Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması Davası *2024

Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 317. maddesi ve devamı, evlatlık ilişkisinin kaldırılmasını düzenleyen hukuki çerçeveyi sunar. Evlatlık ilişkisinin kaldırılmasının şartları ve nedenleri, mahkemeler tarafından titizlikle değerlendirilir. Bu süreç, hem evlat edinilen hem de evlat edinen tarafın haklarını koruyacak şekilde yürütülür. “Evlatlık verdiğim çocuğumu geri almak istiyorum”, “evlatlık ilişkisi kalkarsa gerçek aileden miras alınabilir mi” ya da “resmi olmayan evlatlık ilişkisi hüküm doğurur mu” gibi soruların cevapları yazımızda incelenecektir.

Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması

Evlatlık ilişkisi, bir çocuğun biyolojik ailesi dışında bir aileye dahil edilmesiyle kurulan özel bir hukuki bağdır. Bu ilişki, çocuğun biyolojik ailesiyle olan soybağı ilişkisinin sona ermesi ve evlat edinen aileyle yeni bir soybağı ilişkisinin kurulması anlamına gelir. Türk Medeni Kanunu, bu ilişkinin nasıl kurulacağını, sürdürüleceğini ve belirli durumlarda nasıl sona erdirileceğini ayrıntılı olarak düzenlemiştir.

Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması Davasının Nedenleri

Türk Medeni Kanunu md 315 ve 317, evlatlık ilişkisinin ancak mahkeme kararıyla kurulabileceğini ve yine mahkeme kararıyla kaldırılabileceğini belirtir. Evlatlık ilişkisinin kaldırılması, üç ana sebeple gerçekleşebilir: rızanın alınmaması veya geçersiz rıza, esasa ilişkin eksiklikler ve usule ilişkin eksiklikler. Bu sebeplerin her biri, evlatlık ilişkisinin temelden sarsılmasına yol açabilir ve bu durumda, ilgili taraflar mahkemeye başvurarak bu ilişkinin kaldırılmasını talep edebilir.

Rızanın Alınmaması veya Geçersiz Rıza

Evlat edinme sürecinde, belirli kişilerin rızasının alınması gereklidir. Bu kişiler, evlat edinen, evlat edinilecek kişi ve evlat edinilecek kişinin ebeveynleri ya da vasileridir. Rızanın alınmaması veya alınan rızanın geçersiz olması durumunda, evlatlık ilişkisinin kaldırılması talep edilebilir. Örneğin, ayırt etme gücüne sahip bir çocuğun evlat edinilmesi sırasında çocuğun rızası alınmamışsa ya da alınan rıza irade sakatlığı (hata, hile, ikrah) nedeniyle geçersizse, bu durum evlatlık ilişkisinin sona erdirilmesi için yeterli bir sebep olarak kabul edilebilir.

Esasa İlişkin Eksiklikler

Evlatlık ilişkisinin kurulmasında önemli olan bir diğer husus ise esasa ilişkin eksikliklerdir. Esasa ilişkin eksiklikler, evlatlık ilişkisinin kurulması sırasında kanunda aranan şartların tam olarak yerine getirilmemesi anlamına gelir. Bu eksiklikler, evlatlık ilişkisinin hukuka aykırı bir şekilde kurulmasına neden olabilir ve bu durumda, ilgili kişiler veya Cumhuriyet savcısı bu ilişkinin kaldırılması için dava açabilir.

Bakım ve Eğitim İlişkisi Eksikliği

Evlat edinme işlemi sırasında, evlat edinilen ile evlat edinen arasında bir bakım ve eğitim ilişkisinin kurulmuş olması gerekmektedir. Bu ilişki, çocuğun evlat edinme öncesinde belirli bir süre boyunca evlat edinen tarafından bakılmış ve eğitilmiş olmasını gerektirir. Ancak, bu şartın yerine getirilmemesi, evlatlık ilişkisinin kaldırılmasına neden olabilir. Örneğin, evlat edinen kişinin çocuğun bakım ve eğitimine katkıda bulunmadığı durumlarda, bu eksiklik ciddi bir sorun teşkil eder.

Çocuğun Menfaatine Aykırılık

Evlat edinme işleminin çocuğun menfaatine uygun olması gerekmektedir. Eğer evlat edinme işlemi, çocuğun fiziksel, zihinsel veya duygusal gelişimine zarar veriyorsa, bu durum evlatlık ilişkisinin kaldırılması için yeterli bir sebep olarak kabul edilir. Örneğin, evlat edinenin diğer çocuklarının menfaatlerinin ciddi bir şekilde zarar görmesi ya da evlat edinilen çocuğun evlat edinenin aile yapısına uyum sağlayamaması gibi durumlar, çocuğun menfaatine aykırılık olarak değerlendirilir.

Yaş Farkı ve Evlilik Şartları

Türk Medeni Kanunu md 308, evlat edinen ile evlatlık arasında belirli bir yaş farkı olması gerektiğini belirtir. Bu yaş farkı, evlat edinenin en az 18 yaş büyük olmasını gerektirir. Ayrıca, evli çiftlerin birlikte evlat edinebilmeleri için en az beş yıldır evli olmaları veya her iki eşin de 30 yaşını doldurmuş olmaları gerekmektedir. Bu şartlar yerine getirilmediğinde, evlatlık ilişkisinin kaldırılması talep edilebilir.

Usule İlişkin Eksiklikler

Evlatlık ilişkisinin kurulmasında usule ilişkin işlemlerin doğru bir şekilde yerine getirilmesi büyük önem taşır. Usule ilişkin eksiklikler, mahkeme kararlarının geçerliliğini etkileyebilir ve evlatlık ilişkisinin hukuka aykırı bir şekilde kurulmasına yol açabilir. Bu durumda, ilgili taraflar evlatlık ilişkisinin kaldırılmasını talep edebilirler.

Mahkeme Kararlarının Usule Uygun Olmaması

Evlatlık ilişkisinin kurulması için verilen mahkeme kararlarının usule uygun olması gerekmektedir. Örneğin, evlat edinme kararının yetkisiz bir mahkeme tarafından verilmesi ya da gerekli delillerin toplanmamış olması, usule ilişkin eksiklikler olarak kabul edilir. Bu tür eksiklikler, evlatlık ilişkisinin kaldırılması için yeterli bir sebep teşkil eder.

Rıza Beyanlarının Tutanağa Geçirilmesi

Evlat edinme sürecinde, rıza beyanlarının belirli bir usule uygun olarak alınması ve tutanağa geçirilmesi gerekmektedir. Eğer rıza beyanları mahkeme huzurunda alınmamış ya da tutanağa geçirilmemişse, bu durum usule aykırılık olarak kabul edilir ve evlatlık ilişkisinin kaldırılmasına neden olabilir.

Evlatlık İlişkisinin Kaldırılmasını Talep Edebilecek Kişiler

Evlatlık ilişkisinin kaldırılmasını talep edebilecek kişiler, evlat edinme kararı verilirken rızası aranan ancak rızası eksik olan kişilerdir. Bu kişiler arasında evlat edinen, evlatlık, evlat edinenin diğer çocukları, evlat edinilenin biyolojik ebeveynleri ve vasileri yer alır. Ayrıca, Cumhuriyet savcısı da kamu yararını gözeterek bu tür davalarda taraf olabilir.

Evlat Edinenin ve Evlatlığın Durumu

Evlat edinen, belirli sebeplerle evlatlık ilişkisinin kaldırılmasını talep edebilir. Örneğin, evlatlığın mirasçılıktan çıkarılmasını gerektiren bir durumun ortaya çıkması ya da evlatlık ilişkisinin aile içinde ciddi sorunlara yol açması durumunda, evlat edinen bu ilişkinin kaldırılmasını isteyebilir. Aynı şekilde, evlatlık da bu ilişkiyi sürdüremeyeceğini düşündüğü durumlarda, evlatlık ilişkisinin kaldırılmasını talep edebilir.

Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması Davasında Mahkeme Süreci

Evlatlık ilişkisinin kaldırılması davası sürecinde, mahkeme, evlatlık ilişkisinin kaldırılmasını talep eden kişilerin iddialarını değerlendirir ve bu iddiaların hukuki dayanaklarını araştırır. Mahkeme, ayrıca çocuğun menfaatlerini koruma amacı güder ve bu nedenle her türlü delili titizlikle inceler.

Mahkemeye Başvuru ve İnceleme Süreci

Mahkeme, evlatlık ilişkisinin kaldırılmasına yönelik talep geldiğinde, öncelikle bu talebin dayandığı hukuki sebepleri inceler. Başvuru sahibinin iddialarını destekleyen belgeler, tanık ifadeleri ve diğer deliller mahkeme tarafından dikkatlice değerlendirilir. Ayrıca, mahkeme sürecinde çocuğun menfaatleri ön planda tutulur ve bu ilişkinin sona erdirilmesinin çocuğun gelişimine, psikolojik durumuna ve gelecekteki yaşamına etkileri göz önünde bulundurulur.

Delillerin Toplanması ve Değerlendirilmesi

Evlatlık ilişkisinin kaldırılması davasında, tarafların ileri sürdüğü iddiaları destekleyen her türlü delil mahkeme tarafından incelenir. Bu deliller arasında, yazılı belgeler, tanık ifadeleri, psikolog raporları ve çocuğun mevcut durumu hakkında yapılan incelemeler yer alabilir. Mahkeme, evlat edinme sırasında yapılmış olan usuli hataları, rızanın alınmasıyla ilgili sorunları ve çocuğun menfaatine aykırı durumları titizlikle değerlendirir. Özellikle, çocuğun psikolojik durumu hakkında uzman görüşlerine başvurulması ve gerektiğinde sosyal hizmet uzmanlarının raporlarının incelenmesi önemlidir.

Mahkeme Kararının Verilmesi

Mahkeme, evlatlık ilişkisinin kaldırılmasına yönelik olarak delilleri topladıktan ve ilgili tarafların beyanlarını dinledikten sonra, kararını verir. Kararın verilmesinde en önemli kıstas, çocuğun üstün yararıdır. Eğer mahkeme, evlatlık ilişkisinin çocuğun menfaatlerine ciddi şekilde zarar verdiği sonucuna varırsa, bu ilişkiyi sona erdirme kararı alabilir. Ancak, bu karar alınırken, çocuğun sonraki yaşamında nasıl bir ortamda bulunacağı, biyolojik aileyle ilişkileri ve genel yaşam kalitesi gibi unsurlar dikkate alınır.

Kararın Kesinleşmesi ve Uygulama Süreci

Mahkeme tarafından verilen evlatlık ilişkisinin kaldırılması kararı, tarafların temyiz hakkını kullanmamaları durumunda kesinleşir. Karar kesinleştikten sonra, evlatlık ilişkisi resmen sona erer ve bu durum nüfus kayıtlarına işlenir. Kararın uygulanması sırasında, evlatlık ve evlat edinen arasındaki her türlü hukuki bağ sona erdirilir ve çocuğun biyolojik ailesiyle ilişkileri yeniden tesis edilir.

Evlatlık İlişkisinin Kaldırılmasının Hukuki ve Sosyal Sonuçları

Evlatlık ilişkisinin kaldırılması, hem hukuki hem de sosyal açıdan önemli sonuçlar doğurur. Hukuki açıdan, evlatlık ilişkisinin sona erdirilmesi, çocuğun evlat edinenle olan soybağı ilişkisinin son bulması anlamına gelir. Bu durum, çocuğun miras hakkı, nafaka yükümlülüğü ve soyadı gibi konularda önemli değişiklikler yaratır.

Miras ve Nafaka Hakları

Evlatlık ilişkisinin sona erdirilmesi, çocuğun evlat edinenin mirasçısı olma hakkını ortadan kaldırır. Aynı şekilde, evlat edinenin de çocuğun mirasçısı olma hakkı sona erer. Bunun yanı sıra, evlatlık ilişkisinin kaldırılması, çocuğun evlat edinenle olan nafaka yükümlülüğünü de ortadan kaldırır. Bu durum, çocuğun biyolojik ailesine geri dönmesiyle birlikte, biyolojik ebeveynlerin nafaka yükümlülüğünün yeniden gündeme gelmesine neden olabilir.

Soyadı ve Nüfus Kaydı Değişiklikleri

Evlatlık ilişkisinin sona erdirilmesiyle birlikte, çocuğun soyadı da değiştirilir ve biyolojik ailesinin soyadı yeniden kullanıma girer. Ayrıca, nüfus kayıtlarında yapılan değişikliklerle, çocuğun biyolojik ailesiyle olan ilişkisi yeniden tesis edilir. Bu durum, çocuğun kimlik bilgileri ve hukuki statüsünde önemli değişiklikler yaratır.

Çocuğun Psikolojik ve Sosyal Durumu

Evlatlık ilişkisinin kaldırılması, çocuğun psikolojik ve sosyal durumu üzerinde de derin etkiler yaratabilir. Evlatlık ilişkisi sürecinde çocuğun bağ kurduğu kişilerle olan ilişkilerinin sona ermesi, çocuğun duygusal ve psikolojik sağlığını olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, mahkeme sürecinde çocuğun psikolojik durumu dikkatle değerlendirilir ve karar verildikten sonra çocuğa gerekli psikolojik destek sağlanmalıdır.

Biyolojik Aileyle İlişkilerin Yeniden Tesis Edilmesi

Evlatlık ilişkisinin sona erdirilmesiyle birlikte, çocuğun biyolojik ailesiyle olan ilişkileri yeniden tesis edilir. Bu süreç, çocuğun biyolojik ailesiyle yeniden bağ kurmasını ve bu aileyle yaşamaya başlamasını içerir. Ancak, bu durum, çocuğun adaptasyon süreci açısından zorluklar yaratabilir. Bu nedenle, çocuğun biyolojik ailesine dönüş sürecinde sosyal hizmet uzmanlarının ve psikologların desteği büyük önem taşır.

Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

TMK 317. Madde Nedir?

Türk Medeni Kanunu’nun 317. maddesi, evlatlık ilişkisinin kurulmasında rızanın gerekliliğini düzenler. Bu maddeye göre, evlatlık ilişkisinin kurulabilmesi için, evlat edinilecek kişinin rızası alınması zorunludur. Eğer kişi küçükse, rıza alınması gereken diğer kişiler (örneğin, çocuğun ana ve babası) da vardır.

Evlat Edinme Nasıl İptal Edilir?

Evlat edinme işlemi, mahkeme kararıyla iptal edilebilir. İptal, evlat edinme sırasında gerekli olan şartların yerine getirilmediği veya rızanın alınmadığı durumlarda mümkündür. İlgili taraflar, bu durumu mahkemeye taşıyarak evlat edinmenin iptalini talep edebilir.

Evlatlıktan Çıkmak İçin Ne Yapmalı?

Evlatlıktan çıkmak, evlat edinme ilişkisinin mahkeme kararıyla sona erdirilmesi anlamına gelir. Bu süreci başlatmak için evlatlık ilişkisini sona erdirme sebeplerinden birine dayanarak aile mahkemesine başvurulmalıdır. Mahkeme, gerekli incelemeleri yaptıktan sonra evlatlıktan çıkma talebini değerlendirir.

Evlatlık İlişkisi Ne Zaman Kurulmuş Sayılır?

Evlatlık ilişkisi, mahkemenin evlat edinme kararı ile resmen kurulur. Bu karar verildikten sonra, evlat edinilen kişi evlat edinenin yasal soybağına dahil olur ve tüm hukuki sonuçlar bu tarih itibarıyla geçerli hale gelir.

Evlat Edinme Geri Alınabilir mi?

Evlat edinme, belirli şartlar altında mahkeme kararıyla geri alınabilir. Bu durum, evlat edinme işleminde ciddi usuli hatalar veya eksiklikler olduğunda geçerlidir. Evlat edinme geri alındığında, evlatlık ilişkisinin tüm hukuki sonuçları iptal edilir.

Evlatlık Verilen Biyolojik Annesinin Nüfus Kaydında Görünür mü?

Evlatlık verilen çocuğun biyolojik annesi, evlatlık ilişkisinin kurulmasıyla birlikte nüfus kayıtlarından düşer ve çocuk, evlat edinenin nüfusuna geçer. Ancak, evlatlık ilişkisinin kaldırılması durumunda, çocuğun biyolojik ailesiyle olan ilişkisi yeniden nüfus kayıtlarına yansıtılabilir.

Evlatlık Alınan Çocuğun Soyadı Değişir mi?

Evlatlık alınan çocuk, eğer küçükse, evlat edinenin soyadını alır. Ergin olan evlatlık ise, evlat edinilme sırasında dilerse evlat edinenin soyadını alabilir. Bu durumda soyadı değişikliği, çocuğun yaşı ve tercihine bağlı olarak gerçekleşir.

Evlat Edinen Aile Boşanırsa Ne Olur?

Evlat edinen ailenin boşanması, evlatlık ilişkisinin sona ermesine yol açmaz. Ancak, çocuğun velayeti konusunda mahkeme karar verir ve çocuğun menfaatleri doğrultusunda bir düzenleme yapılır.

Evlatlıktan Red Davası Hangi Mahkemeye Açılır?

Evlatlıktan red davası, aile mahkemesine açılır. Aile mahkemesi, davayı inceleyerek evlatlık ilişkisinin sona erdirilmesi yönünde karar verebilir.

Resmi Olmayan Evlatlık Nedir?

Resmi olmayan evlatlık, yasal olarak tanınmayan ve resmi evlat edinme sürecinden geçmemiş olan evlatlık ilişkisidir. Bu durumda, çocuk ile evlat edinen kişi arasında yasal bir bağ kurulmamış olur ve çocuk, evlat edinenin soyadını veya diğer yasal haklarını alamaz. Resmi olmayan evlatlık, genellikle aile içinde veya yakın çevrede gerçekleşir ve hukuki sonuçlar doğurmaz.

Evlatlık Verilen Gerçek Ailesinden Miras Alabilir mi?

Evlatlık verilen kişi, evlat edinenin yasal mirasçısı olur ve biyolojik ailesinden miras alma hakkı genellikle sona erer. Ancak, evlatlık ilişkisinin kaldırılması durumunda, biyolojik ailesiyle yeniden miras ilişkisi kurulabilir.

Evlatlık Verilen Çocuğu Geri Almak Mümkün mü?

Evlatlık verilen çocuğun biyolojik ailesi tarafından geri alınması, hukuken mümkündür, ancak belirli şartların sağlanması gerekmektedir. Evlatlık ilişkisinin kaldırılması için, mahkemeye başvurarak evlat edinme işleminde eksiklikler veya rıza alınmaması gibi hukuki sebepler öne sürülmelidir. Mahkeme, çocuğun menfaatlerini gözeterek karar verir ve bu süreçte çocuğun velayeti konusunda düzenlemeler yapabilir. Bu süreçte, uzman bir avukatın rehberliği önemlidir.

 

Bu konuda daha fazla yardım veya danışmanlık için bizimle iletişime geçebilirsiniz.