Bize Ulaşın +90 537 430 75 73

bağışlama sözleşmesi

Bağışlama Sözleşmesi Nedir?

BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİ

Bağışlama sözleşmesi, günlük hayatta sıklıkla yapılan sözleşmelerden biridir. Bağışlayan kişinin kendi malvarlığından başka bir kişiye karşılıksız olarak kazandırma yapması suretiyle meydana gelen bir hukuki işlemdir ve kural olarak sağlar arası sonuç doğurmak üzere yapılır.

BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI

Bağışlayanın kendi malvarlığından bir kazandırıcı muamelede bulunması

Bağışlama konusu kural olarak bağışlayana ait bir şey olmalıdır. Bağışlayan söz konusu mal üzerinde tasarruf yetkisine sahip olmalıdır. Örneğin, bir kimse arkadaşına ait olan bir kolyeyi başkasına bağışlayamaz. Kazandırıcı muamele ise kişinin malvarlığının aktifini arttırıcı olabileceği gibi pasifini azaltarak da yapılabilir. Örneğin, bir kimsenin size olan alacağını ibra ederek de bağışlamada bulunabilirsiniz.

Kazandırmanın “bağışlama” amacıyla yapılması

Toplumsal ya da ahlaki bir ödevin yerine getirilmesi bağışlama teşkil etmeyecektir. Bu bağlamda sevdiğiniz insanlara hediye vermek bağışlamayı gündeme getirmez.

Sözleşme yapılması

Bağışlamanın geçerli olması için sözleşmenin varlığı aranır. Bağışlananında bu bağışlamayı kabul etmesi gerekmektedir.

Sağlar arası sonuç doğurması

Bu husus bağışlama sözleşmesini vasiyetnameden ayırmaktadır. Bağışlama kural olarak bağışlayanın ölümünde değil sağlığında hüküm doğurur, aksi takdirde vasiyet olur.

KİMLER BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİ YAPABİLİR ?

Herkes bağışlama ehliyetine sahip değildir.

– Bağışlamayı kural olarak tam ehliyetli kimseler yani 18 yaşını doldurmuş, ayırt etme gücüne sahip ve kısıtlı olmayan kişiler yapabilir.

– Ergin olmayan kişiler bağışlamayı vasileri aracılığıyla dahi yapamazlar.

– Ergin ama kısıtlanmış kişiler ise yasal danışmanlarının izniyle bağışlama yapabilirler.

–  Ayırt etme gücüne sahip olmayan kişiler hiçbir suretle bu işlemi yapamazlar.

KİMLER BAĞIŞLAMAYI KABUL EDEBİLİR ?

– Ergin kişiler bağışlamayı kabul edebilir.

– Ergin olmayanlar ise ayırt etme gücüne sahip olmak koşuluyla bağışlamayı kabul edebilir. Ancak yasal temsil bu bağışlamayı engelleme yetkisine sahiptir.

NELER BAĞIŞLANABİLİR ?

Bağışlama pratik hayatta genellikle taşınır veya taşınmaz mallar üzerinde yapılmaktadır. Ancak bağışlama sözleşmesinin konusu başka şeyler de olabilir. Örneğin, bir borcun ibra edilmesi bağışlananı borçtan kurtarmak suretiyle bağışlama yapılabilir.

Ancak bir hizmetin karşılıksız olarak görülmesi bağışlama olmaz çünkü kural olarak işgörme, malvarlığına dahil bir unsur değildir. Mirasın reddi de bağışlama sayılamaz.

BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİ ÇEŞİTLERİ

Hukukumuzda düzenlenmiş çeşitli bağışlama sözleşmeleri bulunmaktadır. Bunlar ;

1. Bağışlama vaadi

2. Elden bağışlama

3. Koşullu bağışlama

4. Yüklemeli bağışlama

BAĞIŞLAMA VAADİ

Bağışlama vaadi halk arasında bağışlama sözü vermek olarak da bilinir. Bağışlama sözü vererek bağışlama yapan kişi söz konusu şeyi bağışlama borcu altına girer. Bağışlama vaadinde bulunmanın birtakım unsurları vardır. Bu unsurlara dikkat ederek bağışlama yapılmalıdır. Aksi takdirde kazandırma işleminiz geçerli olmayacaktır.

Dikkat edilmesi gereken unsurlar;

Taşınmaz bağışı resmi şekilde yapılmalıdır.

Taşınmaz bağışı tapuda resmi şekilde yapılmalıdır. Taşınmazın veya taşınmaz üzerindeki ayni bir hakkın bağışlanması sözü vermek için resmi şekil gereklidir.

Taşınmaz dışı bağışlar yazılı şekilde yapılmalıdır. (imza zorunlu)

Bu şekle uyulmadan yapılan bağış vaadine rağmen söz konusu bağışlama yerine getirilmişse yani ifa edilmişse kural olarak “elden bağışlama” yapılmış gibidir. Yani şekle uymadan yaptığınız bağışlama kabul edilir ancak elden bağışlama niteliği kazanıp başka hukuki sonuçlar doğurur. Ancak bu husus taşınmazlar için geçerli değildir. Şekle uyulmadan taşınırların bağışlanmasında geçerlidir. Ayrıntılı bilgi için alanında uzman olan avukatlardan hukuki danışmanlık almak için büromuzu ziyaret edebilirsiniz.

ELDEN BAĞIŞLAMA

Elden bağışlama niteliği itibariyle “taşınır mallar” için geçerlidir. Kural olarak bir taşınırın bağışlayan tarafından bağışlanana teslim edilmesi elden bağışlamadır.

Belirtmek gerekir ki, taşınmazlar elden bağışlamaya uygun olmamakla birlikte “tapusuz taşınmazlar” uygulamada elden bağışlamaya konu olmaktadırlar.

Elden bağışlama yapmak için söz konusu taşınırın zilyetliğinin geçirilmesi gerekmektedir. Teslim ile yapılabileceği gibi zilyetliğin havalesi, kısa elden teslim gibi diğer yöntemlerle de yapılabilir.

KOŞULLU BAĞIŞLAMA

Bağışlama bozucu ya da geciktirici bir koşula bağlı olarak yapılabilir. Örnek durumlar ;

– Bağışlama ölüme bağlı olarak yapılabilir. Bu bağlamda uygulamada özellikle bağışlayan kişinin ölümünden sonra bağışlamanın hüküm doğurmasına yönelik sözleşmeler yapılmaktadır. Ancak bu durum doktrinde bağışlama değil ölme bağlı bir tasarruf olarak görülmektedir.

– Bağışlayana geri dönme şartına bağlı olarak yapılabilir.

Uygulamada sıklıkla bu duruma rastlanılmaktadır. Kendisine bir şey bağışlanan kişi bağışlayandan önce ölürse malın bağışlayana geri dönmesi kararlaştırılabilir. Örneğin, bir annenin malını çocuğunun kendisinden önce ölmesi durumunda malın kendisine geri dönmesi koşuluyla bağışlaması mümkündür.

YÜKLEMELİ BAĞIŞLAMA

Mevzuat gereğince bağışlayan, bağışlamasına yüklemeler koyabilir. Bu bir karşı edim niteliğinde değildir. Belirli bir amaç uğruna bağışlanandan bir yüklemeyi yerine getirmesi beklenebilir. Örneğin;

– Okul yaptırma kaydıyla bağışlama

– Her yıl belirli sayıda öğrenciye burs verme yüklemesiyle

Bağışlanan bu yüklemeyi yerine getirmelidir. Aksi takdirde bağışlayan bağışlamasını geri alabilir. Belirtmek gerekir ki, yüklemeden yararlanacak olanların (örneğin burs alacak kişilerin) bağışlanandan bu yüklemesini yerine getirmesini talep etme hakları yoktur.

Bağışlayanın ölümünden sonra mirasçıları da ifa edilmemiş yüklemenin yerine getirilmesini isteyebilirler. Bu yükleme kamu yararına ise (okul yaptırmak gibi) , bağışlayanın ölümünden sonra ilgili kamu kurumu da yüklemenin yerine getirilmesini talep edebilir.

BAĞIŞLAMANIN GERİ ALINMASI

Bağışlayanın söz konusu bağışlamayı geri alma sebepleri kanunda sayılmıştır. Bu sebep veya sebepleri öğrenen kişinin 1 yıl içinde bağışlamayı geri alması mümkündür. bağışlama henüz ifa edilmemiş ise geri alma beyanından sonra artık gündeme gelmeyecektir. Ancak yerine getirilmiş bağışlama ise sebepsiz zenginleşme hükümlerince geri alınabilecektir.

Bağışlayan bir yıllık süre geçmeden ölürse geri alma hakkı mirasçılarına geçer ve mirasçılar bu hakkı 1 yıllık süre içinde kullanabilirler. Ancak bağışlanan, bağışlayanı hukuka aykırı olarak ve kasten öldürürse ya da onun geri alma hakkını engellerse mirasçılar süreyle bağlı olmaksızın geri alabilirler.

Geri alma sebepleri; bağışlayanın bağışlamayı yerine getirdikten önce veya sonra olmasına göre birtakım sebeplerin varlığına tabi kılınmıştır.

Bağışlamayı Yerine Getirdikten Sonra Geri Alma Sebepleri;

– Bağışlanan, bağışlayana veya yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemişse

– Bağışlanan, bağışlayana veya onun ailesinden bir kimseye karşı kanundan doğan yükümlülüklerine önemli ölçüde aykırı davranmışsa

– Bağışlanan, yüklemeli bağışlamada haklı bir sebep olmaksızın yüklemeyi yerine getirmemişse

Bağışlamayı Yerine Getirmeden Önce Geri Alma Sebepleri

– Elden bağışlanılan bir malın geri verilmesini isteyebileceği sebeplerden biri varsa

– Mali durumu, sonradan sözün yerine getirilmesini kendisi için olağanüstü ağır kılacak ölçüde değişmişse

– Bağışlama sözü verdikten sonra, kendisi için yeni aile yükümlülükleri doğmuş veya bu yükümlülükleri önemli ölçüde ağırlaşmışsa (örneğin bağışlamayı yeni doğan çocuğunun refahı için geri almak istemesi)

 

Bağışlama ve bağışlama sözleşmesi hususunda daha detaylı bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

BAĞIŞLAMA SÖZLEŞMESİ ÖRNEK KARARLARDAN ALINTILAR

“…belgenin davacının, murisi eşine bakması karşılığı şartlı olarak taraflarca düzenlendiğini ve şartlı bağışlama taahhüdü olarak kabulü gerektiği, davacının ölene dek eşi …’ye bakması sebebiyle şartın gerçekleştiği, her ne kadar bağışlama taahhüdü kanunda öngörülen şekilde yapılmamış ise de, aradan geçen zaman ve bu zaman içinde taşınmazı davacının kullanması sebebiyle davalı mirasçıların bağışlamaya zımnen onay verdikleri ve hakkaniyet de dikkate alınarak davanın kabulüne karar verilmesi üzerine…”

(8. Hukuk Dairesi         2011/4934 E.  ,  2011/5600 K.)

 

“…bir kısım kazandırmalar, bağışa benzese de kazandırmanın salt bağışlama amacıyla yapılmaması nedeniyle bağışlama olarak nitelendirilemez. Ahlaki bir ödevin yerine getirilmesi de bağışlama sayılmaz. Evlilik birliğinin ömür boyu süreceği inancının hakim olduğu düşünceyle, ortak yaşamı ve geleceği güvence altına almak amacıyla, beraberlikten doğan dayanışmayla ve karşılıklı güvene dayanarak, örf ve adete uygun olarak eşlerin birlikte yatırım yapmaları bağış olarak değerlendirilemez.”

(8. Hukuk Dairesi         2015/22213 E.  ,  2018/11898 K.)

 

“…Ancak, tapuda kayıtlı olmayan taşınmazlar, taşınır mal niteliğindedir ve zilyetlikten ibaret olan hakkın devri suretiyle yapılan elden bağışlama sözleşmeleri hiçbir biçim koşuluna bağlı değildir. Bu nedenle de gizlenerek yapılan bağışlama niteliğindeki tasarruf geçerlidir.”

(1. Hukuk Dairesi         2016/12700 E.  ,  2019/6204 K.)

 

“…borçlunun ivaz olarak pek aşağı bir fiyat kabul etmesi karşısında tasarrufun bağışlama hükmünde olduğu, ayrıca 278/1. maddesi uyarınca davalıların usul füru olmaları sebebiyle tasarrufun bağışlama hükmünde olduğundan bahisle, davanın kabulüne karar verilmiş…”

(17. Hukuk Dairesi         2016/18406 E.  ,  2019/5610 K.)

 

 

 

Yazıyı paylaşın: