Taahhütlü Abonelik Sözleşmesi
TAAHHÜTLÜ ABONELİK SÖZLEŞMESİ: TÜKETİCİNİN HAKLARINI VE YÜKÜMLÜLÜKLERİNİ ANLAMAK
Taahhütlü abonelik sözleşmesi, belirli bir sözleşme şartına muvafakat eden abonelerin, satıcı veya sağlayıcılar tarafından sunulan mal veya hizmetlerde indirime hak kazanacağı öngörülmektedir. Sözleşme, satıcının veya sağlayıcının hizmeti sunma veya malların mülkiyetini veya kullanım haklarını devretme yükümlülüklerini tanımlar.
Abonelik sözleşmeleri, tüketicilerin mal veya hizmetleri sürekli veya tutarlı aralıklarla edinmesine olanak tanır. Bu tür anlaşmalar, telekomünikasyon, kamu hizmetleri ve diğer temel hizmetler gibi sektörlerde yaygındır. Abonelik sözleşmeleri, malların teslimini, hizmetlerin sağlanmasını veya her ikisinin bir karışımını içerebilir.
Sözleşmenin şartlarını yerine getirme sorumluluğu, sözleşmenin kesin hükümlerine bağlı olarak satıcıya veya sağlayıcıya aittir. Nadiren, GSM operatörleri gibi hizmet sağlayıcılar, uzun vadeli abonelik sözleşmeleri yoluyla hem malları hem de hizmetleri sağlar ve bu da hizmet sağlayıcının bir satıcı rolünü üstlenmesiyle sonuçlanır.
Bu tür sözleşmelere bir abonelik maddesinin dahil edilmesi, ilgili taraflar arasında sürekli bir borç ilişkisi oluşturur. Her iki tarafın da genellikle indirimli bir toptan abonelik ücreti karşılığında önceden belirlenmiş zaman dilimleri içinde periyodik işlemler gerçekleştirmesi gerekir.
Taahhütlü abonelik sözleşmesi, sözleşme süresi boyunca sözleşmede veya sözleşme hükümlerinde tüketici lehine değişiklikler yapılmasına izin verir.
Sözleşmeye dayalı abonelik sözleşmeleri, mal veya hizmetlerde indirimli fiyatlar da dahil olmak üzere tüketiciler için çok sayıda avantaj sunar. Tüketiciler belirli bir süre sözleşmede kalmayı kabul ettiklerinde, satıcı veya sağlayıcı indirim tutarını belirler ve sözleşme süresi boyunca garantili satış veya hizmetlerden yararlanır. Bununla birlikte, tüketiciler önemli bir dezavantajla karşı karşıyadır: üzerinde anlaşmaya varılan taahhüt süresinden önce potansiyel olarak cezalarla karşılaşmadan sözleşmeyi feshedememe.
Tüketici abonelik sözleşmelerinde, tüketiciler sözleşmede belirtilen süre kadar kalmayı tercih edebilirler. Ancak, bu tür sözleşmeler abone için avantajlı olmalıdır. Bir satıcı, sağlayıcı veya işletmeci, tüketiciye hiçbir fayda sağlamayan bir sözleşmeyi zorunlu kılarsa, tüketici buna uymakla yükümlü değildir. Ayrıca, satıcı veya sağlayıcının tekele sahip olması veya tekeli kötüye kullanması hâlinde tüketicinin sözleşmeyi haklı nedenle feshetme hakkı saklıdır. Abonenin taahhüdüne istinaden satıcı veya sağlayıcı sözleşme süresince gelir elde eder.
TAAHHÜTLÜ ABONELİK SÖZLEŞMESİ NASIL KURULUR?
Unsurları
Taahhütlü abonelik sözleşmesi, onları diğer abonelik sözleşmelerinden ayıran birkaç temel unsuru içerir. Bu unsurlar, belirli bir mal veya hizmetin sağlanmasını, abonelik ücretini ve üzerinde anlaşmaya varılan taahhüt süresini içerir.
Belirli bir mal veya hizmetin sağlanması: Aboneye belirli bir mal veya hizmetin sürekli veya dönemsel olarak sağlanmasıdır.
Abonelik ücreti: Aboneler, sürekli veya periyodik olarak sağlanan mal veya hizmet karşılığında bir ücret ödemekle yükümlüdür.
Anlaşmalı taahhüt süresi: Taahhütlü abonelik sözleşmeleri ile diğer abonelik sözleşmeleri arasındaki temel fark, abonenin taraflarca üzerinde anlaşmaya varılan belirli bir süre sözleşmede kalma taahhüdüdür. Sözleşmenin geçerli olabilmesi için abonenin taahhüdüne karşılık bir menfaat alması gerekir.
Şekli
Bu anlaşmaların hem şekli hem de yapısı açık, basit ve tüketiciler için kolayca erişilebilir olmalıdır. Abonelik sözleşmelerinin bir örneğinin kağıt üzerinde veya kalıcı veri saklama yöntemiyle tüketiciye sunulması zorunludur. Bu, tüketicinin sözleşme süresi boyunca sözleşmenin hüküm ve koşullarına erişmesini sağlar. Abonelik sözleşmelerinin açık ve basit bir şekilde düzenlenmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Bu gereklilik, ilgili taraflar arasındaki karışıklığı ve yanlış anlamaları önlemek için tasarlanmıştır. Sade bir dil kullanarak ve karmaşık yasal jargondan kaçınarak, hem aboneler hem de sağlayıcılar sözleşme kapsamındaki hak ve yükümlülüklerini daha iyi anlayabilirler.
Özet olarak, taahhütlü abonelik sözleşmeleri, abonelik sözleşmelerinin şekil ve yapısını düzenleyen genel hükümlere uygun olmalıdır. Sözleşmenin bir nüshasının tüketiciye verilmesi ve sözleşmenin açık ve sade bir şekilde yazılması sağlanarak her iki taraf da hak ve sorumlulukları konusunda daha iyi bilgilendirilebilir. Bu, sonuçta aboneler ve sağlayıcılar arasında daha şeffaf ve verimli bir sözleşme ilişkisine katkıda bulunur.
TAAHHÜTLÜ ABONELİK SÖZLEŞMESİ TARAFLARI KİMLERDİR?
Tüketici işlemleri olarak kurulan taahhütlü abonelik sözleşmelerinde bir taraf her zaman tüketici, diğer taraf ise mal veya hizmet sunan satıcı veya sağlayıcıdır.
Abone
Sözleşmede belirtilen mal veya hizmeti talep eden gerçek veya tüzel kişidir. Taahhütlü abonelik sözleşmelerinde aboneler, tüketici sıfatına sahip olabileceği bu nitelik sözleşme için kurucu bir unsur değildir. Bir abonenin tüketici statüsüne sahip olması yalnızca Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un sunduğu korumalardan faydalanmasını sağlar. Ticari veya mesleki olmayan amaçlarla hareket eden aboneler tüketici sayılacak ve bu düzenlemelerin sağladığı korumalardan yararlanacak, mesleki veya ticari amaçlarla hareket edenler ise sadece genel hükümler kapsamında koruma alacaklardır.
Satıcı
Kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla tüketiciye mal sunan ya da mal sunanın adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişi olarak tanımlanır.
Sağlayıcı
Kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla tüketiciye hizmet sunan ya da hizmet sunanın adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişidir.
Özellikle, abonelik sözleşmeleri bakımından kanunda kamu tüzel kişileri ile özel hukuk tüzel kişileri arasında herhangi bir ayrım yapılmamaktadır. Devlete bağlı kuruluşlar gibi kamu tüzel kişileri, özel hukuk tüzel kişileri gibi satıcı veya sağlayıcı olarak kabul edilir.
TAAHHÜTLÜ ABONELİK SÖZLEŞMESİNDE TÜKETİCİNİN CAYMA HAKKI
Cayma hakkı, taahhüt edilen abonelik sözleşmelerine dahil olan tüketicilerin korunmasında, özellikle sözleşmelerin uzaktan veya geleneksel bir işyeri ortamının dışında yapıldığı durumlarda hayati bir konuma sahiptir. Tüketicilerin herhangi bir cezaya maruz kalmadan tek taraflı olarak sözleşmelerden çekilmelerine olanak tanıyan bu hak, sözleşmeden doğan adaleti teşvik etmekte ve tüketicilere sözleşme ilişkisine girerken bilinçli kararlar verme yetkisi vermektedir.
Özünde cayma hakkı, tüketicileri bir sözleşmeye girmeden önce seçimlerini etraflıca düşünmeye teşvik eder. Cayma süresi boyunca sözleşme hükümleri askıda kalır ve tüketici cayma hakkını süresi içinde kullanmak isterse sözleşme hükümsüz kalır. Tersine, hak kullanılmadan kalırsa, sözleşme başlangıcından itibaren geçerli sayılır.
Tüketicilerin kararlarını yeniden değerlendirmeleri ve kendilerini ani veya beklenmedik sözleşmelerden korumaları için bir araç olarak hizmet eden cayma hakkının, sözleşmenin ifasının başlamasına bağlı olarak hem geriye dönük hem de ileriye dönük etkileri vardır. İfa henüz başlamadıysa, cayma hakkı geriye dönük sonuçlar doğurur ve tarafların sözleşme öncesi durumlarını eski haline getirir. İfanın halihazırda başlamış olduğu durumlarda, cayma hakkı ileriye dönük sonuçlar doğurur.
İşyeri Dışında Kurulması Halinde
İşyeri dışında yapılan sözleşmeler, özellikle telekomünikasyon gibi sektörlerde giderek yaygınlaşıyor. Yaygın olmasına rağmen, bu ofis dışı sözleşmeler, kuruldukları koşullar ve tüketiciler üzerindeki potansiyel etkileri hakkında endişelere yol açabilir. Tüketiciler, çevresel baskılar veya bilgi eksikliği nedeniyle, istemeden, şartları tam olarak anlamadan sözleşmeler yapabilirler. Tüketicileri istenmeyen durumlardan korumak için mevzuatımızda bazı düzenlemeler yapılmıştır. Bu düzenlemeler tüketicilere herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin 14 gün içinde sözleşmeden cayma hakkı vermektedir.
14 günlük cayma süresi, tüketicinin veya belirlenen üçüncü kişinin malı teslim aldığı gün, diğer durumlarda sözleşmenin kurulduğu günden itibaren başlar. Tüketiciler, işyeri dışında kurulan sözleşmelerin inceliklerini ve bunları çevreleyen hak ve düzenlemeleri anlayarak daha bilinçli kararlar alabilir ve kendilerini olası tuzaklardan daha iyi koruyabilir hale gelecektir.
Tüketicilerin cayma hakkını kullanabilmesi için bunu satıcı veya sağlayıcıya yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı vasıtasıyla bildirmesi gerekir. Cayma hakkının kullanımına ilişkin ispat yükü tüketiciye aittir. Düzenlemenin geçerli olabilmesi için tüketicinin cayma hakkını bilmesi ve satıcı veya sağlayıcıların tüketicinin bu hakkı hakkında bilgilendirildiğini kanıtlaması gerekmektedir.
Satıcı veya sağlayıcı cayma bildirimini aldıktan sonra 14 gün içinde malı geri almak zorundadır. Aksi takdirde, tüketici malı korumakla yükümlü değildir ve korumadığı için herhangi bir yaptırımla karşılaşmaz.
Mesafeli Sözleşme Olması Halinde
Taahhütlü abonelik sözleşmesi yazılı veya uzaktan yapılabilir. Mesafeli sözleşmeler, tarafların aynı anda fiziki mevcudiyeti olmaksızın uzaktan iletişim araçları kullanılarak oluşturulan sözleşmeleri ifade eder. Bu sözleşmeler, satıcı veya sağlayıcı ile tüketicinin dahil olduğu, mal veya hizmetlerin uzaktan pazarlanması için tasarlanmış bir sistem dahilinde kurulur. Bu tür sözleşmelerde tüketiciler 14 günlük süre içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin sözleşmeden cayma hakkına sahiptir. Tüketicilerin bu hakkını kullanabilmeleri için belirtilen süre içerisinde satıcı veya sağlayıcıya bildirimde bulunmaları gerekmektedir. Satıcı veya sağlayıcı, tüketicinin cayma hakkı konusunda bilgilendirildiğini ispatlamakla yükümlüdür. Tüketici bu hakkı konusunda yeterince bilgilendirilmediği takdirde 14 günlük cayma süresi ile bağlı değildir. Ancak bu süre, koşullar ne olursa olsun, orijinal cayma süresinin bitiminden bir yıl sonra sona erecektir. Cayma süresi boyunca, malın olağan kullanımından kaynaklanan değişiklik veya bozulmalardan tüketici sorumlu tutulamaz. Abonelerin cayma hakkı, genellikle sözleşmenin tamamı için geçerlidir, bireysel hükümler için geçerli değildir.
Bu cayma süreleri zorunludur ve işlemlerde bunlara uyulmalıdır. Satıcı veya sağlayıcı, cayma bildiriminin kendisine ulaşmasını takip eden 14 gün içinde, hiçbir ek masraf veya yükümlülük altına girmeden, teslimat masrafları da dahil olmak üzere aboneye iade etmekle yükümlüdür.
Tüketiciler, uzaktan taahhütlü abonelik sözleşmeleri ile ilgili haklar ve düzenlemeleri çevreleyen karmaşıklıkların farkında olarak bilinçli kararlar alabilir ve kendilerini potansiyel sorunlardan koruyabilir.
