Yabancı Plakalı Aracın Sigorta Durumu

Yabancı plakalı araçlarla yaşanan kazalarda sigorta durumu, tazminat sürecinin en kritik noktasıdır. Bu bölümde farklı sigorta durumlarını inceleyeceğiz.

1. Yeşil Kart (Green Card) Sigortası

Yeşil Kart Sigortası, uluslararası geçerliliği olan bir trafik sigortasıdır. Türkiye’ye giriş yapan yabancı plakalı araçların çoğunda bu sigorta bulunur. Yeşil Kart Sigortası olan araçların karıştığı kazalarda, zarar görenler doğrudan Türkiye Motorlu Taşıt Bürosu’na (TMTB) başvurabilir. Bu sigorta türü genellikle maddi hasarların yanı sıra manevi tazminatları da kapsar ve Türkiye’deki zorunlu trafik sigortası limitlerinden daha yüksek teminatlar sağlayabilir.

2. Türkiye’de Geçerli Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası

Bazı yabancı plakalı araçlar, Yeşil Kart yerine Türkiye sınırında zorunlu mali sorumluluk sigortası yaptırırlar. Bu durumda sigorta kapsamı ve limitleri Türkiye’deki standart trafik sigortası ile aynıdır. Kaza durumunda tazminat talepleri, ilgili sigorta şirketine yapılır. Teminat limitleri Yeşil Kart Sigortası’na göre daha düşük olabilir ve genellikle manevi tazminat taleplerini kapsamaz.

3. Sigortasız Araçlarda İzlenecek Yol

Yabancı plakalı aracın ne Yeşil Kart Sigortası ne de Türkiye’de geçerli bir sigortası yoksa, durum daha karmaşık hale gelir. Bu durumda zarar görenler, Güvence Hesabı’na başvurabilir. Ayrıca doğrudan araç sahibine karşı dava açmak da mümkündür. Ancak yabancı bir ülkede dava açmak ve kararı uygulatmak zor olabileceğinden, öncelikle Güvence Hesabı üzerinden tazminat talep edilmesi önerilir. Gümrük yetkililerinin sigorta kontrolü yapmadan aracın ülkeye girişine izin vermesi durumunda, idarenin sorumluluğu da gündeme gelebilir.

Başvuru Süreçleri

Yabancı plakalı araçların karıştığı kazalarda başvuru süreçlerini doğru yönetmek, tazminat alma sürecinde büyük önem taşır. Bu bölümde, başvuru süreçlerini ve dikkat edilmesi gereken noktaları ele alacağız.

1. Türkiye Motorlu Taşıt Bürosu’na Başvuru

Türkiye Motorlu Taşıt Bürosu (TMTB), yabancı plakalı araç kazalarında zarar görenlerin başvuracağı temel kurumdur. Başvuru doğrudan veya bir avukat aracılığıyla yapılabilir. TMTB’ye yapılacak başvuruda, öncelikle hasar dosyası açılır ve eksper görevlendirilir. Büro, başvurunuzu değerlendirip kusur oranlarına göre tazminat miktarını belirler. İdari başvuru süreci, dava yoluna başvurmadan önce tercih edilmesi gereken bir yöntemdir.

2. Gerekli Belgeler

TMTB’ye yapılacak başvuruda sunulması gereken belgeler şunlardır:

• Eksiksiz doldurulmuş ve imzalanmış başvuru formu
• Kaza tespit tutanağı veya polis/jandarma raporu
• Yabancı plakalı aracın yeşil kart sigortası veya sigorta bilgileri
• Zarar gören aracın ruhsat fotokopisi
• Kimlik belgesi fotokopisi
• Kaza fotoğrafları
• Tazminat talebine ilişkin belgeler (tedavi giderleri, tamir faturaları vb.)
• Banka hesap bilgileri

3. Başvuru Süreleri ve Zaman Aşımı

Yabancı plakalı araç kazalarında tazminat talep hakkı, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yıl içinde zamanaşımına uğrar. Ancak her durumda bu süre, kaza gününden başlayarak on yılı geçemez. Sigorta şirketinin kısmi ödemede bulunması halinde zamanaşımı kesilir ve yeni iki yıllık süre başlar. Bu nedenle, zaman aşımı sürelerini kaçırmamak için başvuruların mümkün olan en kısa sürede yapılması önerilir.

Tazminat Hakları

Yabancı plakalı araç kazalarında tazminat hakları, yerel kazalardan farklı özellikler gösterebilir. Bu bölümde tazminat türlerini ve nasıl talep edileceğini inceleyeceğiz.

1. Maddi Tazminat Talepleri

Maddi tazminat, kaza sonucu oluşan somut zararların karşılanmasını kapsar. Bu kapsamda talep edilebilecek başlıca tazminat kalemleri şunlardır:

• Araç hasar bedeli
• Tedavi giderleri
• İş gücü kaybı tazminatı
• Araç değer kaybı
• Yedek araç masrafları
• Çekici ve kurtarıcı ücretleri

Yeşil Kart Sigortası olan araçlarda, maddi tazminat talepleri genellikle Türkiye’deki zorunlu trafik sigortası limitlerinden daha yüksek limitlerle karşılanabilir.

2. Manevi Tazminat Hakları

Manevi tazminat, kaza sonucu yaşanan acı, elem ve yaşam kalitesindeki düşüşün karşılığı olarak talep edilir. Yeşil Kart Sigortası kapsamında manevi tazminat talep edilebilir, ancak Türkiye’de yaptırılan zorunlu trafik sigortalarında bu kapsam dışındadır. Manevi tazminat miktarı belirlenirken:

• Kazanın ağırlığı
• Kusur oranları
• Yaralanmanın derecesi
• Kalıcı sakatlık durumu
• Sosyal ve ekonomik durum gibi faktörler göz önünde bulundurulur.

3. Tazminat Hesaplama Kriterleri

Tazminat hesaplaması yapılırken birçok faktör dikkate alınır. Bunlar:

• Tarafların kusur oranları
• Zararın niteliği ve kapsamı
• Sigorta limitleri
• Yeşil Kart Sigortası’nın özel şartları
• Yerel mahkeme içtihatları
• Kazanın meydana geldiği tarihteki ekonomik veriler

Hesaplama yapılırken genellikle bilirkişi raporlarından yararlanılır. Özellikle yabancı plakalı araç kazalarında, uluslararası sigorta uygulamaları da göz önünde bulundurulmalıdır. Tazminat miktarının belirlenmesinde, kazanın meydana geldiği ülkenin uygulamaları esas alınır.

Hukuki Süreç

Yabancı plakalı araç kazalarında hukuki süreç, standart trafik kazalarından farklı özellikler gösterir. İdari başvuru yollarından sonuç alınamadığı durumlarda yargı yoluna başvurmak gerekebilir.

1. Dava Açma Süreci

Dava açma süreci, Türkiye Motorlu Taşıt Bürosu’na yapılan başvurudan sonuç alınamaması durumunda başlar. Davada TMTB’ye karşı doğrudan husumet yöneltilebilir. Dava dilekçesinde kazanın oluş şekli, kusur durumu, talep edilen tazminat miktarı ve hesaplama yöntemi açıkça belirtilmelidir. Ayrıca yabancı plakalı aracın Yeşil Kart Sigortası bilgileri ve kaza tespit tutanağı gibi tüm deliller dilekçeye eklenmelidir.

2. Yetkili Mahkemeler

Yabancı plakalı araç kazalarında yetkili mahkeme konusu özel önem taşır. Davalar, kazanın meydana geldiği yer mahkemesinde, zarar görenin yerleşim yeri mahkemesinde veya TMTB’nin merkezi olan İstanbul mahkemelerinde açılabilir. Ticari nitelikli bu davalarda görevli mahkeme, Asliye Ticaret Mahkemesidir. Mahkeme seçiminde, delillere ulaşım kolaylığı ve yargılama masrafları gibi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır.

Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Yabancı plakalı araç kazalarında başarılı bir sonuç almak için bazı önemli noktalara dikkat etmek gerekir. Bu bölümde sık yapılan hataları ve bunlardan kaçınma yollarını inceleyeceğiz.

1. Sık Yapılan Hatalar

Kaza sonrasında belgelerin eksik toplanması en yaygın hatalardan biridir. Yeşil Kart Sigortası bilgilerinin tam alınmaması, fotoğrafların yetersiz çekilmesi veya kaza tutanağında eksik bilgi bulunması sonraki süreçleri zorlaştırır. Ayrıca karşı tarafla doğrudan uzlaşmaya çalışmak veya yazılı belge olmadan anlaşma yapmak da sık karşılaşılan hatalardandır. Kaza yerini erken terk etmek veya polis çağırmamak da delillerin kaybolmasına neden olabilir.

2. Zaman Aşımı Süreleri

Tazminat taleplerinde zaman aşımı sürelerine dikkat etmek kritik önem taşır. İdari başvurular en kısa sürede yapılmalıdır. Dava açma süresi, zararın ve sorumluların öğrenildiği tarihten itibaren iki yıl, her halükarda kazadan itibaren on yıldır. Sigorta şirketinin kısmi ödemesi zaman aşımını keser. Zaman aşımı sürelerinin kaçırılması halinde hak kaybı yaşanacağından, başvuruların zamanında yapılması gerekir.

3. Uzlaşma ve Sulh Yolları

Yabancı plakalı araç kazalarında uzlaşma yoluna gitmek mümkündür. TMTB ile yapılacak görüşmelerde makul bir tazminat miktarında anlaşmak, dava sürecinden daha hızlı sonuç verebilir. Ancak uzlaşma görüşmelerinde mutlaka yazılı belge düzenlenmeli ve tüm haklar saklı tutulmalıdır. Sulh yoluna gidilirken tazminat miktarının gerçek zararı karşılayıp karşılamadığı iyi değerlendirilmelidir.

Sonuç ve Öneriler

Yabancı plakalı araç kazaları, standart trafik kazalarından farklı özellikler gösterir ve özel bir uzmanlık gerektirir. Kaza anında soğukkanlı davranmak, gerekli belgeleri eksiksiz toplamak ve profesyonel hukuki destek almak önemlidir. TMTB’ye başvuru sürecini doğru yönetmek, tazminat alma şansını artırır. Zaman aşımı sürelerine dikkat edilmeli, uzlaşma görüşmelerinde acele edilmemelidir.

Kazaya karışan tüm tarafların haklarını korumak için yasal süreçler dikkatle takip edilmelidir. Uluslararası sigorta ve tazminat hukuku konusunda deneyimli bir avukatla çalışmak, sürecin başarıyla sonuçlanmasına yardımcı olacaktır. Son olarak, her aşamada yazılı belge düzenlenmesi ve tüm iletişimin kayıt altına alınması, ileride yaşanabilecek sorunların önlenmesi açısından büyük önem taşır.