Diefstal Misdrijf en Straffen in Turkije *2025

Diefstal in Turkije vertegenwoordigt een van de meest voorkomende misdrijven binnen het rechtssysteem, met wortels die diep verankerd zijn in de juridische tradities van het land. Het Turkse Wetboek van Strafrecht (TCK) benadert diefstal op een gestructureerde manier, waarbij de bescherming van eigendomsrechten wordt afgewogen tegen overwegingen die schuld en vonnissen beïnvloeden.

Dit uitgebreide kader weerspiegelt de evolutie van Ottomaanse wetboeken naar de Wet nr. 5237 van de moderne republiek, aangenomen in 2004.

In dit artikel verkennen we de essentiële elementen van diefstal, de verschillende soorten en classificaties, verzwarende omstandigheden, strafstructuren, en belangrijke juridische interpretaties die bepalen hoe diefstallen in Turkije worden behandeld.

Het Juridische Kader: Turkse Wetboek van Strafrecht Artikelen 141-147

Het huidige juridische kader voor diefstal wordt uitgebreid beschreven in Artikelen 141 tot en met 147 van het Turkse Wetboek van Strafrecht. Dit kader stelt vast:

• Artikel 141: Definieert de basisvorm van diefstal als “het nemen van roerende goederen die aan een ander toebehoren zonder toestemming van de bezitter, met het doel voordeel te behalen voor zichzelf of anderen.” Deze primaire definitie draagt een gevangenisstraf van één tot drie jaar.
• Artikel 142: Schetst gekwalificeerde (verzwaarde) vormen van diefstal met verhoogde straffen variërend van drie tot zeven jaar en vijf tot tien jaar gevangenisstraf, afhankelijk van specifieke omstandigheden.
• Artikel 143: Behandelt diefstal gepleegd tijdens de nacht, wat resulteert in een strafverhoging van de helft.
• Artikel 144: Dekt minder zwaar bestrafte vormen van diefstal, waaronder diefstal van gemeenschappelijk eigendom of diefstal gepleegd om een legitieme schuld te innen.
• Artikel 145: Maakt strafvermindering of vrijstellingen mogelijk wanneer de gestolen goederen weinig waarde hebben.
• Artikel 146: Behandelt diefstal voor tijdelijk gebruik, waarbij het eigendom alleen wordt genomen om tijdelijk te worden gebruikt en vervolgens teruggegeven.
• Artikel 147: Stelt noodzaak als verzachtende factor vast wanneer diefstal wordt gepleegd om aan een dringende en ernstige behoefte te voldoen.

Dit uitgebreide kader toont de genuanceerde benadering van diefstalmisdrijven van het Turkse rechtssysteem, waarbij verschillende factoren worden erkend die de ernst van het misdrijf kunnen beïnvloeden. De wet maakt onderscheid tussen eenvoudige diefstal en gekwalificeerde diefstal op basis van factoren zoals de gebruikte methode, de kwetsbaarheid van het slachtoffer, de aard van de gestolen goederen, en de locatie waar de diefstal plaatsvond.

Bovendien bevat het Turkse Wetboek van Strafrecht bepalingen voor effectief berouw (Artikel 168), die aanzienlijke strafverminderingen mogelijk maken wanneer de dader vrijwillig het slachtoffer compenseert voor schade vóór of tijdens de vervolging.

Definitie en Essentiële Elementen van Diefstal

Basisdefinitie Onder Artikel 141

Het Turkse Wetboek van Strafrecht (TCC) geeft een duidelijke definitie van diefstal in Artikel 141. Volgens deze bepaling wordt diefstal gedefinieerd als “het nemen van roerende goederen die aan een ander toebehoren zonder toestemming van de bezitter, met de bedoeling voordeel te behalen voor zichzelf of een ander.” Deze basisdefinitie vormt de basis voor alle diefstalmisdrijven in het Turkse rechtssysteem.

De straf voor de basisvorm van diefstal is gevangenisstraf van één tot drie jaar. Deze fundamentele definitie scheidt diefstal van andere eigendomsmisdrijven en stelt de belangrijkste elementen vast die moeten worden bewezen voor een veroordeling. Het misdrijf wordt als voltooid beschouwd wanneer de dader volledige controle over het eigendom neemt en het verwijdert uit het bezit van de rechtmatige houder.

Een cruciaal aspect van diefstal onder Turks recht is dat het een actieve toe-eigening van eigendom zonder toestemming vereist, wat het onderscheidt van fraude of vertrouwensbreuk waarbij het aanvankelijke bezit mogelijk rechtmatig is verkregen. De toe-eigening moet het vestigen van nieuw bezit door de dader omvatten, waardoor de controle over het eigendom van de vorige bezitter eindigt.

Het Concept van Roerende Goederen

Om diefstal te laten plaatsvinden, moet het object kwalificeren als roerend goed met economische waarde. Het Turkse Wetboek van Strafrecht hanteert een bredere definitie van roerend goed dan het burgerlijk recht, met focus op items die fysiek van de ene plaats naar de andere kunnen worden verplaatst. Voorbeelden zijn voertuigen, huishoudelijke artikelen, geld, sieraden en elektronische apparaten.

Hoewel onroerende goederen (zoals land of gebouwen) geen onderwerp van diefstal kunnen zijn, kunnen onderdelen van onroerende goederen dat wel zijn als ze worden gescheiden en roerend worden gemaakt. Bijvoorbeeld, het stelen van armaturen uit een gebouw, geoogste gewassen van land, of mineralen gewonnen uit de grond kan diefstal vormen, aangezien deze items zijn omgezet in roerende goederen.

Het eigendom moet enige economische waarde hebben, maar Turkse rechtbanken hebben vastgesteld dat deze waarde niet substantieel hoeft te zijn. Zelfs items met minimale economische waarde maar aanzienlijke sentimentele waarde kunnen het onderwerp van diefstal zijn. Als het gestolen item echter een bijzonder lage waarde heeft, kunnen rechtbanken Artikel 145 toepassen om de straf te verminderen of zelfs volledig kwijt te schelden, afhankelijk van de omstandigheden van het geval.

Bezit en Eigendomsrechten

Bij diefstalmisdrijven beschermt het Turkse recht bezitsrechten in plaats van alleen eigendomsrechten. Het concept van bezit (zilyetlik) verwijst naar het hebben van feitelijke fysieke controle over eigendom, ongeacht of de bezitter de wettelijke eigenaar is. Dit betekent dat diefstal kan plaatsvinden zelfs wanneer het eigendom wordt genomen van iemand die niet de rechtmatige eigenaar is maar slechts bezit heeft.

Het slachtoffer van diefstal is de persoon die het bezit had van het eigendom, niet noodzakelijk de eigenaar. In gevallen waarin bezit en eigendom aan verschillende personen toebehoren, wordt de eigenaar beschouwd als de partij die schade lijdt door het misdrijf, maar niet als het directe slachtoffer. Dit onderscheid is belangrijk voor het bepalen wie het recht heeft om een klacht in te dienen in gevallen waar vervolging afhankelijk is van een klacht.

Interessant is dat illegaal verkregen bezit ook wordt beschermd onder diefstalbepalingen. Als Persoon A bijvoorbeeld een horloge steelt van Persoon B, en vervolgens Persoon C hetzelfde horloge steelt van Persoon A, heeft Persoon C diefstal gepleegd tegen Persoon A, ondanks A’s illegale bezit. De enige uitzondering is wanneer de oorspronkelijke eigenaar zijn eigendom terugvordert van de dief, wat niet als diefstal wordt beschouwd.

Opzet en Doel bij Diefstal

Diefstal is uitsluitend een opzettelijk misdrijf in het Turkse recht en kan niet worden gepleegd door nalatigheid. De dader moet handelen met algemene opzet (kast), wetende dat het eigendom aan een ander toebehoort en dat zij het nemen zonder toestemming. Dit vereist bewustzijn van zowel de handeling (nemen) als de onrechtmatige aard ervan.

Naast algemene opzet vereist diefstal ook een speciaal doel (özel kast) – de intentie om voordeel te behalen voor zichzelf of een ander persoon. Dit voordeel hoeft niet economisch te zijn; het kan ook morele, sociale of zelfs emotionele voldoening zijn. Het daadwerkelijk behalen van voordeel is niet noodzakelijk voor de voltooiing van het misdrijf; de intentie alleen is voldoende.

De wet vereist niet dat de dader van plan is om de eigenaar permanent te beroven van zijn eigendom. Zelfs tijdelijke toe-eigening voor gebruik kan diefstal vormen, hoewel Artikel 146 voorziet in verminderde straffen in gevallen waarin de dader van plan is het eigendom terug te geven na tijdelijk gebruik (bekend als “gebruiksdiefstal” of “kullanma hırsızlığı“).

Als de dader ten onrechte gelooft dat het eigendom aan hen toebehoort of verlaten is, ontbreekt de noodzakelijke opzet voor diefstal. Als ze geloven dat ze toestemming hebben om het eigendom te nemen, wordt het misdrijf niet vastgesteld. Deze situaties vallen onder feitelijke dwaling bepalingen in Artikel 30 van het Turkse Wetboek van Strafrecht, wat strafrechtelijke aansprakelijkheid kan elimineren.

Boetes en Straffen voor Diefstalmisdrijven

Soorten Diefstal en Straffen in Turkije

Type Diefstal	Strafbereik
Eenvoudige Diefstal (Artikel 141)	1-3 jaar gevangenisstraf
Gekwalificeerde Diefstal (Eerste Graad) (Artikel 142/1) Diefstal in openbare instellingen/gebedshuizen, openbaar vervoer, van ramppreventieartikelen, of van in de open lucht achtergelaten voorwerpen	3-7 jaar gevangenisstraf
Gekwalificeerde Diefstal (Tweede Graad) (Artikel 142/2) Diefstal door misbruik van kwetsbaarheid, zakkenrollen, tijdens rampen, gebruik van vervalste sleutels, via informatiesystemen, door zich voor te doen als ambtenaren, van vee, of uit afgesloten/omheinde ruimtes	5-10 jaar gevangenisstraf
Diefstal van Energiebronnen (Artikel 142/3) Diefstal van energie in vloeibare of gasvorm of van energiefaciliteiten	5-12 jaar gevangenisstraf
Diefstal Gepleegd ’s Nachts (Artikel 143) Diefstal gepleegd tussen één uur na zonsondergang en één uur voor zonsopgang	Basisstraf verhoogd met de helft
Diefstal van Gemeenschappelijk Eigendom (Artikel 144) Diefstal van gemeenschappelijk eigendom of om een wettelijk vastgestelde schuld te innen	2 maanden tot 1 jaar gevangenisstraf of geldboete
Diefstal van Eigendom met Geringe Waarde (Artikel 145) Wanneer de waarde van gestolen eigendom minimaal is	Verminderde straf of kwijtschelding van straf
Diefstal voor Tijdelijk Gebruik (Artikel 146) Het nemen van eigendom met de bedoeling dit na tijdelijk gebruik terug te geven	Tot de helft van de oorspronkelijke straf
Diefstal Gepleegd uit Noodzaak (Artikel 147) Diefstal gepleegd om in een ernstige en dringende behoefte te voorzien	Verminderde straf of kwijtschelding van straf
Diefstal als Onderdeel van Georganiseerde Misdaad (Artikel 142/4) Diefstal gepleegd als onderdeel van georganiseerde criminele activiteit	Basisstraf verhoogd met de helft, plus geldboete tot 10.000 dagen

Basis Diefstalstraffen (1-3 Jaar)

Onder het Turkse Strafrecht wordt de basisvorm van diefstal gereguleerd in Artikel 141 van het Turkse Wetboek van Strafrecht (TCC). Volgens deze bepaling zal een persoon die roerende goederen van een ander neemt zonder toestemming van de bezitter, met de bedoeling om voordeel voor zichzelf of anderen te verkrijgen, worden veroordeeld tot gevangenisstraf van één tot drie jaar. Deze basisstraf is van toepassing op eenvoudige diefstalzaken die geen verzwarende omstandigheden bevatten.

De rechtbank bepaalt de exacte duur van de straf binnen dit bereik door rekening te houden met factoren zoals de wijze waarop het misdrijf is gepleegd, de opzet van de dader, en de omstandigheden rond het misdrijf. Bij het vaststellen van de straf moeten rechters zich houden aan het proportionaliteitsbeginsel zoals beschreven in TCC Artikel 3, wat ervoor zorgt dat de straf evenredig is aan de ernst van het misdrijf.

Straffen voor Gekwalificeerde Diefstal (3-7 Jaar)

Gekwalificeerde diefstal verwijst naar gevallen waarbij het misdrijf wordt gepleegd onder specifieke verzwarende omstandigheden zoals vermeld in Artikel 142(1) van de TCC. Deze omstandigheden omvatten diefstal:

• Van eigendom in openbare instellingen of gebedshuizen
• In openbaar vervoer voertuigen of bij hun vertrek- of aankomstpunten
• Van items die zijn voorbereid om de effecten van rampen te voorkomen of te verzachten
• Van items die gewoonlijk in de open lucht worden achtergelaten

Wanneer diefstal wordt gepleegd onder een van deze omstandigheden, neemt de straf aanzienlijk toe tot gevangenisstraf van drie tot zeven jaar. Deze strengere straf weerspiegelt de opvatting van de wetgever dat deze soorten diefstal grotere maatschappelijke schade met zich meebrengen of bijzonder kwetsbare situaties uitbuiten.

Straffen voor Ernstige Vormen van Gekwalificeerde Diefstal (5-10 Jaar)

Artikel 142(2) van de TCC stelt nog strengere straffen vast voor bijzonder ernstige vormen van gekwalificeerde diefstal. Wanneer diefstal wordt gepleegd:

• Door misbruik te maken van iemands onvermogen om zijn eigendom te beschermen of overlijden
• Door items te grissen die op of door een persoon worden gedragen, of door speciale vaardigheid
• Door gebruik te maken van paniek tijdens natuurrampen of sociale gebeurtenissen
• Door gebruik te maken van vervalste sleutels of andere hulpmiddelen om sloten te openen
• Door het gebruik van informatiesystemen
• Terwijl men vermomd is of zich voordoet als een ambtenaar
• Tegen vee
• Tegen eigendom dat beveiligd is met sloten of bewaard wordt in gebouwen of hun bijgebouwen

De straf neemt toe tot gevangenisstraf van vijf tot tien jaar. Bovendien, als de diefstal wordt gepleegd tegen een persoon die fysiek of mentaal niet in staat is zichzelf te verdedigen, kan de straf worden verhoogd met maximaal een derde.

Verder, voor diefstal van energie in vloeibare of gasvorm of van faciliteiten voor transmissie, verwerking of opslag van dergelijke energie, varieert de straf van vijf tot twaalf jaar gevangenisstraf. Als een dergelijke diefstal wordt gepleegd als onderdeel van een georganiseerde criminele activiteit, wordt de straf verhoogd met de helft en kan een aanvullende gerechtelijke boete van maximaal tienduizend dagen worden opgelegd.

Factoren die Strafvermindering Beïnvloeden

Verschillende factoren kunnen leiden tot verminderde straffen voor diefstalmisdrijven:

• Poging: Als de diefstal in de pogingsfase blijft (niet voltooid), wordt de straf verminderd met een kwart tot driekwart volgens TCC Artikel 35.
• Nachtelijke uitvoering: In tegenstelling tot veel rechtssystemen, is het plegen van diefstal tijdens de nacht een verzwarende factor onder Turks recht, waarbij straffen met de helft worden verhoogd (Artikel 143).
• Minder ernstige vormen: Voor diefstal gepleegd tegen gemeenschappelijk eigendom of om een wettelijk vastgestelde schuld te innen, wordt de straf verminderd tot gevangenisstraf van twee maanden tot één jaar of een gerechtelijke boete (Artikel 144).
• Lage waarde van gestolen eigendom: Wanneer de waarde van het gestolen item minimaal is, kan de rechtbank de straf verminderen of, rekening houdend met de wijze en omstandigheden van het misdrijf, de straf volledig kwijtschelden (Artikel 145).

Speciale Overwegingen in Diefstallen

Effectief Berouw en Strafverminderingen

Het Turkse Wetboek van Strafrecht voorziet in aanzienlijke strafverminderingen voor verdachten die effectief berouw tonen na het plegen van een diefstalmisdrijf. Dit concept, gereguleerd in Artikel 168 van de TCC, is van toepassing wanneer de dader:

1. Vrijwillig het gestolen eigendom teruggeeft of volledig het verlies van het slachtoffer compenseert
2. Berouw toont voordat de vervolging wordt gestart

In dergelijke gevallen kan de straf worden verminderd met maximaal twee derde. Als effectief berouw wordt getoond nadat de vervolging is begonnen maar voordat een uitspraak is gedaan, kan de straf worden verminderd met maximaal de helft.

Voor toepassing van deze bepaling in gevallen van gedeeltelijke compensatie is toestemming van het slachtoffer vereist. Het mechanisme van effectief berouw dient zowel om overtreders aan te moedigen het goed te maken als om het herstel van de verliezen van slachtoffers te faciliteren zonder langdurige juridische procedures.

De Lage Waarde van Gestolen Eigendom

Volgens Artikel 145 van de TCC, wanneer de waarde van het gestolen eigendom minimaal is, heeft de rechtbank twee opties:

1. De straf verminderen naar verhouding
2. De straf volledig kwijtschelden, rekening houdend met de wijze en omstandigheden van het misdrijf

Het Hooggerechtshof (Yargıtay) heeft consequent geoordeeld dat Artikel 145 moet worden overwogen in gevallen met items van objectief lage economische waarde. De discretie van de rechtbank is echter niet onbeperkt – rechters moeten adequate en wettelijke rechtvaardiging geven bij toepassing van deze bepaling, rekening houdend met:

• De objectieve waarde van het gestolen eigendom
• De financiële situatie van zowel het slachtoffer als de dader
• De wijze van uitvoering en andere omstandigheden van de diefstal

In een opmerkelijke beslissing van het Hooggerechtshof (6e Strafkamer, 2021/4868 E., 2021/20707 K.) vernietigde de rechtbank de beslissing van een lagere rechtbank omdat deze Artikel 145 niet had overwogen in een zaak met betrekking tot de diefstal van 30-60 Turkse Lira.

Diefstal Tussen Familieleden

Het Turkse recht erkent dat diefstal gepleegd tussen familieleden speciale behandeling verdient. Artikel 167 van de TCC stelt verschillende bepalingen vast voor deze gevallen:

1. Geen straf wordt opgelegd als diefstal wordt gepleegd tegen:
   • Een echtgenoot (tenzij wettelijk gescheiden)
   • Voorouders of nakomelingen
   • Personen die in dezelfde woning wonen en broers of zussen zijn
2. Vervolging is afhankelijk van een klacht en de straf wordt met de helft verminderd als diefstal wordt gepleegd tegen:
   • Wettelijk gescheiden echtgenoten
   • Broers of zussen die niet in dezelfde woning wonen
   • Familieleden tot de tweede graad die in dezelfde woning wonen

Deze benadering weerspiegelt de erkenning door de wetgever dat familierelaties complexe dynamieken met zich meebrengen en dat het strafrechtelijk systeem niet altijd moet ingrijpen in eigendomsgeschillen tussen familieleden. De vereiste van een klacht in bepaalde gevallen geeft het slachtoffer discretie over het al dan niet voortzetten van strafrechtelijke procedures.

Verweer van Noodzaak in Diefstallen

Artikel 147 van de TCC voorziet in een speciale vorm van noodzaakverweer voor diefstalmisdrijven. Wanneer diefstal wordt gepleegd om aan een ernstige en dringende behoefte te voldoen, kan de rechtbank:

1. De straf verminderen
2. De straf volledig kwijtschelden, afhankelijk van de specifieke omstandigheden van de zaak

Deze bepaling verschilt van het algemene noodzaakverweer in Artikel 25 van de TCC doordat het specifiek diefstal behandelt en meer flexibiliteit biedt bij het bepalen van de straf. Om dit verweer toe te passen, moet de verdachte aantonen dat:

• De behoefte zowel ernstig als dringend was
• De diefstal werd gepleegd specifiek om aan die behoefte te voldoen
• Er geen redelijk alternatief was om de noodzakelijke items te verkrijgen

Rechtbanken passen deze bepaling voorzichtig toe en vereisen substantieel bewijs van echte noodzaak in plaats van louter gemak of voorkeur.

Procedurele Aspecten van Diefstalprocedures

Klachtvereisten en Beperkingen

De meeste diefstalmisdrijven in Turkije worden ambtshalve vervolgd (zonder een formele klacht te vereisen), wat het publieke belang weerspiegelt bij het bestraffen en afschrikken van dergelijke overtredingen. Bepaalde vormen van diefstal zijn echter afhankelijk van een klacht door het slachtoffer:

1. Diefstal gepleegd tegen gemeenschappelijk eigendom (TCK Artikel 144)
2. Diefstal voor het innen van een wettelijke schuld (TCK Artikel 144)
3. Tijdelijke gebruiksdiefstal (TCK Artikel 146)
4. Diefstal tussen bepaalde familieleden (TCK Artikel 167/2)

Wanneer een klacht vereist is, moet deze worden ingediend binnen zes maanden vanaf de datum waarop het slachtoffer kennis krijgt van zowel het misdrijf als de identiteit van de dader, zoals gespecificeerd in TCK Artikel 73. Nadat een klacht is ingediend, kan de klager de klacht intrekken voordat een definitief vonnis is uitgesproken, wat de procedure zou beëindigen in klachtafhankelijke gevallen.

Verzoeningsprocedures

Het Turkse strafrechtelijke systeem heeft steeds meer nadruk gelegd op alternatieve geschillenbeslechtingsmechanismen, waaronder verzoening (uzlaştırma) voor bepaalde diefstalmisdrijven. Volgens Artikel 253 van het Wetboek van Strafvordering (CMK):

• Eenvoudige diefstal (TCK Artikel 141) is onderworpen aan verzoeningsprocedures
• Diefstal gepleegd tegen gemeenschappelijk eigendom komt in aanmerking voor verzoening
• Diefstal voor tijdelijk gebruik valt binnen de reikwijdte van verzoening

Tijdens verzoening faciliteert een bemiddelaar de communicatie tussen het slachtoffer en de dader om tot een overeenkomst te komen over compensatie of andere remedies. Als verzoening wordt bereikt, wordt de vervolging beëindigd. Gekwalificeerde vormen van diefstal, met name die ’s nachts worden gepleegd, zijn echter over het algemeen uitgesloten van verzoening volgens precedenten van het Hooggerechtshof.

Verjaringstermijn

Diefstalmisdrijven zijn onderworpen aan specifieke verjaringstermijnen, waarna vervolging onmogelijk wordt. Volgens TCK Artikel 66:

• Voor eenvoudige diefstal en minder ernstige vormen is de verjaringstermijn acht jaar
• Voor gekwalificeerde diefstal strafbaar met meer dan vijf jaar gevangenisstraf is de verjaringstermijn vijftien jaar

Deze perioden beginnen vanaf de datum waarop het misdrijf is gepleegd. Als de diefstal echter doorlopende handelingen betreft, begint de periode wanneer de laatste handeling is gepleegd. Voor poging tot diefstal begint de periode wanneer de laatste handeling die de poging vormt, wordt uitgevoerd.

De verjaringstermijn kan worden onderbroken door bepaalde procedurele handelingen, zoals verhoor van de verdachte of het indienen van een tenlastelegging, in welk geval de periode opnieuw begint maar de gespecificeerde maximale limieten niet mag overschrijden.

Jurisdictie en Bevoegde Rechtbanken

Diefstallen in Turkije worden over het algemeen berecht door Rechtbanken van Eerste Aanleg (Asliye Ceza Mahkemesi), ongeacht of het gaat om eenvoudige of gekwalificeerde diefstal. De territoriaal bevoegde rechtbank is meestal die in de jurisdictie waar het misdrijf werd gepleegd.

Voor bepaalde ernstige vormen van gekwalificeerde diefstal, met name die met betrekking tot:

• Diefstal van energie in vloeibare of gasvorm
• Diefstal gepleegd als onderdeel van georganiseerde criminele activiteit

Deze zaken kunnen onder de jurisdictie vallen van Zware Strafrechtbanken (Ağır Ceza Mahkemesi).

Tijdens de onderzoeksfase worden procedures uitgevoerd door het openbaar ministerie op de locatie waar de diefstal plaatsvond. Als een verdachte in een andere jurisdictie wordt gepakt, kunnen lokale autoriteiten voorlopige procedures uitvoeren voordat ze de zaak overdragen aan het bevoegde openbaar ministerie.

Juridische Gevolgen Buiten Gevangenisstraf

Omzetting naar Gerechtelijke Boetes

Het Turkse strafrecht voorziet in de omzetting van korte gevangenisstraffen naar gerechtelijke boetes in bepaalde omstandigheden. Volgens Artikel 52 van de TCC kunnen gevangenisstraffen van één jaar of minder worden omgezet naar gerechtelijke boetes, berekend op basis van een dagelijks bedrag vermenigvuldigd met het aantal dagen bepaald door de rechtbank.

Voor diefstalmisdrijven:

• Eenvoudige diefstalstraffen kunnen worden omgezet als de rechtbank de straf bepaalt op één jaar (de minimumstraf)
• Gekwalificeerde diefstalstraffen kunnen over het algemeen niet worden omgezet vanwege hun hogere minimumstraffen, tenzij verzachtende factoren (zoals poging of effectief berouw) de uiteindelijke straf hebben verminderd tot één jaar of minder

Bij het omzetten van gevangenisstraf naar een gerechtelijke boete moet de rechtbank rekening houden met de financiële en persoonlijke situatie van de dader om het dagelijkse bedrag te bepalen, dat varieert van 100 tot 500 Turkse Lira vanaf 1 juni 2024 (voorheen 20 tot 100 TL). Het totale aantal dagen mag 730 voor diefstalmisdrijven niet overschrijden.

Opschorting van Straffen

De opschorting van straffen (erteleme) voor diefstalmisdrijven wordt geregeld door Artikel 51 van de TCC.

Een straf kan worden opgeschort als:

1. De overtreder niet eerder veroordeeld is tot gevangenisstraf van meer dan drie maanden voor een opzettelijk misdrijf
2. De rechtbank gelooft dat de overtreder geen ander misdrijf zal plegen
3. De gevangenisstraf twee jaar of minder is

Voor diefstalmisdrijven is dit meestal van toepassing op:

• Eenvoudige diefstalzaken waarbij verzachtende omstandigheden in overweging zijn genomen
• Minder ernstige vormen van diefstal onder Artikel 144
• Zaken met first-time overtreders

Wanneer een straf wordt opgeschort, plaatst de rechtbank de overtreder onder toezicht voor 1-3 jaar. Als de overtreder tijdens deze periode geen ander opzettelijk misdrijf pleegt en voldoet aan alle verplichtingen opgelegd door de rechtbank, wordt de straf als uitgevoerd beschouwd.

Uitstel van de Bekendmaking van het Vonnis

Het uitstel van de bekendmaking van het vonnis (HAGB – hükmün açıklanmasının geri bırakılması) is een procedureel mechanisme gereguleerd in Artikel 231 van het Wetboek van Strafvordering (CMK). Het kan worden toegepast als:

1. De overtreder niet eerder veroordeeld is voor een opzettelijk misdrijf
2. De rechtbank gelooft dat de overtreder niet opnieuw in de fout zal gaan
3. De diefstal volledig is gecompenseerd
4. De opgelegde straf gevangenisstraf van twee jaar of minder is of een gerechtelijke boete

Wanneer HAGB wordt toegekend voor diefstalmisdrijven, wordt het vonnis niet formeel bekendgemaakt en wordt de overtreder onder toezicht geplaatst voor vijf jaar. Als de overtreder voldoet aan alle verplichtingen en geen ander opzettelijk misdrijf pleegt tijdens deze periode, wordt de zaak geseponeerd, waardoor de overtreder geen strafblad krijgt voor het diefstalmisdrijf.

HAGB verschilt van opschorting doordat het bij succesvolle voltooiing geen strafblad oplevert, terwijl opschorting nog steeds resulteert in een veroordelingsregistratie ondanks de kwijtgescholden uitvoering van de straf.

Vergelijkende Analyse: Diefstal vs. Vergelijkbare Misdrijven

Diefstal vs. Overval

Diefstal en overval vertegenwoordigen verschillende strafbare feiten onder Turks recht, voornamelijk gescheiden door het gebruik van geweld of bedreigingen. Volgens Artikel 148 van het Turkse Wetboek van Strafrecht betreft overval het verkrijgen van roerende goederen door dwang of intimidatie, terwijl diefstal plaatsvindt zonder directe confrontatie met het slachtoffer.

De juridische belangen die worden beschermd door deze bepalingen verschillen aanzienlijk. Terwijl diefstal voornamelijk bezit en eigendomsrechten beschermt, beschermt overval daarnaast persoonlijke vrijheid en lichamelijke integriteit. Deze dubbele bescherming verklaart waarom overval aanzienlijk hogere straffen draagt (6-10 jaar gevangenisstraf) vergeleken met basisdiefstal (1-3 jaar).

Een belangrijk onderscheid ligt in de timing van geweldstoepassing. Wanneer geweld wordt gebruikt voor of tijdens het nemen van eigendom, vormt het misdrijf overval. Als geweld echter alleen wordt toegepast nadat het eigendom is genomen, bijvoorbeeld om te ontsnappen met gestolen goederen, blijft het misdrijf diefstal, mogelijk met aanvullende aanklachten voor de gewelddadige handeling.

Turkse rechtbanken hebben consequent geoordeeld dat psychologische intimidatie voldoende om de weerstand van een slachtoffer te overwinnen, kwalificeert als het dreigingselement dat nodig is voor overval. Het Hooggerechtshof heeft vastgesteld dat zelfs impliciete bedreigingen wat anders diefstal zou zijn, kunnen transformeren tot overval als ze een redelijke angst bij het slachtoffer creëren.

Diefstal vs. Vertrouwensbreuk

Diefstal en vertrouwensbreuk (verduistering) worden voornamelijk onderscheiden door het wettige initiële bezit van het eigendom. In gevallen van vertrouwensbreuk (Artikel 155) heeft de dader legitiem bezit van het eigendom via een juridische relatie voordat hij het zich toe-eigent, terwijl in diefstallen de initiële toe-eigening zelf ongeautoriseerd is.

De overdracht van bezit markeert een cruciaal onderscheid. Zoals benadrukt in Hooggerechtshof Beslissing Nr. 2016/315, wanneer een individu tijdelijk een item ontvangt voor onderzoek zonder overdracht van bezitsrechten (zoals bij het tonen van interesse in de aankoop) en het vervolgens neemt zonder betaling, constitueert dit diefstal in plaats van vertrouwensbreuk.

Beide overtredingen vereisen intentie om zich het eigendom toe te eigenen permanent, maar vertrouwensbreuk betreft een misbruik van een reeds bestaande vertrouwensrelatie tussen de partijen. Dit verraad van vertrouwen is wat vertrouwensbreuk kenmerkt, wat het onderscheidt van de meer rechtstreekse ongeautoriseerde toe-eigening bij diefstal.

Opmerkelijk is dat vertrouwensbreuk van toepassing kan zijn op zowel roerende als onroerende goederen, terwijl diefstal uitsluitend van toepassing is op roerende goederen. Dit onderscheid wordt bijzonder relevant in gevallen met betrekking tot land, gebouwen of vaste installaties die niet fysiek kunnen worden verwijderd.

Diefstal vs. Eigendomsschade

Terwijl diefstal gemotiveerd wordt door intentie om voordeel te behalen uit het eigendom, wordt eigendomsschade (Artikel 151) gekenmerkt door een intentie om waarde te vernietigen of te verminderen. De dader in gevallen van eigendomsschade streeft er niet naar om het eigendom toe te eigenen voor gebruik of voordeel, maar eerder om schade toe te brengen.

Een kritiek punt van overlap treedt op wanneer eigendom wordt beschadigd tijdens een poging tot diefstal. Het Hooggerechtshof heeft consequent geoordeeld dat wanneer schade wordt veroorzaakt aan hetzelfde eigendom dat het doelwit is van diefstal (bijvoorbeeld, het breken van een slot om een fiets te stelen), dit wordt beschouwd als een enkel delict van diefstal. De schade wordt behandeld als een middel om de diefstal te voltooien, niet als een apart misdrijf.

Echter, wanneer schade optreedt aan eigendom anders dan het diefstaldoelwit (zoals het breken van een raam om een gebouw binnen te komen, en vervolgens items binnenin te stelen), kunnen beide delicten worden ten laste gelegd. Hooggerechtshof Beslissing Nr. 2014/228 verduidelijkte dat schade aan eigendom dat “onafhankelijk en afzonderlijk” is van de gestolen items, een afzonderlijk misdrijf vormt.

Eigendomsschade wordt vaak vervolgd na klacht van het slachtoffer, terwijl diefstal (behalve in speciale omstandigheden tussen familieleden) ambtshalve wordt vervolgd. Dit procedurele verschil weerspiegelt de overwegingen van openbaar belang die verband houden met diefstalmisdrijven.

Diefstal vs. Fraude

Het primaire onderscheid tussen diefstal en fraude ligt in de methode om eigendom te verkrijgen. Terwijl diefstal het direct nemen van eigendom zonder toestemming inhoudt, betreft fraude (Artikel 157) het induceren van het slachtoffer om vrijwillig eigendom over te dragen door middel van misleiding of bedrog.

In fraudegevallen wordt toestemming van het slachtoffer verkregen, zij het door frauduleuze middelen, waardoor de initiële overdracht legitiem lijkt. Zoals verduidelijkt in Hooggerechtshof Beslissing Nr. 2015/9990, wanneer iemand een ander misleidt om eigendom over te dragen door valse indrukken te creëren of frauduleuze documenten te gebruiken, constitueert dit fraude in plaats van diefstal.

Het mentale element verschilt ook aanzienlijk. Diefstal vereist intentie om eigendom te nemen zonder toestemming, terwijl fraude een complexer schema vereist met misleiding met de bedoeling om onrechtmatig voordeel te behalen. Dit maakt fraudezaken vaak moeilijker te bewijzen, wat bewijs vereist van de misleidende handelingen of verklaringen.

Turkse rechtbanken hebben een test ontwikkeld die zich richt op of het slachtoffer vrijwillig deelnam aan de overdracht van eigendom. Als het slachtoffer een actieve deelnemer was in de transactie (zelfs als hij werd misleid), is het delict waarschijnlijk fraude; als het slachtoffer geen rol had in de overdracht, is het waarschijnlijker diefstal.

Jurisprudentie en Juridische Interpretatie

Hooggerechtshof Beslissingen over Diefstalmisdrijven

Het Turkse Hooggerechtshof heeft substantiële jurisprudentie ontwikkeld die de toepassing van diefstalbepalingen verfijnt, in het bijzonder met betrekking tot de voltooiing van het misdrijf. In Beslissing Nr. 2021/4851 heeft het Hof vastgesteld dat diefstal is voltooid wanneer de dader volledige controle over het eigendom vestigt en het uit de invloedssfeer van het slachtoffer verwijdert.

Met betrekking tot gevallen van continue achtervolging heeft het Hof consequent geoordeeld dat wanneer een dief wordt gepakt na ononderbroken achtervolging direct na de toe-eigening, het misdrijf in de pogingsfase blijft. Als de achtervolging echter wordt onderbroken, waardoor de dief controle over het eigendom kan vestigen, wordt het misdrijf als voltooid beschouwd (Beslissing Nr. 2017/7757).

De proportionaliteit van straf is behandeld in talrijke beslissingen, waarbij het Hof benadrukt dat rechters de waarde van gestolen eigendom in overweging moeten nemen bij het bepalen van straffen. Beslissing Nr. 2021/20707 versterkte dat Artikel 145 vereist dat rechters straffen verminderen wanneer het gestolen eigendom minimale waarde heeft, hoewel deze vermindering discretionair is gebaseerd op de omstandigheden.

In gevallen met betrekking tot diefstal tussen familieleden, heeft het Hof Artikel 167 strikt geïnterpreteerd, stellende dat de gespecificeerde relaties moeten worden bewezen voor immuniteit of klachtvereisten om van toepassing te zijn. Het Hof heeft pogingen afgewezen om deze bepalingen uit te breiden naar relaties die niet expliciet in het statuut worden genoemd.

Interpretaties van Gekwalificeerde Diefstalelementen

Het Hooggerechtshof heeft cruciale richtlijnen gegeven over wat een “gebouw of zijn bijgebouwen” vormt onder Artikel 142/2-h. In zijn verenigde kamerbeslissing (CGK 2016/844, 2017/115) verduidelijkte het Hof dat elke structuur ontworpen voor menselijke bewoning of gebruik kwalificeert als een gebouw, ongeacht het materiaal, permanentie, of specifieke doel.

Met betrekking tot diefstal in openbare instellingen (Artikel 142/1-a) heeft het Hof onderscheid gemaakt tussen eigendom dat zich slechts in openbare gebouwen bevindt en dat wat daadwerkelijk is gewijd aan openbare dienstverlening. In een baanbrekende beslissing (Nr. 2014/27949) oordeelde het Hof dat items opgeslagen in gemeentelijke bergplaatsen maar niet actief gebruikt voor openbare dienstverlening niet in aanmerking komen voor deze verzwarende factor.

Voor diefstal met gebruik van speciale vaardigheid (Artikel 142/2-b) heeft het Hof benadrukt dat deze bepaling voornamelijk van toepassing is op zakkenrollen en soortgelijke technieken die uitzonderlijke behendigheid vereisen. In Beslissing Nr. 2017/3185 verduidelijkte het Hof dat deze bepaling alleen van toepassing is op items die door het slachtoffer worden gedragen, niet op eigendom dat zich slechts in de nabijheid van het slachtoffer bevindt.

De interpretatie van “items achtergelaten in de open lucht vanwege noodzaak of gewoonte” (Artikel 142/1-e) is verfijnd door meerdere beslissingen. Het Hof maakte onderscheid tussen items die opzettelijk in open gebieden worden achtergelaten als onderdeel van hun normale gebruik (landbouwapparatuur in velden) versus items die tijdelijk onbeheerd worden achtergelaten (bouwmateriaal na werktijd).

Precedenten over Diefstal Via Informatiesystemen

Het concept van “diefstal via informatiesystemen” (Artikel 142/2-e) is uitgebreid geïnterpreteerd door het Hooggerechtshof, met name in het onderscheiden ervan van andere cybercriminaliteit. In zijn baanbrekende beslissing (CGK 2009/11-193, 2009/268) stelde het Hof vast dat ongeautoriseerde overdrachten van fondsen via online bankieren diefstal vormen in plaats van fraude of datamanipulatie.

Het Hof heeft verduidelijkt dat deze bepaling van toepassing is wanneer elektronische gegevens die waarde vertegenwoordigen worden overgedragen zonder autorisatie. Beslissing Nr. 2014/524 stelde vast dat mobiele telefoontegoeden, die economische waarde in digitale vorm vertegenwoordigen, worden beschouwd als roerende goederen die onderwerp kunnen zijn van diefstal wanneer ze zonder toestemming worden overgedragen via informatiesystemen.

Een kritiek element geïdentificeerd door het Hof is de afwezigheid van systeemmanipulatie. Wanneer het informatiesysteem normaal functioneert maar wordt gebruikt om activa onwettig over te dragen, vormt dit diefstal. Omgekeerd, wanneer het systeem zelf is gecompromitteerd of de werking ervan is gewijzigd, kunnen aanklachten onder Artikel 244 (informatiesysteemmisdrijven) meer gepast zijn.

Het Hof heeft ook kwesties van jurisdictie en bewijs in deze gevallen behandeld. IP-adres tracking, authenticatierecords en transactielogs worden beschouwd als cruciaal bewijs. Het Hof heeft vastgesteld dat aanklagers de technische aspecten van dergelijke misdrijven grondig moeten onderzoeken, inclusief het identificeren van de werkelijke locatie waar de ongeautoriseerde toegang plaatsvond (Beslissing Nr. 2017/6916).

 

Over Soylu Advocatuur

Soylu Advocatenkantoor is gespecialiseerd in strafrechtelijke verdediging en procesvoering met bijzondere expertise in eigendomsmisdrijven en diefstal-gerelateerde zaken in Turkije.

Ons team van advocaten biedt uitgebreide juridische diensten aan zowel Turkse als Nederlandse cliënten, en biedt begeleiding door Turkije’s complexe rechtssysteem met een focus op praktische oplossingen

Gevestigd in Istanbul, heeft Soylu Advocatuur significante ervaring ontwikkeld in het werken met buitenlandse cliënten en multinationale bedrijven die assistentie nodig hebben met Turkse strafrechtelijke zaken.

We zijn trots op onze cliëntgerichte aanpak en toewijding aan het onderhouden van duidelijke communicatie gedurende het juridische proces.

 

Voor meer hulp of advies over deze kwestie kunt u contact met ons opnemen.