Alzheimer Hastasına Vasi Tayini *2024
Alzheimer Hastasına Vasi Tayini Nasıl Yapılır?
Alzheimer hastalığı, hafıza, düşünme ve davranışta ilerleyici bozulmaya neden olan nörodejeneratif bir hastalıktır. Bu durum, Alzheimer hastası kişinin kendi işlerini görmesini ve kendi adına karar vermesini zorlaştırabilir.
Türkiye’de, Alzheimer hastası birinin bakımı ve korunması için bir vasi atanması gerekebilir. Vasi, hastanın yasal temsilcisi olarak hareket eder ve onun adına kararlar verir.
Vasi tayini için:
Sulh Hukuk Mahkemesine başvuru: Alzheimer hastası yakını veya vasilik görevi üstlenmek isteyen kişi, ikametgahının bulunduğu yerdeki Sulh Hukuk Mahkemesine bir dilekçe ile başvuruda bulunur. Dilekçede, hastanın kimlik bilgileri, Alzheimer hastalığı teşhisi ve vasilik talebinin gerekçesi yer almalıdır.
Gerekli belgeler: Dilekçeye ek olarak, hastanın tam teşekküllü bir devlet hastanesinden alınmış güncel bir Alzheimer hastalığı teşhis raporu ve vasilik görevi üstlenmek isteyen kişinin kimlik belgesi ve nüfus kaydı örneği de sunulmalıdır.
Mahkeme incelemesi: Mahkeme, dilekçeyi ve sunulan belgeleri inceleyerek gerekli görürse, hastanın tıbbi durumunu değerlendirmek için bir tıp kuruluna karar verebilir. Tıp kurulu raporu doğrultusunda mahkeme, vasilik tayini konusunda karar verir.
Vasi atanması: Mahkeme, vasilik tayinine karar verirse, vasinin kim olacağını belirler. Vasi, hastanın akrabalarından biri veya bu konuda deneyimli bir avukat olabilir. Vasinin, hastanın menfaatlerini gözetmesi ve onun adına doğru kararlar vermesi gerekir.
Vasi tayini sonrası:
Vesayet hesabı: Vasi, hastanın adına bir vesayet hesabı açar ve hastanın tüm gelirleri ve giderleri bu hesaptan takip edilir.
Düzenli raporlama: Vasi, hastanın durumu ve mali durumu hakkında mahkemeye düzenli olarak rapor verir.
Hesap verme: Vasi, vasilik görevinin sonunda mahkemeye hesap verir.
Alzheimer hastasına vasi tayini ile ilgili dikkat edilmesi gerekenler:
– Vasi tayini, hastanın iradesine aykırı olarak yapılamaz.
– Vasi, hastanın menfaatlerini gözetmeli ve onun adına doğru kararlar vermelidir.
– Vasi, vasilik görevinin sonunda mahkemeye hesap vermelidir.
Alzheimer Hastasına Vasi Atanmasının Kanuni Dayanağı
Türkiye Cumhuriyeti Medeni Kanunu‘nun 405. maddesi, akıl hastalığı veya sair bir sebeple işlerini göremeyecek durumda olan kişiler için vasi atanmasına ilişkin temel hükümleri düzenlemektedir. Bu maddeye göre, “akıl hastalığı veya sair bir sebeple işlerini göremeyecek durumda olan kişiye, hâkim tarafından vasi atanır.”
Alzheimer Hastalarına Vasi Olarak Atanacak Kişide Aranan Şartlar
Vasi olarak atanacak kişide aranan şartlar şunlardır:
Tam Ehliyetli olmak: Vasi olacak kişi, 18 yaşından büyük, akıl sağlığı yerinde ve kendi işlerini görebilecek durumda olmalıdır.
Yasal engel bulunmaması: Vasi olacak kişinin, vasi olmasını engelleyen bir yasal engel bulunmamalıdır. Örneğin, kasten adam öldürme veya dolandırıcılık gibi bir suçtan hüküm giymiş kişiler vasi olamazlar.
Güvenilir olmak: Vasi olacak kişi, dürüst ve güvenilir bir kişi olmalıdır.
Hastayı sevmesi ve ona saygı duyması: Vasi olacak kişi, Alzheimer hastasını sevmeli ve ona saygı duymalıdır.
Hastanın menfaatlerini gözetmeye istekli olması: Vasi olacak kişi, hastanın menfaatlerini gözetmeye ve onun adına en doğru kararları vermeye istekli olmalıdır.
Vasilik Süresi Ne Kadardır?
Alzheimer hastasına tayin edilen vasinin vasilik süresi iki yıldır. İki yılda bir vasilik başvurusu yenilenir. Dört yıldan sonra tayin edilen vasi olan vasiliğini sona erdirebilir.
Alzheimer Hastasına Tayin Edilen Vasi Ücret İsteyebilir mi?
Eğer Alzheimer hastalık engeli %90 veya daha yüksekse, kişi ağır klinik demans hastası olarak kabul edilir ve vasi atanacak kişi bakım ücreti talep edebilir. Ancak herhangi bir ücret talebi olmaksızın da vasiliğini gerçekleştirebilmektedir.
Alzheimer Hastasına Vasi Atanması İçin Sağlık Raporu
Alzheimer hastasına vasi atanması için, hastanın tıbbi durumunu belgeleyen bir tıp uzmanından sağlık raporu sunulması gerekir. Bu rapor, mahkemenin vasi atanmasına karar vermesinde önemli bir rol oynar.
Alzheimer hastalığı olan bir kişiye vasi atanabilmesi için, verilecek sağlık raporunda engel oranının %40 veya daha yüksek olması gerekmektedir.
Sağlık raporunda yer alması gereken bilgiler:
Hastanın Adı ve Soyadı:
Doğum Tarihi:
T.C. Kimlik Numarası:
Muayene Tarihi:
Muayene Yapan Doktorun Adı ve Soyadı:
Hastanın Hastalık Öyküsü: Hastanın ne zamandan beri Alzheimer hastalığına yakalandığı, hastalığın seyri ve şu anki durumu hakkında bilgiler.
Fiziksel Muayene Bulguları: Hastanın genel sağlık durumu, nörolojik muayene bulguları ve bilişsel işlev testlerinin sonuçları.
Tanı: Hastanın kesin tanısı ve hastalığın evresi.
Tedavi Bilgileri: Hastanın şu an aldığı ilaçlar ve diğer tedaviler.
Hastanın Günlük Yaşam Aktivitelerini (GYA) Yerine Getirme Yeteneği: Hastanın kendi başına beslenme, giyinme, banyo yapma, tuvalet ihtiyacını giderme, ev işlerini yapma gibi günlük yaşam aktivitelerini ne kadar yerine getirebildiği.
Hastanın Bilişsel İşlevlerinin Durumu: Hastanın hafıza, dikkat, dil, muhakeme ve problem çözme gibi bilişsel işlevlerinin ne kadar bozulduğu.
Hastanın Davranışsal ve Psikolojik Durumu: Hastanın ruh hali, uyku düzeni, iştahsızlık, saldırganlık, halüsinasyonlar gibi davranışsal ve psikolojik problemleri.
Doktorun Görüşü: Doktorun hastanın vasi atanmasına ilişkin görüşü.
Sağlık raporunun düzenlenmesi için:
– Hastanın Alzheimer hastası olduğundan emin olmak için bir nöroloji uzmanı tarafından muayene olması gerekir.
– Nöroloji uzmanı, hastanın tıbbi geçmişini, fiziksel muayene bulgularını ve bilişsel işlev testlerinin sonuçlarını değerlendirerek tanıyı koyar.
– Tanı konulduktan sonra, nöroloji uzmanı bir sağlık raporu düzenler.
– Sağlık raporu, resmi bir kurum tarafından düzenlenmiş olmalı ve doktorun kaşesi ve imzasını taşımalıdır.
Önemli Notlar:
– Sağlık raporu, vasi atanması için tek başına yeterli değildir. Mahkeme, vasi atanmasına karar vermeden önce diğer delilleri de değerlendirecektir.
– Sağlık raporunun güncel olması önemlidir. Raporun düzenlenme tarihinden itibaren 6 ay geçmişse, mahkeme yeni bir sağlık raporu talep edebilir.
Alzheimer Hastasına Vasi Atanması Hakkında Örnekler
Aşağıda, alzheimer hastasına vasi atanmasıyla ilgili bazı örnekler yer şunlardır:
Örnek 1:
80 yaşında bir beyefendi olan Ahmet Bey, son yıllarda hafıza kaybı ve bilişsel işlevlerde gerileme yaşıyor. Artık kendi başına beslenemiyor, giyinemiyor ve banyo yapamıyor. Ailesi de onunla ilgilenmekte zorlanıyor. Bu durumda, Ahmet Bey’in ehliyetinin sınırlandırılması ve bir vasi atanması için mahkemeye başvurulabilir. Mahkeme, Ahmet Bey’in tıbbi raporunu ve aile üyelerinin beyanlarını değerlendirerek vasi atanmasına karar verebilir. Vasi, Ahmet Bey’in günlük bakımı ve korunmasıyla ilgilenebilir, malvarlığını yönetebilir ve tıbbi kararlar alabilir.
Örnek 2:
75 yaşında bir hanımefendi olan Ayşe Hanım, Alzheimer hastalığı nedeniyle yasal işlemleri yürütecek durumda değil. Bankadaki parasını çekmek veya gayrimenkulünü satmak gibi işlemleri gerçekleştiremiyor. Bu durumda, Ayşe Hanım’ın yasal işlemleri yürütebilmesi için bir vasi atanması gerekir. Mahkeme, Ayşe Hanım’ın tıbbi raporunu ve aile üyelerinin beyanlarını değerlendirerek vasi atanmasına karar verebilir. Vasi, Ayşe Hanım’ın adına yasal işlemleri yürütebilir, bankadaki parasını yönetebilir ve gayrimenkulünü satabilir.
Örnek 3:
65 yaşında bir beyefendi olan Mehmet Bey, Alzheimer hastalığı nedeniyle ehliyetini kaybetmiş ve bir vasi atanmıştır. Vasi, Mehmet Bey’in malvarlığını kötüye kullanmaya başlamıştır. Bu durumda, Mehmet Bey’in ailenin diğer üyeleri vasiye karşı dava açabilir ve vasinin görevden alınmasını talep edebilir. Mahkeme, davanın delillerini değerlendirerek vasinin görevden alınıp alınmayacağına karar verir.
Alzheimer Hastasına Vasi Atanması ile İlgili Bazı Yargıtay Kararları
(…) Davacı dilekçesinde, annesi …’in alzheimer hastası olduğunu, çevreye zarar verdiğini belirterek Türk Medeni Kanununun 405. maddesi gereğince vasi tayini istemiş; mahkemece, alınan sağlık kurulu raporu doğrultusunda vasi atanmasına karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden; vasi atanması kararına dayanak olan … Devlet Hastesi’nden alınan 10.03.2015 tarihli sağlık kurulu raporunda, demans ve demansiyel sendrom bulguları tespit edilmiş ancak vasi atanması yönünde kanaat bildirilmiş olmakla raporun hüküm kurmaya elverişli olmadığı anlaşılmaktadır.
Davacının ileri sürdüğü iddialar da göz önünde bulundurularak, kısıtlı adayının dosyayla birlikte Adli Tıp Kurumuna sevki ile rapordaki demans ve demansiyel sendrom bulguları da gözetilerek vasi tayini gerekip gerekmediği hususunda rapor aldırılıp, sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yetersiz araştırma ve eksik inceleme sonucu Alzheimer hastası kısıtlı adayı …’e kızı …’ın vasi atanmasına karar verilmesi doğru görülmemiştir.(…)
(…) Mahkemece sağlık durumunun tespiti için aldırılan Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin 25/01/2013 tarih ve 297 sayılı sağlık kurulu raporunda; Alzheimer hastası kısıtlı adayının ileri yaşına rağmen yapacağı işin sebep ve sonuçlarının farkında olduğu, akıl hastalığı ve zayıflığının saptanmadığı, vasi atanmasının gerekmediği, hukuki tasarrufa ehil olduğu bildirilmiştir.
Dairemizin 25.11.2013 tarihli geri çevirme kararı sonrasında, davacının delil olarak bildirdiği ve mahkemeye sunduğu Özel Büyükçekmece K.. Hastanesi’nin hasta epikriz raporları ve hasta muayene formlarından; Ş.. M..’in hafif bilişsel bozukluğu, demans; erken başlangıçlı alzheimer ve bunaması olduğu anlaşılmakta olup,
Kısıtlanması talep edilen Ş.. M..’in dosyadaki raporları arasında çelişki bulunduğundan, bu çelişkinin giderilmesi için dosyadaki daha önce alınmış olan hastane ve tedavi evrakları da eklenerek ilgilinin Adli Tıp ilgili İhtisas Kuruluna sevk edilmesi ve muayenesi yapılarak Türk Medeni Kanununun 405.maddesinde yer alan kısıtlama sebebinin bulunup bulunmadığının resmi sağlık kurulu raporu ile tespiti ve oluşacak sonuç uyarınca bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile davanın reddi doğru görülmemiştir.(…)
Bu konuda daha fazla yardım veya danışmanlık için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Alzheimer Hastasına Vasi Tayini
