast in deze zaken te vergemakkelijken. Volgens dit vermoeden, als de moeder seksueel contact had met de vermeende vader tijdens de periode tussen 300 en 180 dagen voor de geboorte van het kind, wordt hij geacht de vader te zijn.

Om van dit vermoeden te profiteren, moet de eiser het bestaan van seksueel contact tijdens de relevante periode bewijzen. Dit kan worden vastgesteld door verschillende vormen van bewijs, waaronder:

• Getuigenverklaringen
• Correspondentie tussen de partijen
• Documenten van frequente bezoeken
• De vermeende vader’s betaling van geboortekosten
• Ander indirect bewijs dat een intieme relatie suggereert

Het is belangrijk op te merken dat het vermoeden van toepassing is ongeacht of anticonceptie werd gebruikt of de gemeenschap onvolledig was, zolang seksueel contact plaatsvond tijdens de kritieke periode.

De verweerder kan dit vermoeden weerleggen door:

• Te bewijzen dat het hebben van een kind uit die relatie biologisch onmogelijk is
• Te bewijzen dat geen seksuele relatie bestond
• Aan te tonen dat een andere man waarschijnlijker de vader van het kind is

Wetenschappelijk Bewijs

Moderne wetenschappelijke methoden hebben de vaderschapsbepaling gerevolutioneerd. Het meest betrouwbare en breed gebruikte wetenschappelijke bewijs in Turkse vaderschapszaken is DNA-testen.

DNA-testen bieden een vaderschapswaarschijnlijkheid van meer dan 99,9% wanneer positief, waardoor het de gouden standaard wordt voor vaderschapsbepaling. De test vergelijkt genetische markers tussen de vermeende vader en het kind om biologische verwantschap vast te stellen.

Turkse rechtbanken hebben de autoriteit om DNA-testen te bevelen als onderdeel van hun ambtshalve onderzoeksbevoegdheden. Onder Artikel 284 van het Turkse Burgerlijk Wetboek is iedereen verplicht zich te onderwerpen aan bloed- of weefselafname voor vaderschapsbepaling, mits:

• Het noodzakelijk is voor het oplossen van het geschil
• Het wetenschappelijk verantwoord is
• Het geen gezondheidsrisico vormt

Als de verweerder weigert mee te werken aan een door de rechtbank bevolen DNA-test zonder geldige rechtvaardiging, kan de rechtbank deze weigering tegen hen interpreteren, mogelijk beschouwend als stilzwijgende erkenning van vaderschap.

Andere medische onderzoeksmethoden gebruikt in vaderschapszaken omvatten:

• Bloedgroepanalyse
• Antropobiometrie (evaluatie van lichaamsmetingen)
• Gelijkenisbeoordeling (gezichts- en lichaamsgelijkenissen)
• Zwangerschapsduur en kindelijke ontwikkelings beoordeling

 

De Rol van de Rechtbank in Vaderschapszaken

Vaderschapszaken in Turkije volgen specifieke procedurele principes die de actieve rol van de rechtbank in het vaststellen van de waarheid benadrukken.

De rechtbank past het ambtshalve onderzoeksprincipe (re’sen araştırma ilkesi) toe, wat betekent dat de rechter de autoriteit en plicht heeft om materiële feiten onafhankelijk te onderzoeken, verder dan wat de partijen presenteren. Dit principe is bijzonder belangrijk in statusbepalende zaken zoals vaderschapszaken, waar het openbaar belang op het spel staat.

Rechters hebben brede discretie in het evalueren van bewijs in vaderschapszaken. Terwijl wetenschappelijk bewijs zoals DNA-testen aanzienlijk gewicht draagt, moet de rechtbank al het beschikbare bewijs holistisch beschouwen. De evaluatie van de rechter is niet strikt gebonden aan de resultaten van een enkel bewijs, inclusief DNA-tests, hoewel rechtbanken in de praktijk zelden oordelen tegen duidelijk DNA-bewijs.

De bewijslast in vaderschapszaken valt aanvankelijk op de eiser (de moeder of het kind) om feiten vast te stellen die de vaderschapsclaim ondersteunen. Echter, zodra de eiser een vermoeden van vaderschap vaststelt door het bewijzen van seksueel contact tijdens de relevante periode, verschuift de last naar de verweerder om dit vermoeden te weerleggen.

 

Gevolgen van Vaderschapsbepaling

Wanneer een rechtbank oordeelt dat de verweerder de biologische vader van het kind is, heeft deze beslissing significante juridische implicaties.

Juridische Effecten voor het Kind	Financiële Gevolgen voor de Vader
Vaststelling afstamming met terug- werkende kracht	Kinder- alimentatie betalingentot volwassen- heid
Erfenis- rechten van vader	Geboorte- kosten terug- betaling
Recht om vaders achternaam te gebruiken	Voor- en na- geboorte zorg kosten(6 weken elk)
Sociale zekerheids- uitkeringen via vader	Zwanger- schaps- gerelateerde kosten
Nationaliteits- rechten indienvan toepassing	Onderwijs- kosten bijdrage

Juridische Effecten voor het Kind

Het meest fundamentele gevolg is de vaststelling van juridische afstamming tussen de vader en het kind. Dit creëert een complete juridische ouder-kind relatie met alle bijbehorende rechten en verplichtingen.

De rechtbankuitspraak heeft terugwerkende kracht tot de geboorte van het kind, wat betekent dat de juridische relatie wordt geacht vanaf dat moment te hebben bestaan. Dit stelt het kind in staat om:

• Te erven van de vader
• De achternaam van de vader te gebruiken indien gewenst
• Te profiteren van sociale zekerheid via de vader
• Nationaliteitsrechten te claimen indien van toepassing

In gevallen waar de vader is overleden voor de afsluiting van de vaderschapszaak, stelt de vastgestelde vaderschap het kind in staat om erfenisrechten te claimen van de nalatenschap van de vader.

Financiële Gevolgen

Een succesvolle vaderschapsbepaling omvat vaak financiële verplichtingen voor de vader:

1. Kinderalimentatie (iştirak nafakası): De vader moet bijdragen aan de onderhouds- en onderwijskosten van het kind evenredig aan zijn financiële capaciteit. Deze verplichting duurt voort tot het kind volwassen wordt of het hoger onderwijs voltooit.
2. De moeder kan specifieke kosten claimen onder Artikel 304 van het Turkse Burgerlijk Wetboek:
   • Geboortekosten
   • Levensonderhoudskosten voor zes weken voor en na de geboorte
   • Andere kosten gerelateerd aan zwangerschap en bevalling

Als het kind doodgeboren was, kan de rechtbank nog steeds de vader gelasten om deze maternale kosten te dekken.

Wanneer de vaderschapszaak wordt aangespannen tegen de erfgenamen van de vader (in geval van zijn overlijden), kunnen kinderalimentatieclaims niet worden gecombineerd met de vaderschapsbepaling. Echter, bijstandstoelageclaims onder Artikelen 364-365 van het Turkse Burgerlijk Wetboek kunnen worden nagestreefd.

 

Jurisdictie en Rechtsgebied

In Turkije hebben Familierechtbanken (Aile Mahkemesi) jurisdictie over vaderschapszaken. Op locaties waar Familierechtbanken niet zijn gevestigd, behandelen aangewezen Burgerlijke Rechtbanken van Eerste Aanleg (Asliye Hukuk Mahkemesi) deze zaken met de capaciteit van een Familierechtbank.

Volgens Artikel 283 van het Turkse Burgerlijk Wetboek kunnen vaderschapszaken worden aangespannen bij de rechtbank van:

• De woonplaats van een van beide partijen op het moment van indiening
• De woonplaats van een van beide partijen op het moment van de geboorte van het kind

Voor zaken met buitenlandse elementen wordt de jurisdictie bepaald volgens Artikel 41 van de Internationale Privaatrecht en Procedurele Wet (Wet Nr. 5718).

 

Jurisprudentie van de Hoge Raad betreffende Vaderschapszaken

Verschillende baanbrekende beslissingen van de Turkse Hoge Raad (Yargıtay) hebben de toepassing van vaderschapswetten gevormd:

De Hoge Raad heeft consequent gehandhaafd dat geen tijdsbeperking van toepassing is op vaderschapszaken aangespannen door kinderen na de beslissing van het Grondwettelijk Hof die de tijdsbeperkingen in Artikel 303/2 van het Burgerlijk Wetboek ongeldig verklaarde.

In zaken waar DNA-bewijs biologische vaderschap definitief vaststelt, ondersteunt de Hoge Raad over het algemeen de bevestiging van vaderschap, zelfs wanneer ander indirect bewijs anders zou kunnen suggereren, waarbij de hoge wetenschappelijke betrouwbaarheid van DNA-testen wordt erkend.

Beslissingen van de Hoge Raad hebben het belang benadrukt van juiste melding aan alle vereiste partijen, inclusief de Openbare Aanklager en Schatkist, waarbij dit wordt beschouwd als een verplichte procedurele vereiste.

Het Hof heeft ook verduidelijkt dat bij het aanspannen van zowel een vaderschapszaak als een vaderschapsweigeringszaak (om een bestaande wettelijke vaderschap te beëindigen), de vaderschapsweigeringszaak eerst moet worden opgelost voordat wordt doorgegaan met de nieuwe vaderschapsbepaling.

 

Conclusie

Vaderschapszaken in Turkije dienen als een cruciaal juridisch mechanisme om ouder-kind relaties vast te stellen wanneer de biologische vader zijn kind niet vrijwillig erkent. Het Turkse rechtssysteem is geëvolueerd om sterke bescherming te bieden voor kinderen geboren buiten het huwelijk, waarbij hun recht wordt gewaarborgd om hun biologische oorsprong te kennen en te profiteren van de juridische, emotionele en financiële steun van beide ouders.

Het wegvallen van tijdsbeperkingen voor kinderen die vaderschapszaken aanspannen vertegenwoordigt een significante vooruitgang in de bescherming van kinderrechten. Bovendien heeft het toenemende vertrouwen op wetenschappelijk bewijs, met name DNA-testen, de nauwkeurigheid en eerlijkheid van vaderschapsbepalingen sterk verbeterd.

 

Soylu Law en Vaderschapszaken in Turkije

Soylu Law biedt gespecialiseerde expertise in familierechtzaken, inclusief vaderschapszaken, voor zowel Turkse als internationale cliënten in Istanbul.

Ons team biedt uitgebreide juridische bijstand gedurende het gehele vaderschapsbepalingsproces, van het indienen van het eerste verzoekschrift tot het vertegenwoordigen van cliënten tijdens wetenschappelijke testprocedures en rechtbankhoorzittingen.

Wij hebben uitgebreide ervaring in het behandelen van internationale zaken en het beheren van grensoverschrijdende documentverwerking voor cliënten wereldwijd.

Onze advocaten zijn toegewijd aan het beschermen van kinderrechten terwijl ze Turkije’s complexe juridische kader navigeren met professionaliteit en culturele gevoeligheid.

 

 

Voor meer hulp of advies over deze kwestie kunt u contact met ons opnemen.

[/caption]