Aynı Kişi Olduğunun Tespiti Davası *2025

Aynı kişi olduğunun tespiti davası, Türk hukuk sisteminde kimlik bilgilerindeki farklılıkların giderilmesi amacıyla başvurulan önemli bir hukuki mekanizmadır. Bu dava türü, özellikle çift vatandaşlık veya yabancı kimlik bilgilerinin tescili süreçlerinde karşımıza çıkabileceği gibi, tapu ve nüfus kayıtlarındaki uyumsuzlukların çözümünde de kritik rol oynamaktadır.

Günlük hayatta kişiler, nüfus kayıtlarındaki veya tapu sicilindeki bilgilerinin farklı olması nedeniyle mülkiyet haklarını kullanmakta zorluklar yaşayabilmekte veya yasal işlemleri gerçekleştirmekte engellerle karşılaşabilmektedir. Bu sorunların çözümü için hukuk sistemimiz, aynı kişi olduğunun tespiti davası yoluyla kimlik bilgilerindeki farklılıkların giderilmesine olanak tanımaktadır.

 

Davanın Hukuki Dayanakları

Aynı kişi olduğunun tespiti davasının temel hukuki dayanakları arasında Türk Medeni Kanunu, Nüfus Hizmetleri Kanunu ve Tapu Sicil Tüzüğü bulunmaktadır.

Türk Medeni Kanunu’nun 1027. maddesi, tapu sicilindeki kayıtların düzeltilmesine ilişkin hükümleri içermektedir. Bu madde kapsamında, tapu sicilindeki yanlış kayıtların düzeltilmesi dava yoluyla istenebilmektedir.

Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 35. maddesi uyarınca, kesinleşmiş mahkeme kararı olmadıkça nüfus kütüklerindeki herhangi bir kayıt değiştirilememektedir. Bu nedenle, nüfus kayıtlarındaki hataların düzeltilmesi için mahkeme kararı alınması zorunludur.

Tapu Sicil Tüzüğü’nün 25. maddesi ise kütükte bulunması zorunlu bilgiler arasında malikin adı ve soyadı, baba adı, edinme nedeni, tarih ve yevmiye numarasını saymıştır. Bu bilgilerdeki hataların düzeltilmesi için de çoğunlukla dava yoluna başvurulması gerekmektedir.

 

Aynı Kişi Olduğunun Tespiti Davasının Açıldığı Durumlar

Hukuk sistemimizde aynı kişi olduğunun tespiti davası, kişilerin kimlik bilgilerindeki farklılıkların giderilmesi ve bu farklılıkların yarattığı hukuki sorunların çözülmesi amacıyla açılmaktadır.

Bu dava türü, özellikle resmi kayıtlardaki uyumsuzluklar nedeniyle ortaya çıkan haklardan mahrum kalma riskini ortadan kaldırmaya hizmet eder. Aşağıdaki tabloda, bu davanın açılma durumları özetlenmiştir:

 

Davanın Açıldığı Durumlar	Açıklama ve Hukuki Önemi
Nüfus Kayıtlarındaki Farklılıklar	İsim yazımındaki farklılıklar (ör: “Mehmet” ve “Memet”) veya doğum tarihi tutarsızlıkları için açılır.
Tapu Kayıtlarındaki Uyumsuzluk	Tapuda malik bilgileriyle nüfus kaydındaki bilgilerin farklı olması halinde, tapuda işlem yapılabilmesi için açılır.
Çift Vatandaşlık Durumları	Farklı ülkelerdeki kimlik bilgilerinin Türkiye’deki kayıtlarda birleştirilmesi için açılır. Çift vatandaşlıktan doğan hak kayıplarını önler.
Yabancı Kimlik Bilgilerinin Tescili	Yabancı ülkede yapılan isim/soyadı değişikliklerinin Türkiye’de tanınması için açılır. Uluslararası işlemlerde kimlik tutarlılığı sağlar.
Miras İşlemlerindeki Farklılıklar	Mirasbırakanın farklı kayıtlardaki kimlik bilgilerinin tespiti için açılır. Mirasın yasal mirasçılara intikalini kolaylaştırır.
Kapalı Nüfus Kayıtları	Vefat nedeniyle kapatılmış nüfus kayıtlarıyla ilgili işlemler için açılır. Özellikle eski tapular için önem taşır.

 

 

Kimlik Bilgilerindeki Farklılıkların Nedenleri

İdari Hata ve Yanlış Uygulamalar

İdarelerin kimi zaman yersiz ve yanlış uygulamaları veya kayıtların eksik tutulması nedeniyle kimlik bilgilerinde farklılıklar ortaya çıkabilmektedir. Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nin 2011/7348 E., 2012/8017 K. sayılı kararında da belirtildiği üzere, idarelerin aşamadığı şekilci engeller nedeniyle vatandaşlar mahkemelere başvurmak zorunda kalabilmektedir.

Kişilerin Kendi Beyanlarındaki Hatalar

Kişilerin resmi işlemlerde verdikleri beyanlardaki tutarsızlıklar da farklı kayıtların oluşmasına neden olabilmektedir. Özellikle eski dönemlerde okuma yazma bilmeyen kişilerin verdiği beyanlar nedeniyle isimlerde veya kimlik bilgilerinde farklılıklar ortaya çıkabilmektedir.

Farklı Ülke Vatandaşlığına Geçiş Sürecinde Yaşanan Sorunlar

Kişilerin yabancı ülke vatandaşlığına geçiş süreçlerinde isimlerinin o ülkenin diline uyarlanması veya transliterasyon farklılıkları nedeniyle kimlik bilgilerinde değişiklikler meydana gelebilmektedir.

Tarihsel Süreçte Değişen Kimlik Belgeleri ve Kayıt Sistemleri

Türkiye’nin nüfus kayıt sistemindeki tarihsel değişiklikler ve farklı dönemlerde kullanılan farklı kayıt yöntemleri de kimlik bilgilerinde tutarsızlıklara neden olabilmektedir. Özellikle soyadı kanununun kabulünden önce ve sonra yapılan kayıtlar arasında farklılıklar görülebilmektedir.

 

Dava Süreci ve Usul Hükümleri

Davayı Açabilecek Kişiler ve Dava Ehliyeti

Aynı kişi olduğunun tespiti davasını, kişinin kendisi açabileceği gibi, menfaati bulunan üçüncü kişiler de açabilmektedir. Örneğin, nüfus kayıtlarındaki farklılık nedeniyle miras hakkından mahrum kalma riski bulunan mirasçılar, miras bırakanın aynı kişi olduğunun tespiti için dava açabilirler.

Bu davalar için zamanaşımı veya hak düşürücü bir süre bulunmamaktadır. Nüfus kaydının düzeltilmesi veya nüfusa ilişkin tespit davaları herhangi bir süreye tabi değildir.

Görevli ve Yetkili Mahkeme

Aynı kişi olduğunun tespiti davasında görevli mahkeme konusu, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 382 ve 383. maddeleri kapsamında değerlendirilmektedir. Yargıtay 1. Hukuk Dairesi’nin 2016/1815 E., 2016/4073 K. sayılı kararında belirtildiği üzere, tapu kayıt maliki ile miras bırakanın aynı kişi olduğunun tespiti talebine Sulh Hukuk Mahkemesi’nde bakılması gerekmektedir.

Yargıtay 1. Hukuk Dairesi’nin 2013/15494 E., 2014/704 K. sayılı kararına göre, bu tür talepler çekişmesiz yargı işi niteliğindedir ve HMK’nın 383. maddesi uyarınca Sulh Hukuk Mahkemesi’nin görev alanına girmektedir.

Yetkili mahkeme ise genellikle talep sahibinin bulunduğu yer mahkemesidir.

Davanın Tarafları

Aynı kişi olduğunun tespiti davalarında davalı olarak genellikle ilgili Tapu Sicil Müdürlüğü ve/veya Nüfus Müdürlüğü gösterilmektedir. Yargıtay 14. Hukuk Dairesi’nin 2006/15030 E., 2007/453 K. sayılı kararında belirtildiği üzere, Tapu Sicil Müdürlüğü yasal hasım olarak davada yer almalıdır.

İspat Yükü ve Delil Değerlendirmesi

Bu tür davalarda ispat yükü davacıya aittir. Davacı, iki farklı kayıttaki kişinin aynı kişi olduğunu kanıtlamak zorundadır. Yargıtay 14. Hukuk Dairesi’nin 2006/3215 E., 2006/4314 K. sayılı kararına göre, mahkemece sağlıklı bir inceleme yapılmalı ve kayıt maliki ile ismi düzeltilecek kişinin aynı kişi olduğu kuşkuya yer vermeyecek şekilde saptanmalıdır.

Bu saptama için izlenmesi gereken yöntem şu şekildedir:

1. Düzeltilecek tapu kaydı tüm dayanakları ile birlikte getirtilmelidir.
2. Nüfus Müdürlüğünden, kayıtta geçen kişi ile aynı kimlik bilgilerine sahip başka kişilerin olup olmadığı sorulmalıdır.
3. Cumhuriyet Savcılığı aracılığıyla, taşınmazın bulunduğu mahalde kayıt maliki ile aynı ismi taşıyan başka kişi olup olmadığı araştırılmalıdır.
4. Tanıklar dinlenmelidir.
5. Gerekirse taşınmaz başında keşif yapılmalıdır.

 

Mahkeme Kararının Sonuçları ve Uygulanması

Tespit Kararının Niteliği ve Kapsamı

Aynı kişi olduğunun tespiti davasında verilen karar, tespit hükmü niteliğindedir. Aynı kişi olduğunun tespiti davasında verilen karar, tespit hükmü niteliğindedir. Yani, mahkemenin verdiği bu karar bir hukuki durumun varlığını ya da yokluğunu belirleyen, ancak başlı başına bir hak ya da borç doğurmayan, herhangi bir şeyin yapılması veya yapılmaması yönünde emir içermeyen, yalnızca bir hukuki ilişkinin veya durumun tespitini yapan bir karardır. Bu hüküm, diğer idari işlemlerin yapılabilmesi için gerekli hukuki zemini oluşturur.

Kararın İdari Makamlara Bildirilmesi ve Uygulanması

Mahkeme kararı kesinleştikten sonra, ilgili Tapu Sicil Müdürlüğü’ne ve/veya Nüfus Müdürlüğü’ne gönderilerek uygulanması sağlanır. İdari makamlar, mahkeme kararına uygun olarak gerekli düzeltme ve tescil işlemlerini yapmakla yükümlüdür.

Tapu ve Nüfus Kayıtlarında Yapılacak Düzeltmeler

Tapu kayıtlarında yapılacak düzeltmeler, Tapu Sicil Tüzüğü’nün 87. maddesi uyarınca gerçekleştirilir. Nüfus kayıtlarındaki düzeltmeler ise Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 35. maddesi kapsamında yapılır.

Tapu Kayıtlarında Kimlik Bilgilerinin Düzeltilmesi Süreci

Tapu kayıtlarında kimlik bilgilerinin düzeltilmesi işlemleri, taşınmazın gerçek sahibinin değişmemesi gerektiği ilkesi doğrultusunda yapılır. Bu süreçte en önemli husus, kimlik bilgilerini düzeltirken taşınmazın mülkiyetinin istemeden başka birine geçmesini önlemektir. Yargıtay 14. Hukuk Dairesi’nin emsal kararına göre, tapu kayıtlarındaki yanlış kimlik bilgilerinin düzeltilmesi için açılan davalarda, öncelikle tapuda adı yazılı kişi ile düzeltme talep eden kişinin aynı kişi olduğunun kesin olarak kanıtlanması şarttır.

 

Yargıtay İçtihatları Işığında Örnek Olaylar ve Çözümleri

Tapu Kaydında Baba Adı Farklılığı Olan Durumlar

Yargıtay 1. Hukuk Dairesi’nin 2020/99 E., 2020/1129 K. sayılı kararına konu olayda, mirasbırakanın baba adının tapu kaydında farklı yazılması nedeniyle açılan davada, nüfusta kaydı olmayan bir kişinin tapu kaydındaki kimlik bilgileri hakkında düzeltme yapılamayacağı, ancak “çoğun içinde az da vardır” kuralı gereğince kayıt maliki ile davacının mirasbırakanının aynı kişi olduğunun tespitine karar verilmesi gerektiği belirtilmiştir.

İsim veya Soyadı Yazım Farklılıkları

Yargıtay 18. Hukuk Dairesi’nin 2006/10423 E., 2006/11216 K. sayılı kararında, “Nihat” ve “Nahit”e ait resmi kayıtların aynı kişiye ait olduğu ispatlandığından, bu kayıtlardaki her iki şahsın aynı kişi olduğunun tespitine ve davacının tanınıp bilindiği adının “Nihat” olduğu gözetilerek nüfus kütüğünde “Nahit” olan adının “Nihat” olarak düzeltilmesine karar verilmesi gerektiği vurgulanmıştır.

Doğum Tarihi Farklılıkları

Yargıtay 14. Hukuk Dairesi’nin 2012/13405 E., 2012/13917 K. sayılı kararında, tapu kaydının dayanak belgelerinden olan tapulama tutanağında tapu malikinin doğum tarihinin farklı olması nedeniyle açılan davada, tapu kaydında malik olarak görünen ile tapulama tutanağındaki kişinin aynı kişi olduğunun tespitine karar verilmesi gerektiği belirtilmiştir.

 

Aynı Kişi Olduğunun Tespiti İçin İdari Yollar

Aynı kişi olduğunun tespiti için her zaman mahkemeye başvurmak zorunlu değildir. Bazı durumlarda idari çözüm yolları da mevcuttur. Öncelikle bilinmelidir ki, bu tür tespit talepleri için mahkeme öncesi idareye başvuru zorunluluğu yoktur – doğrudan dava açabilirsiniz.

Nüfus Müdürlüğü’nce düzeltilebilecek hatalar genellikle maddi hatalar olarak adlandırılır. Örneğin, Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 35. maddesine göre, kayıt sırasında yapılan basit yazım hataları veya bilgilerin eksik girilmesi gibi durumlar, ilgili dayanak belgesine bakılarak idari yoldan düzeltilebilir.

Eğer sorun dayanak belgesinde bulunan bir bilginin nüfus kütüğüne yanlış geçirilmesi ise, Nüfus Müdürlüğü’ne başvurarak bu hatanın düzeltilmesini isteyebilirsiniz. Ancak kimliğinizin özünü değiştiren (isim, soyadı, doğum tarihi gibi) veya farklı kimliklerin aynı kişiye ait olduğunu kanıtlamayı gerektiren durumlarda genellikle mahkeme kararı gerekir.

 

Sonuç ve Değerlendirme

Aynı kişi olduğunun tespiti davaları, kimlik bilgilerindeki farklılıkların giderilmesi ve kişilerin mülkiyet haklarını tam olarak kullanabilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Bu davalar sayesinde, tapu ve nüfus kayıtlarındaki farklılıklar nedeniyle ortaya çıkan sorunlar çözüme kavuşturularak, kişilerin hukuki güvenliği sağlanmaktadır.

Uygulamada karşılaşılan zorlukların başında, idari makamların şekilci yaklaşımları gelmektedir. Bu nedenle, pek çok durumda vatandaşlar mahkemelere başvurmak zorunda kalmaktadır. Ancak, Yargıtay’ın istikrarlı içtihatları sayesinde, bu sorunların çözümü için tespit kararı verilmesi yolu açılmıştır.

 

Soylu Hukuk Bürosu ve Aynı Kişi Olduğunun Tespiti Davası

Soylu Hukuk Bürosu olarak, kimlik bilgilerindeki farklılıklar nedeniyle yaşadığınız hukuki sorunlarda profesyonel destek sunuyoruz.

Aynı kişi olduğunun tespiti davaları konusunda uzman kadromuzla, tapu ve nüfus kayıtlarındaki uyumsuzlukların giderilmesi için hukuki çözümler üretiyoruz.

Miras, tapu işlemleri ve vatandaşlık süreçlerinde karşılaştığınız kimlik problemlerinde güvenilir danışmanlık hizmeti veriyoruz.

 

Bu konuda daha fazla yardım veya danışmanlık için bizimle iletişime geçebilirsiniz.