Kardeşler Arasında Tapu İptal Davası *2024
Miras yoluyla edinilen veya ortak mülkiyete konu olan taşınmazlar üzerinde, zaman zaman kardeşler arasında anlaşmazlıklar yaşanabilmektedir. Bu tür durumlarda, hukuki çözüm yolu olarak tapu iptal davası gündeme gelmektedir.
Tapu iptal davası, mülkiyet hakkının tesisi veya korunması amacıyla açılan bir dava türüdür. Kardeşler arasında bu tür davaların açılması, genellikle miras paylaşımı, haksız edinim veya tapu kaydında hata gibi sebeplerden kaynaklanmaktadır.
Kardeşler arasında tapu iptal davası nedir?
Kardeşler arasında açılan tapu iptal davası, bir kardeşin diğer kardeş veya kardeşlere ait olduğunu iddia ettiği taşınmazın tapusunun iptali ve kendi adına tescili için açtığı davadır. Bu dava genellikle muris muvazaası iddiasına dayanır. Yani anne veya babanın (murisin) sağlığında bazı çocuklarını miras hakkından mahrum bırakmak amacıyla taşınmazlarını diğer çocuklarına muvazaalı olarak devrettiği iddia edilir. Dava sonucunda muvazaa ispatlanırsa, tapu kaydı iptal edilerek miras payları oranında mirasçılar adına yeniden tescil edilir.
Muris muvazaası nedir ve kardeşler arasındaki tapu iptal davalarında nasıl bir rol oynar?
Muris muvazaası, mirasbırakanın (murisin) mirasçılarından mal kaçırmak amacıyla, gerçekte bağışlamak istediği taşınmazını tapuda satış gibi göstererek devretmesidir. Kardeşler arasındaki anlaşmazlık nedeniyle tapu iptal davalarında merkezi bir rol oynar çünkü davacı kardeş, genellikle anne veya babasının diğer kardeşe yaptığı devrin gerçekte bir bağış olduğunu, ancak mirasçılardan mal kaçırmak için satış gibi gösterildiğini iddia eder.
Kardeşler arasında tapu iptal davası açma süresi nedir?
Kardeşler arasında açılacak tapu iptal davası, muris muvazaası iddiasına dayandığı için herhangi bir zamanaşımı veya hak düşürücü süreye tabi değildir. Yani mirasbırakanın ölümünden sonra herhangi bir zamanda açılabilir.
Kardeşler arasında açılan tapu iptal davasında ispat yükü kime aittir?
Kardeşler arasında açılmış tapu iptal davasında ispat yükü, muvazaa iddiasında bulunan davacı kardeşe aittir. Türk Medeni Kanunu’nun 6. maddesi ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 190/1. maddesi uyarınca, bir hakkın varlığını iddia eden kişi bunu ispatla yükümlüdür. Dolayısıyla, mirasbırakanın yaptığı temlikteki gerçek irade ve amacının mirasçıdan mal kaçırmak olduğunu, bu hususu ileri süren davacı kardeş kanıtlamalıdır.
Kardeşler arasında açılan tapu iptal davasında hangi deliller kullanılabilir?
Kardeşler arasında açılan tapu iptal davasında, davacı kardeş iddiasını her türlü delille ispat edebilir. Bu deliller arasında tanık beyanları, belgeler, bilirkişi raporları ve tapu kayıtları sayılabilir. Özellikle, mirasbırakanın sağlık durumu, mal varlığı, aile ilişkileri, taşınmazın gerçek değeri ile satış bedeli arasındaki fark gibi olgular önemli delil niteliğindedir. Yargıtay içtihatlarına göre, muris muvazaası iddiasında bulunan mirasçılar, mirasbırakan ile davalı arasındaki sözleşmenin dışında olduklarından üçüncü kişi konumundadırlar ve iddialarını tanık dahil her türlü delille kanıtlayabilirler.
Kardeşler arasında tapu iptal davasında mahkeme hangi kriterleri göz önünde bulundurur?
Mahkeme, kardeşler arasında açılmış tapu iptal davasında aşağıdaki kriterleri göz önünde bulundurur:
- Mirasbırakanın yaşı ve sağlık durumu
- Mirasbırakanın mal varlığı ve ekonomik durumu
- Taşınmazın gerçek değeri ile satış bedeli arasındaki fark
- Mirasbırakanın diğer mirasçılarla ilişkileri
- Davalı kardeşin ekonomik durumu ve alım gücü
- Mirasbırakanın taşınmazı satma gerekçesinin makul olup olmadığı
- Ülke ve yörenin gelenek ve görenekleri
- Olayların olağan akışı
Mahkeme, tüm bu kriterleri bir bütün olarak değerlendirerek mirasbırakanın gerçek iradesini tespit etmeye çalışır.
Kardeşler arasında açılan tapu iptal davasında davalı kardeş nasıl savunma yapabilir?
Davalı kardeş, tapu iptal davasında çeşitli savunmalar yapabilir:
- Temlikin gerçek bir satış olduğunu ve bedelin ödendiğini iddia edebilir.
- Mirasbırakanın mal kaçırma amacı olmadığını, kendisine özel bir sebepten dolayı taşınmazı devrettiğini ileri sürebilir.
- Mirasbırakanın diğer mirasçılara da benzer değerde mal veya para verdiğini, dolayısıyla mirasçılar arasında adil bir paylaşım yaptığını savunabilir.
- Zamanaşımı def’inde bulunabilir (ancak bu genellikle kabul görmez).
- Taşınmazı iyiniyetle üçüncü kişilere devrettiğini ve artık geri alınamayacağını iddia edebilir.
Davalı kardeş, bu savunmaları yaparken kendi iddialarını da delillerle desteklemelidir.
Kardeşler arasında tapu iptal davasında üçüncü kişilerin durumu nasıldır?
Kardeşler arasında tapu iptali davasında, dava konusu taşınmazın üçüncü kişilere devredilmiş olması durumu özel bir önem taşır. Türk Medeni Kanunu’nun 1023. maddesi uyarınca, tapu siciline iyiniyetle dayanarak mülkiyet veya başka bir ayni hak kazanan üçüncü kişinin bu kazanımı korunur.
Ancak, üçüncü kişinin iyiniyetli olup olmadığı ayrıca değerlendirilir. Eğer üçüncü kişi, taşınmazı devraldığı sırada muvazaalı işlemi biliyor veya bilmesi gerekiyorsa, yani kötüniyetli ise, onun kazanımı da iptal edilebilir. Yargıtay’ın 8.11.1991 tarihli İçtihadı Birleştirme Kararına göre, üçüncü kişinin kötüniyetli olduğu iddiası her zaman ileri sürülebilir ve mahkemece resen dikkate alınır.
Kardeşler arasında tapu iptal davası sonucunda verilen karar nasıl uygulanır?
Kardeşler arasında açılmış tapu iptal davası sonucunda mahkeme, muvazaa iddiasını kabul ederse, davalı kardeş adına olan tapu kaydını iptal eder ve taşınmazı miras payları oranında tüm mirasçılar adına tescil eder. Bu karar kesinleştikten sonra, ilgili tapu müdürlüğüne gönderilerek infaz edilir.
Eğer taşınmaz üçüncü kişilere devredilmişse ve üçüncü kişinin iyiniyetli olduğu tespit edilirse, tapu iptal edilemez. Bu durumda mahkeme, muvazaalı işlemi yapan davalı kardeşin diğer mirasçılara tazminat ödemesine karar verebilir. Tazminat miktarı genellikle taşınmazın dava tarihindeki değeri üzerinden hesaplanır.
Kardeşler arasında tapu iptal davası açılmadan önce hangi alternatif yollar denenebilir?
Tapu iptal davası kardeşler arasında açılmadan önce şu alternatif yollar denenebilir:
- Aile içi diyalog ve uzlaşma girişimleri
- Profesyonel bir arabulucu yardımıyla arabuluculuk süreci
- Noter huzurunda sulh anlaşması yapılması
- Mirasın paylaşılması davası açılması
- Tenkis davası açılması (eğer saklı pay ihlal edilmişse)
Bu alternatif yollar, aile ilişkilerini korumak ve dava sürecinin getireceği maddi ve manevi yükü azaltmak açısından önemlidir. Ancak uzlaşma sağlanamazsa, tapu iptal davası açmak son çare olarak düşünülebilir.
Kardeşler arasında açılan tapu iptal davasında tenkis talebi nasıl değerlendirilir?
Kardeşler arasında açılan tapu iptal davasında, davacı genellikle asli olarak tapu iptali ve tescil, bu mümkün olmazsa tenkis talebinde bulunur. Tenkis, mirasbırakanın saklı payları zedeleyen ölüme bağlı veya sağlararası kazandırmalarının yasal sınıra çekilmesini amaçlayan bir davadır.
Mahkeme, öncelikle muris muvazaası iddiasını değerlendirir. Eğer muvazaa ispatlanırsa, tapu iptaline karar verir. Ancak muvazaa ispatlanamaz veya taşınmaz iyiniyetli üçüncü kişilere devredilmişse, mahkeme tenkis talebini değerlendirir.
Tenkis talebinin değerlendirilmesinde:
- Mirasbırakanın tüm malvarlığı tespit edilir.
- Saklı paylar hesaplanır.
- Yapılan kazandırmanın saklı payları ihlal edip etmediği belirlenir.
- İhlal varsa, kazandırma yasal sınıra çekilir.
Tenkis davası, Türk Medeni Kanunu’nun 571. maddesine göre 1 yıllık hak düşürücü süreye tabidir.
Kardeşler arasında açılan tapu iptal davasında mirasbırakanın ölümünden sonraki olaylar nasıl değerlendirilir?
Kardeşler arasında açılmış tapu iptal davasında, mirasbırakanın ölümünden sonraki olaylar da dikkate alınabilir, ancak bunlar genellikle ikincil öneme sahiptir. Asıl önemli olan, mirasbırakanın sağlığında yaptığı işlemin niteliğidir.
Bununla birlikte, mirasbırakanın ölümünden sonra:
- Davalı kardeşin taşınmazı nasıl kullandığı
- Diğer mirasçı kardeşlerle ilişkileri
- Taşınmazı üçüncü kişilere devredip devretmediği
- Miras paylaşımı konusunda yapılan görüşmeler
gibi hususlar mahkeme tarafından değerlendirilebilir.
Bu konuda daha fazla yardım veya danışmanlık için bizimle iletişime geçebilirsiniz.