İmar Barışı ve Yapı Kayıt Belgesi
İMAR BARIŞI VE YAPI KAYIT BELGESİ: BAŞVURU, BEDEL VE HUKUKİ SONUÇLAR
İmar barışı kapsamında düzenlenen yapı kayıt belgesi nedir, nasıl alınır? Yapı kayıt belgesinin geçerlilik süresi, başvuru bedeli, verilecek yapılar ve düzenlenemeyecek yapılar hakkında ayrıntılı bilgi.
İmar Barışı
YAPI KAYIT BELGESİ: İMAR BARŞI VE DETAYLAR
Yapı kayıt belgesi, 11 Mayıs 2018 tarihinde İmar Kanunu‘na eklenen geçici madde 16 ile hayata geçirilen imar barışı kapsamında düzenlenen bir belgedir. Bu belge, afet risklerine hazırlık amacı taşıyan ve 31/12/2017 tarihinden önce yapılmış olan ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapıların kayıt altına alınmasını sağlar. İmar barışının temel hükümlerinden biri olan bu belge, ayrıca yapı sahiplerine kentsel dönüşüm uygulamasına kadar mevcut yapılarını kullanma hakkı tanır.
İMAR BARIŞI HÜKÜMLERİ VE BAŞVURU ŞARTLARI
İmar barışı, 31/10/2018 tarihine kadar yapı sahiplerinin başvurabileceği bir düzenlemedir. Başvurular, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve yetkilendireceği kurum ve kuruluşlara elektronik ortamda veya ilgili yerel yönetim birimlerine yapılabilir. Başvuruda bulunabilmek için yapı sahiplerinin belirli şartları yerine getirmesi ve kayıt bedelini 31/12/2018 tarihine kadar ödemesi gerekmektedir. Başvuruya konu yapı ve arsa ile ilgili bilgiler, yapı sahibinin beyanına dayanarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından kayıt sistemine aktarılır.
Amacı ve Faydaları
İmar barışı, mevcut afet risklerine hazırlık çerçevesinde yapıları kayıt altına almayı hedefler. Bu sayede, ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı sahipleri mevcut durumlarını yasal bir zemine oturtabilir ve kentsel dönüşüm uygulamasına kadar bu yapıları kullanabilir. Ayrıca yapı kayıt belgesi, yapı sahiplerine imar düzenine aykırı yapılarını kullanma hakkı tanıyarak hem mevcut yapıların güvenli bir şekilde kullanılmasını sağlar hem de yeni imar düzenine hazırlık yapar.
YAPI KAYIT BELGESİ ALMA SÜRECİ VE DETAYLAR
Yapı kayıt belgesi almak için yapı sahipleri, belirlenen tarihler arasında başvuruda bulunmalıdır. Başvurular, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı veya yetkilendireceği kurum ve kuruluşlar aracılığıyla elektronik ortamda veya ilgili yerel yönetim birimlerine yapılabilir. Başvurunun kabul edilmesi ve belirlenen şartların yerine getirilmesi durumunda, yapı kayıt belgesi düzenlenir ve yapı sahibine verilir.
ÖNEMLİ NOT:
Yapı kayıt belgesi, imar barışı kapsamında yapı sahiplerine sunulan bir fırsattır. Ancak belge alınırken dikkat edilmesi gereken önemli detaylar bulunmaktadır. Başvuru şartlarını ve sürelerini doğru bir şekilde takip etmek, kayıt bedelini zamanında ödemek ve gerekli bilgileri eksiksiz beyan etmek, başvurunun olumlu sonuçlanması için önemlidir. Ayrıca, yapı kayıt belgesinin verilmesiyle ilgili hukuki sonuçları ve Yargıtay kararlarını da göz önünde bulundurmak, yapı sahiplerinin haklarını korumak adına önemlidir.
YAPI KAYIT BELGESİ ALMA REHBERİ: USUL VE ADIMLAR
Yapı Kayıt Belgesi
Yapı kayıt belgesi almak, belirli usul ve esaslara tabidir. Bu süreç, Resmi Gazete’de yayımlanan 30443 sayılı yönetmelikle düzenlenmiştir. İşte yapı kayıt belgesi almanın adımları:
1. Başvuru Süreci ve Tarihleri:
– Yapı kayıt belgesi, 31/12/2017 tarihinden önce yapılmış yapılar için geçerlidir.
– Başvuruların son tarihi 31/10/2018, kayıt bedelinin ödenme son tarihi ise 31/12/2018’dir.
2. Başvuru Sahibi ve Yapı Maliki:
– Başvuru için yapı maliklerinden herhangi biri veya vekili başvuruda bulunabilir.
– Başvuru sahibi, e-Devlet üzerinden veya kurum ve kuruluşlara başvurarak müracaatta bulunabilir.
3. E-Devlet Üzerinden Başvuru:
– E-Devlet üzerinden yapı kayıt sistemindeki form eksiksiz doldurularak başvuru yapılabilir.
– Bedelin e-Devlet üzerinden yatırılması gerekmektedir.
4. Kurum ve Kuruluşlara Başvuru:
– Kurum ve kuruluşlara yapılan başvurularda, yapı kayıt belgesi müracaat sahibinin beyanına göre doldurulur.
– Belirlenen bedel, başvurunun yapıldığı kurum veya kuruluşa ödenir.
5. Onay ve Belge Teslimi:
– E-Devlet üzerinden yapılan başvurularda, sistem tarafından oluşturulan yapı kayıt belgesi talep sahibi tarafından e-Devlet üzerinden alınır.
– Kurum ve kuruluşlara yapılan başvurularda, belge formu Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerine gönderilir.
– Formun müdürlükçe onaylanmasının ardından bir örneği talepte bulunan yapı sahibine teslim edilir.
ÖNEMLİ UYARI:
– Başvuru sürecinde eksiksiz bilgi vermek ve belirlenen tarihler içerisinde başvuruda bulunmak önemlidir.
– E-Devlet üzerinden başvuruda bulunanlar, belgeyi almak için yatırılan bedeli düzenli bir şekilde ödemelidir.
Yapı kayıt belgesi alma sürecinde bu adımları takip etmek, belgenin sorunsuz bir şekilde alınmasını sağlar. Bununla birlikte, başvuru sürecinde belirlenen tarihleri ve şartları dikkate almak önemlidir.
YAPI KAYIT BELGESİ BAŞVURU BEDELİ VE BELİRLENEN YAPILAR
Yapı Kayıt Belgesi Başvuru Bedeli:
Yapı kayıt belgesine başvururken ödenmesi gereken bedel, 30443 sayılı Resmi Gazete düzenlemesinin 5. maddesine göre belirlenmiştir. Buna göre; yapı kayıt belgesi bedeli, yapının bulunduğu arsanın 29/7/1970 tarihli ve 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu‘na göre belirlenen emlak vergi değeri ile yapının yaklaşık maliyet bedelinin toplamı üzerinden konutlarda yüzde üç, ticari kullanımlarda yüzde beş oranındadır.
Yapı Kayıt Belgesi Verilecek Yapılar:
Yapı kayıt belgesi, İmar Kanunu’na eklenen geçici madde 16 ile düzenlenmiştir. Bu kapsamda belge, aşağıdaki şartları sağlayan yapı sahiplerine verilebilir:
– Yapı, 31/12/2017 tarihinden önce yapılmış olmalıdır.
– Yapı, ruhsatsız veya ruhsatlı ancak proje eklerine aykırı olmalıdır.
– Başvuru, belirlenen usul ve şartlara uygun olarak yapılmalıdır.
– Yapı kayıt belgesi bedeli ödenmelidir.
YAPI KAYIT BELGESİ DÜZENLENEMEYECEK YAPILAR:
Düzenlemede belirtilen durumlar doğrultusunda, yapı kayıt belgesi düzenlenemeyecek olan yapılar şunlardır:
– Boğaziçi Sahil Şeridi ve öngörünüm bölgesi içinde,
– İstanbul tarihi yarımada içinde,
– Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alanı’nda,
– Üçüncü kişilere ait özel mülkiyete konu taşınmazlar üzerinde,
– Sosyal donatı alanı olarak belirlenmiş Hazineye ait taşınmazlar üzerinde.
YAPI KAYIT BELGESİ DÜZENLENEMEYECEK YAPILAR HAKKINDA İPTAL VE CEZAİ İŞLEMLER:
Düzenlenmiş olan yapı kayıt belgesi, belirtilen durumlarda iptal edilir ve bu belge için yatırılan bedel iade edilmez. Ayrıca, başvuru sahibi tarafından yapılan yalan beyanda bulunulması durumunda, Türk Ceza Kanunu’nun 206. maddesi uyarınca suç duyurusunda bulunulur.
Bu bilgiler doğrultusunda, yapı kayıt belgesi başvurusu yapacak olan kişilerin belirtilen şartlara ve usullere dikkat etmeleri önemlidir. Aksi takdirde, belge düzenleme sürecinde sorunlar yaşanabilir.
YAPI KAYIT BELGESİNİN GEÇERLİLİK SÜRESİ
Yapı kayıt belgesinin geçerlilik süresi, Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar adlı düzenlemenin 9. maddesine göre belirlenmiştir. Bu maddeye göre yapı kayıt belgesi, yapıların yeniden yapılmasına veya kentsel dönüşüm uygulamasına kadar geçerli olacaktır. Yapı kayıt belgesi verilen yapıların yeniden düzenlenmesi durumunda ise yürürlükte olan imar mevzuatı hükümleri uygulanacaktır.
HAZİNEYE VE BELEDİYEYE AİT TAŞINMAZLAR ÜZERİNDEKİ YAPILAR
Yapı kayıt belgesi alınan yapılar, Hazineye ait taşınmazlar üzerine inşa edilmişse, bu taşınmazlar Bakanlığa tahsis edilir. Tahsis işleminden sonra, yapı kayıt belgesi sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerinin talepleri üzerine bu taşınmazlar Bakanlıkça rayiç bedel üzerinden doğrudan satılır. Ayrıca, belediyelere ait taşınmazlar üzerine inşa edilen yapılar için de yapı kayıt belgesi verilebilir. Bu durumda, yapı kayıt belgesi sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerinin talepleri üzerine bedeli ilgili belediyeye ödenmek kaydıyla taşınmazlar rayiç bedel üzerinden belediyelerce doğrudan satılır.
YAPI KAYIT BELGESİNİN DENETLENMESİ
Yapı kayıt belgesi verilmesine ilişkin iş ve işlemler, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından denetlenebilecektir. Bu denetimler, belge verme sürecinin doğru ve şeffaf bir şekilde uygulanmasını sağlamak amacıyla gerçekleştirilecektir.
YAPI KAYIT BELGESİ DÜZENLENİRKEN YALAN BEYANDA BULUNULMASI
Yapı kayıt belgesinin düzenlenme aşamasında e-Devlet sistemi veya kurum ve kuruluşlara yapılan müracaatta yalan beyanda bulunulması durumunda işlemler, Yapı Kayıt Belgesine İlişkin Usul ve Esaslar adlı düzenlemenin 10. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre:
– Yapı kayıt belgesi bedeli eksik ödenmişse, müracaat sahibi tarafından e-Devlet üzerinden gerekli düzeltme işlemi yapılması ve eksik meblağın ödenmesi sağlandıktan sonra yeni yapı kayıt belgesi düzenlenecektir.
– Eksik meblağın ödenmemesi durumunda verilmiş olan yapı kayıt belgesi iptal edilir, ödenen bedel iade edilmez ve yalan beyanda bulunan hakkında Türk Ceza Kanunu’nun 206. maddesi uyarınca suç duyurusunda bulunulur.
– Fazla ödenen yapı kayıt belgesi bedeli için ise başvurulan Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne başvurularak iade işlemi gerçekleştirilir.
Bu bilgiler ışığında, yapı kayıt belgesi düzenleme sürecinde doğru ve eksiksiz bilgi vermenin önemli olduğunu vurgulamak önemlidir. Aksi takdirde, belge düzenleme sürecinde sorunlar yaşanabilir.
YAPI KAYIT BELGESİNE BAĞLANAN HUKUKİ SONUÇLAR
Yapı kayıt belgesi alınmasının hukuki sonuçları İmar Kanunu geçici madde 16’da düzenleme altına alınmıştır. Bu madde kapsamında yapı kayıt belgesi almanın bazı sonuçları şu şekildedir:
Su, Elektrik ve Doğalgaz Bağlantısı:
Yapı kayıt belgesi alan yapılara, talep halinde ait oldukları abone grubu dikkate alınarak geçici olarak su, elektrik ve doğalgaz bağlanabilecektir. Bu, yapı sahiplerinin belirli ihtiyaçlarını karşılamalarına olanak tanır.
Yıkım Kararları ve Para Cezalarının İptali:
Yapı kayıt belgesi verilen yapılarla ilgili İmar Kanunu uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezaları iptal edilecektir. Bu, yapı sahiplerinin geçmişte alınan cezalardan muafiyet sağlar.
Yapı Kullanma İzin Belgesi:
Yapı ruhsatı alıp da yapı kullanma izin belgesi almamış veya yapı ruhsatı bulunmayan yapılarda, yapı kayıt belgesi ile maliklerin tamamının muvafakatinin bulunması ve imar planlarında umumi hizmet alanlarına denk gelen alanların terk edilmesi halinde yapı kullanma izin belgesi aranmaksızın cins değişikliği ve kat mülkiyeti tesis edilebilecektir. Bu durum, belirli şartların yerine getirilmesi halinde yapı sahiplerine bazı kolaylıklar sağlar.
YAPI KAYIT BELGESİYLE İLGİLİ YARGITAY KARARLARI:
(…)yapı kayıt belgesi imara aykırı yapının kullanılmasına ilişkin olup, imara uygun hale getirmemektedir. Geçici 16. maddenin 10. bendinde belirtildiği üzere, yapı kayıt belgesi, yapının yeniden yapılmasına veya kentsel dönüşümüne kadar geçerlidir. Düzenlemenin amacı da, yapının yeniden yapılmasına kadar kullanımına idare tarafından imkân sağlanmasından ibarettir. Aksi takdirde, imara aykırı bir yapı yapmış olan yüklenicinin, yapı kayıt belgesi alındığını ileri sürerek, ediminin ifasını yapının tekrar yapılmasına kadar ertelemiş olur ki, bu durum başlı başına edimin ifa edilmediğini gösterir. Edimin ifasının, yapının tekrar yapılmasına kadar beklenmesini talep etmekte kabul edilemez bir durumdur ve hakkın kötüye kullanılması niteliğindedir. Netice itibariyle, İmar Kanunu’na eklenen geçici 16. madde ile getirilen düzenlemenin, arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmelerinde kararlaştırılan edimlerin ifasına bir etkisinin bulunmadığı sonucuna varmak mümkündür. Tabi ki sözleşme hürriyeti gereğince, tarafların yapı kayıt belgesi alınması sonrasında kavuştukları yeni durum karşısında, karşılıklı olarak edimlerinin ifa durumunu değerlendirmeleri ve mevcut duruma göre yeni bir tavır takınmaları da mümkündür..” (Yargıtay 15. Hukuk Dairesi – E. 2019/3962 , K. 2020/2494)
(…) Davacı , ……üzerinde bulunan binanın 55/16 no’lu bağımsız bölümüne elektrik aboneliği için davalı idareye başvurduğunu, ancak talebinin reddedildiğini ileri sürerek; konutuna elektrik akışının sağlanmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı , mevzuat hükümleri gereği ferdi abonelik işlemlerinin gerçekleştirilebilmesi için iskan belgesinin verilmesinin gerektiğini,3194 Sayılı Kanunun geçici 11.maddesinin aradığı şartların oluşmadığını savunarak; davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; davacıya ait bağımsız bölümün yer aldığı binanın yapı (inşaat) ruhsatının 25/06/2009 tarihinde alındığı, dolayısıyla İmar Kanunu’nun geçici 11. maddesinde ifade edilen istisnai halin bu davada uygulanamayacağı gerekçe gösterilerek, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Dava;geçici abonelik tesisi istemine ilişkindir.
3194 sayılı İmar Yasası’na, geçici 16. maddenin eklenmesine dair, 7143 sayılı yasanın 16. maddesinde “Afet risklerine hazırlık kapsamında ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapıların kayıt altına alınması ve imar barışının sağlanması amacıyla, 31/12/2017 tarihinden önce yapılmış yapılar için… ve yetkilendireceği kurum ve kuruluşlara 31/10/2018 tarihine kadar başvurulması, bu maddedeki şartların yerine getirilmesi ve 31/12/2018 tarihine kadar kayıt bedelinin ödenmesi halinde Yapı Kayıt Belgesi verilebilir. Başvuruya konu yapının ve arsasının mülkiyet durumu, yapı sınıf ve grubu ve diğer hususlar Bakanlık tarafından hazırlanan……yapı sahibinin beyanına göre kaydedilir (3. Hukuk Dairesi 2016/22132 E. , 2018/8565 K.)
Bu konuda daha fazla yardım veya danışmanlık için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
….
