Türkiye’de evlilik, farklı ülke vatandaşları arasında giderek yaygınlaşan bir durum haline gelmiştir. Yabancıların Türkiye’de evlenmeleri, belirli yasal prosedürlere tabidir ve bu süreç bazen karmaşık olabilmektedir. Bu makalede, yabancıların Türkiye’de evlenme sürecini, gerekli belgeleri ve dikkat edilmesi gereken hususları detaylı bir şekilde ele alacağız.

Türkiye’de evlenmek isteyen yabancıların, Türk vatandaşlarıyla evlenmeleri durumunda veya iki yabancı arasındaki evliliklerde izlemeleri gereken adımlar farklılık gösterebilir. Ayrıca, mülteci statüsündeki kişilerin veya vatansız kişilerin evlilik işlemleri de özel düzenlemelere tabidir.

Bu makale, yabancıların Türkiye’de evlenmek için izlemeleri gereken yasal süreçleri, ihtiyaç duyulan belgeleri ve dikkat edilmesi gereken önemli noktaları açıklamayı amaçlamaktadır.

 

Türk Hukukunda Evlilik Şartları

Türkiye’de evlilik, belirli koşulların yerine getirilmesini gerektiren resmi bir işlemdir. Evliliğin gerçekleşebilmesi için bazı temel şartların sağlanması gerekmektedir. Bu şartlar hem Türk vatandaşları hem de yabancılar için geçerlidir.

Yaş Şartı

Türk Medeni Kanunu’na göre, erkek ve kadın 18 yaşını doldurmuş ise kendi rızaları ile evlenebilir. İstisnai olarak, 17 yaşını tamamlamış kişiler veli izni ile, 16 yaşını doldurmuş kişiler ise hakim izni ile evlenebilmektedir. Ancak 15 yaşını dolduran küçükler, mahkemece ergin kılınsa dahi asla evlenemezler.

Mümeyyiz Olma (Ayırt Etme Gücüne Sahip Olma)

Evlenecek kişilerin ayırt etme gücüne sahip olmaları gerekmektedir. Akıl hastaları, evlenmelerinde tıbbi sakınca bulunmadığı resmi sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmedikçe evlenemezler. Bu şart, kişinin evliliğin hak ve sorumluluklarını anlayabilecek durumda olmasını sağlamak içindir.

Hısımlık Engeli

Türk hukukunda belirli derecede kan bağı olan kişilerin evlenmesi yasaklanmıştır:

• Üstsoy ve altsoy arasında (anne-baba ile çocuklar gibi)
• Kardeşler arasında
• Amca, dayı, hala ve teyze ile yeğenleri arasında
• Kayın hısımlığı meydana getirmiş olan evlilik sona ermiş olsa bile, eşlerden biri ile diğerinin üstsoy ve altsoy arasında
• Evlat edinen ile evlatlığın veya bunlardan biri ile diğerinin altsoy ve eşi arasında

Evli Olmama Şartı

Bir kimse halihazırda evli ise yeniden evlenemez. Nüfus kaydında evli görünen kişilerin, önceki evliliğin ölüm, boşanma veya fesih yoluyla sona erdiğini ispat etmeleri gerekmektedir. Ayrıca bu durumun nüfus kaydına işlenmiş olması şarttır.

Kadın İçin Bekleme Süresi

Boşanmış, evliliğin butlanına hükmedilmiş veya kocası ölmüş kadın, boşanma veya evliliğin butlanına dair mahkeme kararı veya kocasının ölüm tarihinden itibaren 300 gün geçmedikçe yeniden evlenemez. Ancak kadın bu süre dolmadan önce doğum yaparsa veya mahkemece bu sürenin kısaltılmasına ya da kaldırılmasına karar verilirse, bekleme süresi ortadan kalkar.

 

Yabancıların Türkiye’de Evlenmesi İçin Yasal Çerçeve

Türkiye’de yabancıların evlenmesine ilişkin hükümler, Türk Medeni Kanunu, Nüfus Hizmetleri Kanunu ve Evlendirme Yönetmeliği’nde düzenlenmiştir. Bu düzenlemeler, yabancıların Türkiye’de hangi koşullarda ve nasıl evlenebileceklerini belirler.

Yabancıların Evlenebileceği Yerler

Türkiye’de bir Türk vatandaşı ile bir yabancı ya da farklı uyruklu iki yabancı, yetkili Türk evlendirme memuru önünde evlenebilirler. Eşlerden birinin yabancı olması halinde evlendirmeye, belediye evlendirme memurlukları ile nüfus müdürleri yetkilidir. Köy muhtarları yabancıların evlenme işlemlerinde yetkili değildir.

Aynı devlet vatandaşı olan iki yabancı, kendi milli kanunları yetki vermiş olduğu takdirde, o devletin Türkiye’deki konsolosluk veya büyükelçiliği önünde de evlenebilirler. Ancak farklı ülke vatandaşı olan yabancılar, konsoloslukta evlenemez; bu kişilerin evlenme işlemleri sadece Türk yetkili makamları önünde yapılabilir.

Evlenme Ehliyet Belgesi

Yabancıların Türkiye’de evlenebilmeleri için, uyruğu bulundukları devlet makamlarından Evlenme Ehliyet Belgesi almaları gerekmektedir. Bu belge, kişinin tam künyesini ve nüfus açısından evlenmesine engel bir halinin bulunup bulunmadığını gösterir. Belge yetkili merkezi makamlarca veya o devletin yerel temsilcilikleri tarafından düzenlenir ve usulüne göre tasdik edilir.

Belgenin aslı getirilmelidir; fotokopi veya “aslı gibidir” tasdikli belgeler kabul edilmez. Evlenme Ehliyet Belgesi, düzenlendiği tarihten itibaren 6 ay süreyle geçerlidir.

Mülteciler ve Vatansızların Evlenmesi

4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu kapsamındaki yabancılardan; ikamet izni dışında Türkiye’de bulunan vatansız, mülteci, şartlı mülteci, ikincil koruma statüsünde bulunanlar ve uluslararası koruma başvuru sahipleri ile geçici koruma kapsamına alınan yabancıların müracaatları evlendirme memurları tarafından kabul edilir.

Bu kişilerin evlenme manilerinin bulunup bulunmadığı il göç idaresi müdürlüklerince tutulan dosyalardaki bilgi ve belgelere göre tespit edilir ve evlenme ehliyet belgesi düzenlenir. Mültecilerin evlilik işlemleri, Türkiye ile kökeni oldukları ülke arasındaki diplomatik ilişkilere bağlı olarak değişebilir.

 

Evlilik İçin Gerekli Belgeler

Yabancıların Türkiye’de evlenebilmeleri için belirli belgeler sunmaları gerekmektedir. Bu belgeler, genel olarak hem Türk vatandaşları hem de yabancılar için geçerli olan evlilik şartlarını sağladıklarını kanıtlar niteliktedir.

Evlenme Ehliyet Belgesi (Bekarlık/Medeni Hal Belgesi)

Yabancılar, kendi ülkelerindeki yetkili makamlardan veya Türkiye’deki konsolosluklarından Evlenme Ehliyet Belgesi almalıdır. Bu belgede kişinin adı, soyadı, doğum tarihi, doğum yeri, medeni hali ve evlenmesine engel bir durumun olup olmadığı belirtilmelidir. Evlilik Ehliyet Belgesi’nde, anne-baba adı bilgisi yoksa ayrıca Doğum Belgesi de istenecektir.

Belge ülkenin Türkiye’deki konsolosluğundan alınırsa, Kaymakamlık Yazı İşleri Müdürlüğü’ne onaylatıldıktan sonra noter tasdikli Türkçe tercümesi yapılmalıdır. Eğer belge ülkenin Ankara’daki Büyükelçiliği’nden alınırsa, Dışişleri Bakanlığı’na onaylatılması gerekir.

Pasaport ve Kimlik Belgeleri

Yabancı uyruklu kişiler, evlilik başvurusu sırasında pasaportlarını veya ülkeleri tarafından verilen kimlik kartlarını ibraz etmelidir. Pasaportun veya kimlik belgesinin noter tasdikli Türkçe tercümesi de gereklidir.

Pasaport ile başvuru yapılıyorsa, pasaportun vizesi süresi dolmamış olmalıdır (vize süresi nikah gününü kapsamalıdır). Vize süresi dolmuşsa, vize yenilemesi veya oturma izni (İkamet Tezkeresi) getirilmelidir. Oturma izni olmayan yabancı uyrukluların evlenme işlemleri kabul edilmeyecektir.

Sağlık Raporu

Evlilik için başvuran yabancıların, Türkiye’deki aile hekiminden alacakları sağlık raporu sunmaları gerekmektedir. Bu raporda, evliliğe engel bir hastalığın bulunmadığına dair bilgi yer almalıdır. Raporların fotoğraflı ve kaşeli olması, ayrıca erkek için kalıtsal kan hastalıkları testinin (HPLC taraması) yapıldığının belirtilmesi gerekir.

Fotoğraf

Yabancı uyruklu kişiler, evlilik başvurusu sırasında son altı ay içinde çekilmiş 4 adet vesikalık fotoğraf sunmalıdır. Fotoğrafların renkli ve ön cepheden, sivil giysilerle çekilmiş olması gerekmektedir. Kadınların alın, çene ve yüzleri açık olmak şartıyla başörtülü fotoğrafları da kabul edilir.

Evlenme Beyannamesi

Yabancı uyruklu kişi Türkçe bilmiyorsa, Evlendirme Memurluğu tarafından hazırlanacak Evlenme Beyannamesini kendi dilinde noter tasdikli tercümesini yaptırmaları gerekmektedir. Ayrıca, nikah esnasında yeminli tercüman bulundurmaları zorunludur.

 

Belgelerin Onaylanması (Tasdik İşlemleri)

Yabancı resmi makamlarca düzenlenen belgelerin Türkiye’de geçerli olabilmesi için belirli onay işlemlerinden geçmesi gerekmektedir. Bu onay işlemleri, belgenin kaynağına ve Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmelere göre değişiklik gösterebilir.

Apostil Tasdik Şerhi

Türkiye’nin de taraf olduğu 5 Ekim 1961 tarihli “Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi” kapsamında, apostil tasdik şerhi ile onaylanmış belgeler başka bir işleme gerek kalmaksızın Türkiye’de kabul edilir. Apostilli belgelerin Türkiye’de sadece noter tasdikli Türkçe tercümesi yaptırılması yeterlidir.

Apostil şerhi, belgenin düzenlendiği ülkedeki yetkili makam tarafından verilir ve belgenin gerçekliğini tasdik eder. Bu şerh, belgenin aslına, arkasına veya ek bir sayfaya basılabilir.

Çok Dilli Belgeler

Türkiye’nin taraf olduğu Milletlerarası Ahvali Şahsiye Komisyonu (CIEC) tarafından yürürlüğe konulan sözleşmeler kapsamında düzenlenen çok dilli belgeler (özellikle Formül A – doğum belgesi, Formül B – evlenme kayıt örneği), Türkçe’nin de içinde yer aldığı birden fazla dilde düzenlenmiş ise, tasdike yönelik herhangi bir işlem görmeden doğrudan kabul edilir.

Bu belgelerin çok dilli olması nedeniyle ayrıca tercüme edilmelerine gerek yoktur ve belgeyi düzenleyen ülkenin yetkili makamının imza ve mührünü taşıması yeterlidir.

Konsolosluk Onayı

Belge, ülkenin Türkiye’deki konsolosluğundan alınmışsa, alındığı ilin Valilik/Kaymakamlık makamlarına onaylatılması ve ardından noter tasdikli Türkçe tercümesinin yapılması gerekir. Belge ülkenin kendi yerel makamlarından alınmışsa, o ülkedeki Türk Büyükelçiliği/Konsolosluğu tarafından onaylanmalı veya belgeyi düzenleyen ülkenin Türkiye’deki temsilciliğince onaylanıp Dışişleri Bakanlığı tarafından tasdik edilmelidir.

Fahri konsolosluklardan alınan belgeler geçersizdir ve evlilik işlemlerinde kullanılamaz.

 

Evlilik Başvurusu ve Prosedür

Yabancıların Türkiye’de evlenebilmeleri için belirli bir prosedürü takip etmeleri gerekmektedir. Bu süreç, başvurudan nikahın kıyılmasına kadar çeşitli aşamaları içerir.

Başvuru Yeri ve Zamanı

Evlenme başvurusu, içlerinden birinin oturduğu yerdeki belediyenin evlendirme memurluğuna yapılmalıdır. Eşlerden birinin yabancı olması halinde, belediye evlendirme memurlukları veya nüfus müdürlükleri yetkilidir. Yabancı uyruklu kişiler köy muhtarlıklarına evlenme başvurusunda bulunamazlar.

Evlenme başvurusu, çiftlerin birlikte evlendirme memurluğuna gelerek yazılı veya sözlü olarak yapılmalıdır. Başvuru sırasında gerekli tüm belgelerin eksiksiz olarak sunulması gerekmektedir.

Belgelerin İncelenmesi

Evlendirme memuru, sunulan belgeleri inceleyerek evlenme engelinin bulunup bulunmadığını kontrol eder. Belgelerde eksiklik veya tutarsızlık varsa, evlenme başvurusu reddedilebilir. Belgelerin doğruluğundan şüphe edilmesi halinde, evlendirme memurluğu ilgili makamlarla yazışarak belgelerin doğruluğunu teyit edebilir.

Evlendirme memuru, evlenmeye engel bir halin bulunmadığını tespit ederse, evlenme tarihi ve saatini belirleyerek çiftlere bildirir. Evlenme kararının ilanına gerek yoktur.

Nikah Töreni

Evlenme töreni, resmi salon veya yerlerde yapılabileceği gibi, tarafların isteği üzerine özel mekanlarda da gerçekleştirilebilir. Ancak evlenmenin mahiyeti ile bağdaşmayan yerlerde veya ibadethanelerde resmi evlenme töreni yapılamaz.

Evlenme töreni, evlendirme memuru ve en az iki tanık huzurunda, tarafların bizzat katılımıyla gerçekleştirilir. Vekaletle evlenme yapılamaz. Tören sırasında evlendirme memuru, taraflara evlenmek isteyip istemediklerini sorar ve olumlu cevap aldıktan sonra evlenmenin kanuna uygun olarak yapıldığını açıklar.

Yabancı uyruklu kişi Türkçe bilmiyorsa, törende yeminli tercüman bulundurulmalıdır. Tercüman, Türk devletince tanınmış devletlerin birinci resmi dilini bilen kişilerden olabilir.

Evliliğin Tescili

Evlenme işlemi tamamlandıktan sonra, evlendirme memuru tarafından evlenme kütüğüne geçirilir ve karı-koca, şahitler ve memur tarafından imzalanır. Böylece evlenmenin şekli unsuru tamamlanmış olur.

Türkiye’de yetkili Türk makamları önünde yapılan evlenmeler, evlenmenin yapıldığı tarihten itibaren 10 gün içinde o yerin nüfus müdürlüğüne bildirilir. Büyükelçilik, başkonsolosluk ve konsolosluklar tarafından yapılan evlenmeler ise, konsolosluklar tarafından aile kütüklerine tescil edilir.

 

Evliliğin Hukuki Sonuçları

Türkiye’de yabancıların yaptığı evliliklerin çeşitli hukuki sonuçları bulunmaktadır. Bunlar arasında eşlerin hangi uyruğa tabi olacağı, ikamet izni ve mal rejimi gibi konular yer alır.

Vatandaşlık Kazanımı

Türk vatandaşı ile evlenen yabancılar, evlenme yoluyla doğrudan Türk vatandaşlığını kazanamazlar. 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’na göre, bir Türk vatandaşı ile en az üç yıldan beri evli olan ve evliliği devam eden yabancılar vatandaşlık için başvurabilirler.

Başvuru için aile birliği içinde yaşama, evlilik birliği ile bağdaşmayacak bir faaliyette bulunmama ve milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmama şartları aranır.

Oturma İzni (İkamet)

Türk vatandaşı ile evlenen yabancılara oturma izni verilebilir. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’na göre, Türk vatandaşı ile evli yabancılara en az bir yıl süreli aile ikamet izni verilir.

Evliliğin sırf oturma izni alabilmek amacıyla yapıldığına dair makul şüphe varsa, bu durum valiliklerce araştırılır. Araştırma sonucunda evliliğin bu amaçla yapıldığı tespit edilirse, aile ikamet izni verilmez veya verilmişse iptal edilir.

Mal Rejimi

Türkiye’de evlenen yabancılar için yasal mal rejimi, Türk Medeni Kanunu’na göre edinilmiş mallara katılma rejimidir. Ancak taraflar, evlenmeden önce veya sonra yapacakları bir mal rejimi sözleşmesi ile kanunda belirlenen diğer mal rejimlerinden birini seçebilirler.

Mal rejimi sözleşmesi, noterde düzenleme veya onaylama şeklinde yapılır. Evlenme başvurusu sırasında da hangi mal rejimini seçtiklerini yazılı olarak bildirebilirler.

• Mal ayrılığı rejimi
• Paylaşmalı mal ayrılığı rejimi
• Mal ortaklığı rejimi

 

Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Yabancıların Türkiye’de evlenme sürecinde bazı önemli noktalara dikkat etmeleri gerekmektedir. Bu hususlar, evlilik işlemlerinin sorunsuz bir şekilde tamamlanabilmesi için önem taşır.

Belge Geçerlilik Süreleri

Evlilik için sunulan tüm belgelerin geçerlilik süresi, belgenin düzenlendiği tarihten itibaren 6 aydır. Bu süre içinde evlenme akdi yapılmadığı takdirde, dosya iptal edilir ve yeniden başvuru yapılması gerekir.

Evlenme ehliyet belgesi ve diğer belgelerin geçerlilik sürelerinin, nikah günü için de yeterli olması gerekmektedir. Bu nedenle belgelerin süresinin dolmasına yakın bir tarihte başvuru yapmaktan kaçınılmalıdır.

Belgeler Arasında Tutarlılık

Tercümesi yapılan evlenme ehliyet belgesi, doğum belgesi, pasaport ve diğer belgelerdeki kişisel bilgilerin (adı, soyadı, doğum yeri, doğum tarihi, anne adı, baba adı) birebir aynı olması gerekmektedir. Tek bir harf veya karakter farklılığında işlem yapılmaz.

Evlenme ehliyet belgesinde kişinin son medeni hali (bekar, dul veya boşanmış) açıkça belirtilmelidir. Boşanmış veya dul olan kişiler için boşanma veya dul kalma tarihi de belgelerde yer almalıdır.

Dil Engeli ve Tercüman

Yabancı uyruklu kişi Türkçe bilmiyorsa, başvuru sırasında Evlenme Beyannamesini kendi dilinde noter tasdikli tercümesini yaptırmalı ve nikah esnasında yeminli tercüman bulundurmalıdır. Tercüman, Türk devletince tanınmış devletlerin birinci resmi dilini bilen kişilerden olabilir.

Yabancı dildeki belgelerin tümünün Türkçe’ye tercüme edilmesi ve noter tasdiki yaptırılması gerekmektedir. Çok dilli belgeler (örneğin, CIEC sözleşmeleri kapsamında düzenlenenler) bu kuralın istisnasıdır.

İkamet ve Vize Durumu

Yabancı uyrukluların evlenme başvurusunda bulunabilmeleri için yasal oturma izni (ikamet tezkeresi), çalışma izni veya vize muafiyeti olmalıdır. Oturma izni olmayan veya vize süresi dolmuş yabancı uyrukluların evlenme işlemleri kabul edilmez.

Vize süresinin, müracaat sırasında ve nikah günü rezervasyonunda dolmamış olması gerekmektedir. Bu nedenle vize süresinin dolmasına yakın bir tarihte evlilik başvurusu yapmak risk taşıyabilir.

 

Sonuç

Yabancıların Türkiye’de evlenmeleri, belirli yasal prosedürlerin izlenmesini gerektiren bir süreçtir. Bu süreçte, yabancı uyruklu kişilerin kendi ülkelerinden veya Türkiye’deki konsolosluklarından alacakları evlenme ehliyet belgesi, pasaport, sağlık raporu gibi temel belgeleri sunmaları gerekmektedir.

Belgelerin geçerliliği, tasdik işlemleri, tercüme gereklilikleri ve ikamet durumu gibi konulara dikkat edilmesi, evlilik sürecinin sorunsuz bir şekilde tamamlanabilmesi için önem taşır. Özellikle farklı ülke vatandaşları arasındaki evliliklerde, her iki ülkenin de yasal gerekliliklerini göz önünde bulundurmak gerekebilir.

Türkiye’de evlenmek isteyen yabancıların, başvuru öncesinde gerekli tüm belgeleri eksiksiz olarak hazırlamaları ve gerektiğinde hukuki danışmanlık almaları önerilir. Ayrıca, mülteci statüsündeki kişiler veya vatansız kişiler için özel düzenlemeler bulunduğundan, bu durumdaki kişilerin ilgili makamlardan bilgi almaları faydalı olacaktır.

Sonuç olarak, yabancıların Türkiye’de evlenmesi mümkün olmakla birlikte, bu sürecin belirli kurallara ve prosedürlere uygun olarak yürütülmesi gerekmektedir. Doğru ve eksiksiz bilgi ile yapılan başvurular, evlilik sürecinin hızlı ve sorunsuz bir şekilde tamamlanmasını sağlayacaktır.