دعوی ابطال سند مالکیت و ثبت به دلیل وصیت متقلبانه در حقوق ترکیه
وصیت کننده متقلب چیست؟
وصیت کننده متقلب، به معنای انتقال اموال توسط فرد وصیت کننده (مُریس) به اشخاص ثالث با هدف پنهان کردن آن‌ها از وراث پس از مرگ خود است. این اقدام معمولاً به این شکل انجام می‌شود که وصیت کننده مال خود را به فردی دیگر به صورت جعلی و تنها با هدف محروم کردن وراث قانونی از ارث انتقال می‌دهد.
شرایط وصیت کننده متقلب چیست؟
هنگام تعریف وصیت کننده متقلب، وجود شرایط زیر مورد بررسی قرار می‌گیرد:
- ناسازگاری بین اراده واقعی و اعلام: حالاتی که وصیت کننده قصد دارد اموال خود را از وراث مخفی کند و برای پنهان کردن این نیت واقعی خود، عملی بر خلاف نیات واقعی خود انجام می‌دهد.
- انتقال مال: وصیت کننده اموال خود را به شخص ثالث یا موسسه‌ای انتقال داده است.
- نیات تقلبی: این عمل به منظور فریب دادن وراث و جلوگیری از حقوق ارثی آن‌ها انجام شده است.
- وضعیت اشخاص ثالث: آگاهی یا عدم آگاهی اشخاص ثالث از این وضعیت و تأثیرات آن بر صحت معامله.
ابطال سند مالکیت و دعوای ثبت به دلیل وصیت متقلبانه
دعوای ابطال سند مالکیت و ثبت به دلیل وصیت متقلبانه، با هدف ابطال معاملات جعلی انجام شده توسط وصیت کننده و ثبت سند مالکیت به نفع وراث، مطرح می‌شود. برای اقامه دعوی، وراث باید بتوانند معاملات جعلی را اثبات کرده و نشان دهند که این معاملات پس از مرگ وصیت کننده انجام شده است. این فرایند معمولاً شامل تحلیل‌های حقوقی پیچیده و جمع‌آوری شواهد مفصل است.
شرایط ابطال سند مالکیت و دعوای ثبت به دلیل وصیت متقلبانه
برای اقامه دعوی ابطال سند مالکیت و ثبت به دلیل وصیت متقلبانه، شرایط زیر لازم است:
- خصومت فعال: شخصی که به عنوان وارث حق اقامه دعوی دارد. این افراد معمولاً وراث قانونی وصیت کننده هستند.
- بار اثبات: وظیفه اثبات وقوع معامله جعلی بر عهده خواهان است. این شواهد می‌توانند شامل اظهارات شاهدان، اسناد کتبی و معاملات مالی در زمان انجام معامله باشند.
- مرور زمان: دعوی باید در مدت زمان مشخصی اقامه شود. در حقوق ترکیه، این مدت معمولاً ده سال از تاریخ انجام معامله است.
مثال موردی
وصیت کننده، کمی قبل از مرگ، ملکی با ارزش بالا را به قیمتی بسیار پایین به یکی از دوستان نزدیک خود “می‌فروشد”. اما این معامله در واقع یک فروش نیست بلکه وصیت کننده برای محروم کردن وراث از ارث این کار را انجام داده است. پس از مرگ وصیت کننده، وراث برای اثبات جعلی بودن این معامله و بازگرداندن ملک به ارثیه، دعوی ابطال سند مالکیت و ثبت مطرح می‌کنند.
انتقال به شخص ثالث در وصیت متقلبانه
در وصیت متقلبانه، انتقال به شخص ثالث معمولاً با هدف محروم کردن وراث از حقوق ارثی انجام می‌شود. اگر شخص ثالث از نیت واقعی وصیت کننده آگاه باشد و با وصیت کننده همکاری کند، این شخص نیز مسئولیت حقوقی خواهد داشت و معامله انجام شده به لحاظ حقوقی باطل محسوب می‌شود.
انتقال ملک به شخص ثالث و مطالبه خسارت در وصیت متقلبانه
در صورت اثبات جعلی بودن معامله در وصیت متقلبانه، وراث می‌توانند تقاضای خسارت کنند. تقاضای خسارت معمولاً برای جبران ارزشی است که وراث از ارث محروم شده‌اند. به عنوان مثال، اگر وصیت کننده ملکی را به دوست خود “اهدا” کرده باشد و این معامله حقوق وراث را نقض کند، وراث می‌توانند هم دعوی ابطال سند مالکیت و ثبت و هم دعوی مطالبه خسارت مطرح کنند.
موارد عدم قبول وصیت متقلبانه
وصیت متقلبانه در همه موارد قابل قبول نیست. اگر معامله با اراده واقعی و آزاد وصیت کننده انجام شده باشد و در زمان انجام معامله هیچ عنصر تقلبی یا فریب وجود نداشته باشد، ادعای وصیت متقلبانه ممکن است پذیرفته نشود. همچنین، اگر شخص ثالث به نیت واقعی وصیت کننده آگاه نبوده و با حسن نیت عمل کرده باشد، این می‌تواند دلیلی برای رد ادعای وصیت متقلبانه باشد.
ابطال سند مالکیت و دعوای ثبت به دلیل وصیت متقلبانه و شخص ثالث با حسن نیت
ماده ۱۰۲۳ قانون مدنی ترکیه اصل حفاظت از اشخاص ثالث با حسن نیت را می‌پذیرد. بر اساس این اصل، اشخاص ثالث با حسن نیت از زیان‌های ناشی از معاملات جعلی مصون می‌مانند. یعنی اگر شخص ثالث ملک را بدون آگاهی از معامله جعلی و با پرداخت بهای آن خریداری کرده باشد، دعوی ابطال سند مالکیت و ثبت نمی‌تواند مطرح شود.
چه معاملاتی مشمول وصیت متقلبانه نمی‌شوند؟
وصیت متقلبانه اساساً در همه معاملات قابل انجام نیست. به ویژه در مواردی که بیانیه‌های یک‌طرفه اراده مانند وصیت‌نامه وجود دارد، ادعای وصیت متقلبانه قابل قبول نیست، زیرا تنها اراده یک طرف مدنظر است. اما در قراردادهای دوطرفه، اگر هر دو طرف نیت این‌چنینی داشته باشند، ادعای وصیت متقلبانه معتبر است.
اقامه دعوی
دعوی ابطال سند مالکیت و ثبت به دلیل وصیت متقلبانه علیه چه کسانی اقامه می‌شود؟
دعوی ابطال سند مالکیت و ثبت به دلیل وصیت متقلبانه معمولاً توسط وراث قانونی وصیت کننده مطرح می‌شود. این وراث شامل همسر، فرزندان یا سایر بستگان نزدیک قانونی وصیت کننده هستند. همچنین، اشخاصی که وصیت کننده در وصیت‌نامه‌های خود تعیین کرده است نیز می‌توانند این دعوی را مطرح کنند. این دعوی به منظور ابطال معاملات جعلی انجام شده توسط وصیت کننده و ثبت مجدد ملک به نفع وراث استفاده می‌شود.
آیا دعوی وصیت متقلبانه در زمان حیات وصیت کننده قابل اقامه است؟
خیر، برای اقامه دعوی وصیت متقلبانه باید وصیت کننده فوت کرده باشد. در زمان حیات وصیت کننده نمی‌توان به معاملات جعلی اعتراض کرد، زیرا ادعای وصیت متقلبانه بخشی از حقوق ارث است و این حقوق تنها پس از مرگ وصیت کننده اعمال می‌شود.
آیا دعوی وصیت متقلبانه علیه شخص ثالث قابل اقامه است؟
بله، دعاوی وصیت متقلبانه می‌توانند علیه اشخاص ثالثی که وصیت کننده با آن‌ها معاملات جعلی انجام داده اقامه شوند. این اشخاص ثالث می‌توانند خریداران یا افرادی باشند که در تقلب شرکت داشته‌اند.
آیا یک وارث به تنهایی می‌تواند دعوی ابطال سند مالکیت و ثبت را اقامه کند؟
بله، یک وارث به تنهایی نیز می‌تواند دعوی ابطال سند مالکیت و ثبت را اقامه کند. اما در مواردی که ادعاهای مطرح شده تمام وراث را تحت تأثیر قرار می‌دهند و نتایج آن به همه وراث بازتاب می‌یابد، اهمیت دارد که سایر وراث نیز در فرایند دخیل شوند یا مطلع شوند.
نتیجه دعوی ابطال سند مالکیت و ثبت چیست؟
نتیجه دعوی ابطال سند مالکیت و ثبت این است که سند مالکیتی که توسط دادگاه به عنوان جعلی یا غیرقانونی تشخیص داده شده باطل می‌شود و سند مالکیت به نفع خواهان‌ها مجدداً ثبت می‌شود. این امر به ویژه در موارد وصیت متقلبانه، بازگرداندن ملک به وراث قانونی یا صاحبان حق را ممکن می‌سازد.
در دعوی وصیت متقلبانه ارزش ملک در چه تاریخی مدنظر قرار می‌گیرد؟
در دعاوی وصیت متقلبانه، معمولاً ارزش ملک در تاریخ اقامه دعوی مدنظر قرار می‌گیرد. اما طرفین یا دادگاه می‌توانند ارزش ملک در تاریخ انجام معامله را نیز مدنظر قرار دهند. این موضوع به ویژه در محاسبه خسارت اهمیت دارد.
مدت زمان دعاوی وصیت متقلبانه چقدر است؟
دعاوی وصیت متقلبانه بسته به پیچیدگی موضوع و شرایط دادگاه محلی متفاوت است. معمولاً این دعاوی بیش از دو سال طول می‌کشند، اما در موارد پیچیده‌تر این مدت زمان می‌تواند بیشتر نیز باشد. جمع‌آوری شواهد مؤثر و بار کاری دادگاه مهم‌ترین عوامل در این مورد هستند.
مدت زمان دعاوی ابطال سند مالکیت و ثبت به دلیل وصیت متقلبانه چقدر است؟
مدت زمان دعاوی ابطال سند مالکیت و ثبت به دلیل وصیت متقلبانه معمولاً طبق قانون مدنی ترکیه از تاریخ انجام معامله ده سال است. در صورت عدم اقامه دعوی در این مدت، حق دعوی مشمول مرور زمان می‌شود و از بین می‌رود. این موضوع نشان می‌دهد که وراث باید به موقع اقدام کنند تا حقوق خود را از دست ندهند.
مرور زمان در چه مواردی متوقف می‌شود؟
مرور زمان می‌تواند در برخی شرایط ویژه متوقف یا معلق شود. برای مثال:
- توافق طرفین برای اقامه دعوی،
- دوره‌هایی که دعوی اقامه شده و فرایند قضایی در حال انجام است،
- موانع حقوقی در طول فرایند قضایی،
- تغییرات در ظرفیت قانونی طرفین (مثلاً رشد سنی افراد نابالغ) مواردی هستند که مرور زمان را متوقف یا معلق می‌کنند.
آیا در دعوی وصیت متقلبانه میانجی‌گری اجباری است؟
طبق قوانین ترکیه، در برخی از انواع دعاوی میانجی‌گری اجباری است. اما در حال حاضر، در دعاوی وصیت متقلبانه میانجی‌گری اجباری نیست. این نوع دعاوی معمولاً مستقیماً در دادگاه رسیدگی می‌شوند و نیاز به میانجی‌گری ندارند.
چگونه وصیت متقلبانه رد می‌شود؟
برای رد ادعای وصیت متقلبانه معمولاً باید اثبات شود که در معامله‌ای که به عنوان جعلی ادعا شده، نیتی تقلبی وجود نداشته است. همچنین می‌توان شواهدی ارائه داد که نشان دهد معامله بین طرفین واقعی بوده و با شرایط مناسب بازار انجام شده است. وضعیت حسن نیت اشخاص ثالث نیز مدنظر قرار می‌گیرد.
در چه مواردی دعوی وصیت متقلبانه قابل اقامه نیست؟
دعوی وصیت متقلبانه قبل از مرگ وصیت کننده قابل اقامه نیست. همچنین، اگر معامله جعلی به طور قانونی و معتبر انجام شده و اشخاص ثالث با حسن نیت عمل کرده باشند، در این صورت دعوی قابل اقامه نیست. در مواردی که حفاظت حقوقی اشخاص ثالث با حسن نیت مطرح باشد، اثبات وصیت متقلبانه دشوارتر می‌شود و شانس اقامه دعوی کاهش می‌یابد.
دادخواست ابطال سند مالکیت و ثبت به دلیل وصیت متقلبانه
در این نوع دعاوی، دادخواست باید موضوع دعوی، طرفین، جزئیات وصیت متقلبانه و اصلاحات حقوقی مورد درخواست را شامل شود. دادخواست باید شامل تاریخ‌های معاملات، رابطه بین طرفین، شرایط معامله و شواهدی که نشان می‌دهند چرا معامله جعلی است، باشد.
دعوی ابطال سند مالکیت و ثبت به دلیل وصیت متقلبانه و مطالبه خسارت
در صورت اثبات وصیت متقلبانه در نتیجه دعوی ابطال سند مالکیت و ثبت، وراث می‌توانند تقاضای خسارت کنند. مبلغ خسارت معمولاً بر اساس ارزش بازار ملک و مقدار زیان وراث محاسبه می‌شود.
چگونه وصیت متقلبانه با شواهد ثابت می‌شود؟
برای اثبات وصیت متقلبانه می‌توان از شواهد مختلفی استفاده کرد:
- اظهارات شاهدان: مذاکرات بین وصیت کننده و خریدار در زمان انجام معامله می‌تواند از طریق شاهدان ثابت شود.
- اسناد رسمی: اسناد رسمی مربوط به انتقال ملک، قراردادها و سوابق مالکیت، جزء اسنادی هستند که وصیت متقلبانه را تأیید می‌کنند.
- معاملات مالی: سوابق پرداخت، صورت حساب‌های بانکی و اسناد مالی مربوط به معامله جعلی می‌توانند برای نشان دادن واقعی بودن یا نبودن معامله استفاده شوند.
شواهد وصیت متقلبانه چیست و چه کسی باید آن را اثبات کند؟
وصیت متقلبانه معمولاً با استفاده از اسناد کتبی، اظهارات شاهدان و شواهد مالی ثابت می‌شود. وظیفه اثبات ادعای وصیت متقلبانه معمولاً بر عهده طرف مدعی است. این موضوع بسته به ویژگی‌های دعوی و شرایط حقوقی ممکن است متفاوت باشد.
چگونه دعوی وصیت متقلبانه برنده می‌شود؟
برای برنده شدن در دعوی وصیت متقلبانه، خواهان باید نشان دهد که در زمان معامله، نیتی تقلبی وجود داشته و بین وصیت کننده و خریدار توافق مخفی وجود داشته است. معمولاً ارائه شواهدی مبنی بر اینکه مال به قیمتی کمتر از ارزش بازار منتقل شده است، ادعای وصیت متقلبانه را تقویت می‌کند. همچنین، معاملات انجام شده در زمان نزدیک به مرگ وصیت کننده نیز مشکوک تلقی می‌شوند و این نوع موارد معمولاً در برنده شدن دعوی مؤثر هستند.
دلایل رد دعاوی وصیت متقلبانه و نتایج آن
در دعاوی وصیت متقلبانه، دادگاه‌ها می‌توانند به دلایل مختلفی حکم رد دعوی صادر کنند. این دلایل شامل ناتوانی خواهان در اثبات وصیت متقلبانه، نبودن پایه حقوقی برای ادعا یا مشمول مرور زمان شدن دعوی هستند.
دلایل رد دعوی
ناتوانی در اثبات: در دعوی وصیت متقلبانه، خواهان باید ادعای وصیت متقلبانه را با شواهد ملموس اثبات کند. اگر خواهان نتواند نشان دهد که نیت واقعی وصیت کننده مخفی کردن مال از وراث بوده است، دادگاه می‌تواند ادعای وصیت متقلبانه را نپذیرد و دعوی را رد کند.
نبود پایه حقوقی: دعوی وصیت متقلبانه باید بر اساس قوانین مدنی ترکیه و مقررات مربوط به مالکیت مطرح شود. اگر ادعاهای خواهان با این پایه حقوقی همخوانی نداشته باشد، دادگاه ممکن است دعوی را رد کند.
مرور زمان: دعوی وصیت متقلبانه باید در مدت ده سال از تاریخ اطلاع از معامله مطرح شود. اگر دعوی در این مدت مطرح نشود، مشمول مرور زمان شده و رد می‌شود.
نتایج رد دعوی
رد دعوی وصیت متقلبانه به معنای عدم پذیرش ادعاهای وراث خواهان است. در این حالت، مالکیت ملک در دست خوانده باقی می‌ماند. خواهان می‌تواند از طریق استیناف و فرجام به دادگاه‌های بالاتر مراجعه کرده و تصمیم را به چالش بکشد.
اما در صورت تأیید تصمیم توسط دادگاه‌های بالاتر، دعوی قطعی شده و ادعاهای وراث درباره مالکیت ملک باطل می‌شود. این وضعیت می‌تواند به زیان‌های مالی و معنوی برای وراث خواهان منجر شود.
نمونه تصمیمات دیوان عالی در مورد ابطال سند مالکیت و دعوای ثبت به دلیل وصیت متقلبانه
“(…) همانطور که در عمل و تدریس به عنوان “وصیت متقلبانه” تعریف شده است، وصیت متقلبانه از نظر ماهیت یک نوع تقلب نسبی (نسبی-ویژگی) است. در این نوع تقلب، وصیت کننده واقعاً قصد دارد معامله‌ای انجام دهد و ملک دارای سند مالکیت خود را انتقال دهد. اما برای محروم کردن وراث خود از حق ارث، هدف واقعی خود را مخفی می‌کند و ملکی را که واقعاً قصد بخشیدن دارد، در سند رسمی به عنوان فروش یا قرارداد تا پایان عمر بیان می‌کند.
(…)”
در مورد خاص، مشخص است که هدف وصیت کننده فرار از وراث نبوده بلکه ساخت یک ساختمان در ملک موضوع دعوی و دریافت سه واحد مسکونی بوده است. به همین ترتیب؛ خوانده پیمانکار بوده و نماینده وصیت کننده با فرد خارج از دعوی … و خوانده قراردادی در این راستا تنظیم شده است. دلایل حقوقی وصیت متقلبانه شامل ماده ۱۹ قانون دیون ترکیه شماره ۶۰۹۸ و تصمیم وحدت رویه شماره ۱/۲ مورخ ۰۱.۴.۱۹۷۴ تنها زمانی قابل اعمال است که وصیت کننده قصد فرار از وراث دیگر را داشته باشد.
بنابراین، تصمیم دادگاه مبنی بر عدم اثبات ادعای وصیت متقلبانه اشتباه است و باید رد شود. پذیرفته شدن اعتراض به تصمیم تجدیدنظرخواهی خوانده و لغو تصمیم (با ارجاع به ماده موقت ۳ قانون شماره ۶۱۰۰) طبق ماده ۴۲۸ قانون آیین دادرسی مدنی شماره ۱۰۸۶ (…)” 1HD, Esas:2019/549 Karar:2019/1653 Tarih:07.03.2019
در یکی دیگر از تصمیمات دیوان عالی در مورد دعوی ابطال سند مالکیت و ثبت به دلیل وصیت متقلبانه، تصمیم دادگاه بدون دریافت گزارش کارشناسی لغو شده است: “(…)بنابراین، باید اموال و حقوق منتقل شده از وصیت کننده به تمامی وراث تحقیق شود، سوابق مالکیت و در صورت وجود سایر شواهد و اسناد از مراجع مربوطه دریافت شود، گزارشی از کارشناسان در مورد ویژگی‌ها و ارزش اموال و حقوق منتقل شده به هر وارث تهیه شود و هدف از انتقال‌ها توضیح داده شود. در این صورت، اعتراضات تجدیدنظرخواهی خواهان‌ها پذیرفته شده و تصمیم به دلایل ذکر شده طبق ماده ۴۲۸ قانون آیین دادرسی مدنی لغو می‌شود 1HD, Esas:2007/10774 Karar:2008/696 Tarih:24.01.2008 (…)”.
برای کمک یا مشاوره بیشتر در این زمینه، لطفاً با ما تماس بگیرید
دعوی ابطال سند مالکیت و ثبت به دلیل وصیت متقلبانه در حقوق ترکیه