Çek İstirdat Davası Nedir, Hangi Durumlarda Açılır?

Çek istirdat davası nedir ve hangi durumlarda açılır?

Çek için açılan istirdat davası, zayi olan (kaybolan, çalınan vb.) bir çekin iptali için mahkemeye başvurulması ve iptal kararı alınması sürecinde ortaya çıkan bir davadır. Bu dava, iptal talebinde bulunulduktan sonra, çekin başka biri tarafından mahkemeye ibraz edilmesi durumunda açılır. İptal talebinde bulunan kişi, çekin kendisine ait olduğunu iddia ederek, çeki elinde bulunduran kişiye karşı istirdat davası açar. Bu dava ile çekin gerçek hak sahibinin belirlenmesi ve çekin iade edilmesi amaçlanır.

Çek istirdat davasında ispat yükü kime aittir?

İstirdat davasında ispat yükü, davayı açan yani iptal talebinde bulunan kişiye aittir. Davacı, çekin kendisine ait olduğunu ve zayi olduğunu ispat etmekle yükümlüdür. Bu ispat için çeşitli deliller sunabilir, örneğin:

• Çekin bir kopyası veya fotoğrafı
• Çek defteri dip koçanı
• Çekin düzenlendiğine dair banka kayıtları
• Çekin ödenmesi için verilen talimatlar
• Tanık beyanları

Davalı ise çeki yasal yollarla elde ettiğini ve iyi niyetli hamil olduğunu ispat etmeye çalışabilir.

Çek istirdat davası ile çek iptal davası arasındaki fark nedir?

İptal davası, zayi olan çekin geçersiz kılınması için açılan bir davadır. Bu dava, çekin kaybolduğu, çalındığı veya zayi olduğu iddiasıyla açılır ve çekin iptalini amaçlar. İstirdat davası ise iptal talebi sırasında çekin bir başkası tarafından mahkemeye ibraz edilmesi durumunda açılır. İstirdat davası, çekin gerçek hak sahibinin belirlenmesi ve çekin iadesini amaçlar. İptal davası çekişmesiz yargı işi iken, istirdat davası çekişmeli bir yargı işidir.

Çek istirdat davasında davalı tarafın savunma imkanları nelerdir?

Davalı taraf, çek istirdat davasında çeşitli savunma imkanlarına sahiptir:

1. Çeki yasal yollarla ve iyi niyetle elde ettiğini iddia edebilir.
2. Çekin gerçek hak sahibi olduğunu ileri sürebilir.
3. Davacının çek üzerinde hak sahibi olmadığını veya çekin zayi olmadığını iddia edebilir.
4. Çekin bedelini ödemiş olduğunu veya çek bedelini tahsil ettiğini ileri sürebilir.
5. Zamanaşımı def’inde bulunabilir.

Davalı, bu savunmalarını destekleyecek delilleri mahkemeye sunmalıdır.

Çek istirdat davası sonucunda verilen kararın etkileri nelerdir?

Çek istirdat davası sonucunda verilen kararın etkileri şunlardır:

1. Davacı lehine karar verilirse, çek davacıya iade edilir ve iptal kararı kaldırılır.
2. Davalı lehine karar verilirse, çek davalıda kalır ve iptal talebi reddedilir.
3. Karar, çekin gerçek hak sahibini belirler ve taraflar arasındaki uyuşmazlığı çözer.
4. Karar, çek üzerindeki hakların kullanılması ve çekin ödenmesi konusunda belirleyici olur.
5. Kararın kesinleşmesiyle birlikte, taraflar arasında kesin hüküm oluşur.

Çek istirdat davasında zamanaşımı süresi ne kadardır?

Çek istirdat davasında zamanaşımı süresi, genel hükümlere tabidir. Türk Borçlar Kanunu’nun 146. maddesine göre, alacak hakkı on yıllık zamanaşımına tabidir. Ancak, çekin zayi olduğu tarihten itibaren başlayan iptal prosedürü ve istirdat davası süreci, bu zamanaşımı süresini kesebilir veya durdurabilir. Ayrıca, çekin ibraz süresi ve takip hakkının düşmesi gibi özel süreler de göz önünde bulundurulmalıdır.

Çek istirdat davası hangi mahkemede açılır?

Çek istirdat davası, çekin iptali için başvurulan asliye ticaret mahkemesinde açılır. Türk Ticaret Kanunu’nun 757. maddesine göre, yetkili mahkeme, ödeme yerindeki veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesidir. İstirdat davası, iptal talebinin devamı niteliğinde olduğundan, aynı mahkemede görülür.

Çek istirdat davasında mahkeme hangi kriterleri göz önünde bulundurur?

Mahkeme, çek istirdat davasında şu kriterleri göz önünde bulundurur:

1. Çekin zayi olma şekli ve koşulları
2. Davacının çek üzerindeki hak sahipliğini gösteren deliller
3. Davalının çeki elde etme şekli ve iyi niyetli olup olmadığı
4. Çekin ibraz edilme zamanı ve koşulları
5. Tarafların iddialarını destekleyen diğer deliller
6. Çekin düzenlenmesi ve zayi olması arasında geçen süre
7. Çekin bedeli ve ekonomik değeri
8. Tarafların ticari ilişkileri ve geçmiş işlemleri

Mahkeme, tüm bu kriterleri değerlendirerek hakkaniyete uygun bir karar vermeye çalışır.

Çek istirdat davasında iyi niyetli hamilin durumu nedir?

İyi niyetli hamil, çeki yasal yollarla ve çekin zayi olduğunu bilmeden elde eden kişidir. Türk Ticaret Kanunu’nun 792. maddesi, iyi niyetli hamili korur. Çek istirdat davasında, davalının iyi niyetli hamil olduğu ispatlanırsa, çek üzerindeki hakları korunur ve çeki iade etmek zorunda kalmaz. Ancak, iyi niyetli hamilin de çeki nasıl elde ettiğini ve iyi niyetli olduğunu ispat etmesi gerekir.

İstirdat davası sırasında çekin ibrazı ve ödenmesi nasıl etkilenir?

Çek istirdat davası süresince, mahkeme genellikle çekin ödenmesini engellemek için bir ödeme yasağı kararı verir. Bu karar, muhatap bankaya bildirilir ve çekin ödenmesi durdurulur. Dava sonuçlanana kadar çekin ibrazı ve ödenmesi askıya alınır. Davanın sonucuna göre, çekin akıbeti belirlenir. Davacı lehine karar verilirse çek iade edilir, davalı lehine karar verilirse ödeme yasağı kaldırılır ve çek ödenebilir hale gelir.

Çek istirdat davası açılmazsa ne olur?

İptal talebi sırasında çek mahkemeye ibraz edildiğinde, mahkeme davacıya istirdat davası açması için süre verir. Eğer bu süre içinde çek istirdat davası açılmazsa:

1. Mahkeme, çek üzerindeki ödeme yasağını kaldırır.
2. Çek, ibraz eden kişiye iade edilir.
3. İptal talebi reddedilir.
4. Çek, ibraz eden kişi tarafından tahsil edilebilir hale gelir.
5. İptal talebinde bulunan kişi, çek üzerindeki haklarını kaybeder.

Bu nedenle, iptal talebinde bulunan kişinin, çek ibraz edildiğinde hızlı bir şekilde istirdat davası açması önemlidir.

Çek istirdat davasında vekil ile temsil mümkün müdür?

Evet, çek istirdat davasında vekil ile temsil mümkündür. Taraflar, avukat aracılığıyla davayı takip edebilirler. Ancak, vekilin özel yetkili olması gerekir. Türk Medeni Kanunu’nun 504. maddesi uyarınca, dava açma, sulh olma, ibra, feragat gibi özel yetki gerektiren işlemler için vekaletnamenin bu yetkileri açıkça içermesi gerekir. Çek istirdat davası önemli hukuki sonuçlar doğurabileceğinden, tarafların uzman bir avukat tarafından temsil edilmesi tavsiye edilir.

Çek istirdat davası sırasında taraflar sulh olabilir mi?

Evet, çek istirdat davası sırasında taraflar sulh olabilir. Sulh, tarafların karşılıklı anlaşarak davayı sona erdirmeleridir. Taraflar, çekin akıbeti konusunda anlaşmaya varabilir, örneğin:

• Çekin bedelinin paylaşılması
• Çekin bir tarafa bırakılması karşılığında diğer tarafa tazminat ödenmesi
• Çekin iptal edilmesi ve yeni bir çek düzenlenmesi

Sulh anlaşması mahkeme tarafından onaylanırsa, ilam niteliğinde bir belge haline gelir. Sulh, dava masraflarını azaltabilir ve taraflar arasındaki ilişkilerin korunmasına yardımcı olabilir.

Çek istirdat davası kararına karşı kanun yolları nelerdir?

Çek istirdat davası kararına karşı şu kanun yolları mevcuttur:

1. İstinaf: Kararın verildiği tarihten itibaren iki hafta içinde bölge adliye mahkemesine başvurulabilir.
2. Temyiz: İstinaf mahkemesi kararına karşı, kararın tebliğinden itibaren bir ay içinde Yargıtay’a temyiz başvurusu yapılabilir.
3. Karar düzeltme: Temyiz incelemesi sonucunda verilen karara karşı, tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme talep edilebilir.
4. Yargılamanın yenilenmesi: Kesinleşmiş kararlara karşı, kanunda belirtilen sebeplerin varlığı halinde yargılamanın yenilenmesi talep edilebilir.

 

Bu konuda daha fazla yardım veya danışmanlık için bizimle iletişime geçebilirsiniz.