Bize Ulaşın +90 537 430 75 73

ayrılık davası

Ayrılık Davası ve Şartları

AYRILIK DAVASI KARARI VE ŞARTLARI

Hâkimin ayrılık davası sonucunda ayrılık kararı vermesi boşanma davasından farklıdır. Boşanma ile evlilik sona ererken hâkimin ayrılık hükmü vermesi evliliği sona erdirmez. Ayrılık hükmüyle evlilik hukuken değil fiilen sona erecektir yani ortak hayata bir süreliğine ara verilecektir. Hâkim ayrılık kararını kendiliğinden verebileceği gibi tarafların talep etmesi üzerine de verebilir. Uygulamada özellikle açılan boşanma davalarının bir kısmında hâkim eşlerin boşanmasına değil ayrılıklarına hükmetmektedir. Bu halde eşler istedikleri sonucu elde edememektedir. Çünkü ayrılık kararı evliliği hukuken bitirmeyecektir.

Hakim ayrılık hükmü vererek eşlerin ayrılık süresi içinde evliliklerini gözden geçirmelerini ve evliliklerini kurtarmalarını amaçlar. Eşler kimi zaman ani hırs ve öfkelerle boşanmak isteyebilir ancak hakim bu durumu ayrılık hükmü vererek engelleyebilir. Dolayısıyla ayrılık kararı bir nevi taraflara zaman vermek ve boşanma istemlerini gözden geçirmelerini sağlamaktır.

AYRILIK HÜKMÜ NEDİR ?

Evlenmek taraflara belli başlı yükümlülükler yükler. Evler evlenmeyle birlikte yaşamak ve ortak hayatı aynı çatı altında sürdürmekle mükelleftir. Gerçek hayatta ise kimi zaman eşlerin ayrı yaşadıkları görülmektedir. Ayrı yaşan evliler; hâkim hükmü alarak ayrı yaşayanlar ve kendiliğinden ayrı yaşamayı seçenler olarak iki farklı şekilde var olmaktadır. Bu yazımızda kanuni dayanağı olan ayrı yaşama müessesesine değineceğiz.

AYRILIK KARARI İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR

Ayrılık davası ile ayrılık kararı hakim tarafından bazı şartların varlığı halinde verilebilir. Bu şartlar;

1. Devam eden bir evlilik bulunmalı.

Geçerli ve devam eden bir evlilik yoksa ayrılık müessesi gündeme gelmez. Özellikle dini nikahlı evliliklerde boşanma davası açılamayacağı gibi ayrılık kararı da istenemez çünkü ortada bir evlilik yoktur. Somut olayda bir evlilik yoksa ayrılık kararı alınamaz.

2. Boşanma davası açma sebebi olmalı.

Boşanma davası açmaya hakkı olan eş ister boşanma isterse ayrılık davası açabilir. Daha önceki yazılarımızda belirttiğimiz genel ya da özel boşanma sebeplerine dayanarak ayrılık kararı alabilirsiniz. Örneğin, şiddetli geçimsizlik sebebiyle boşanma davası açabileceğiniz gibi ayrılık kararı da alabilirsiniz. Bunun yanı sıra onur kırıcı davranış sebebiyle açılan boşanma davasında hâkimin boşanma yerine ayrılığa hükmetmesi de mümkündür.

3. Hâkimden ayrılık hükmü talep edilmeli veya hâkim kendiliğinden bu hükmü vermeli.

Boşanma davası açan eş hâkimden boşanmayı talep edebileceği gibi ayrılık kararı verilmesini de isteyebilir. Ayrılık davası olarak bilinen hukuki yol ile talebinizi gerçekleştirebilirsiniz. Kural olarak açılan boşanma davasının davalısı hâkimden ayrılık hükmü talep edemez. Davada boşanma talebi varsa hâkim boşanmaya karar vermek zorunda değildir, ayrılık hükmü de verebilir. Ancak sadece ayrılık talebi varsa hâkim ayrılık yerine boşanmaya karar veremez. Bu husus oldukça önemlidir ve uygulamada kimi zaman karışıklığa sebebiyet vermektedir.

HAKİM HANGİ HALLERDE KENDİLİĞİNDEN AYRILIK KARARI VERİLİR ?

Hakim önüne gelen boşanma davasında boşanmak isteyen eşlerin zamanla ortak hayatı yeniden kurabileceğine kanaat getirirse kendiliğinden ayrılık kararı verebilir. Bu bağlamda hakimin boşanma davalarında seçimlik hakkı vardır. Hakim ya boşanmaya karar verecektir ya ayrılığa karar verecektir ya da davayı reddedecektir.  Boşanma amacıyla açılan davalarda bu sebepten ötürü boşanma yerine ayrılık kararı alınabilmektedir. Hakim özellikle boşanmak isteyen eşlerin ileride evliliklerini devam ettirebileceklerine kanaat getirmesiyle ayrılık hükmü verir. Şayet verilen bu ayrılık hükmü uyarınca ayrılık süresince eşler birleşmezler ise ve boşanma kararını sürdürürlerse hakim bu takdirde boşanmaya karar verecektir.

Şiddetli geçimsizlik, zina, terk gibi TMK’da yer alan hangi boşanma sebebine dayanıldığı önem arz etmemektedir. Yukarıda bahsettiğimiz “evliliğin ileride kurtarılabileceği” kanaati varsa hakim re’sen boşanma yerine ayrılığa karar verebilir. Hakimin ayrılık kararı verebilmesi için “ortak hayatın yeniden kurulması olasılığı” bulunmalıdır. Bu olasılığın varlığını hakim değerlendirir. Hakim bu değerlendirmeyi yaparken uzman kişilerden de görüş alabilir. Bununla birlikte hakim, somut olayın özelliklerini değerlendirerek eşlerin durumlarını, boşanma iradelerinin kesin olup olmadığını, kararsızlık yaşayıp yaşamadıklarını da göz önünde bulundurur. Ayrılık hükmü boşanmadan farklıdır. Ayrılık kararı verildiğinde evliliğiniz son bulmaz.

AYRILIK DAVASI NASIL BOŞANMAYA DÖNÜŞÜR ?

Boşanma davası açma hakkınız varsa yani TMK’da düzenlenmiş boşanma sebepleri mevcutsa boşanma davası açabileceği gibi ayrılık davası da açabilir. Ayrılık davası açığınızda hakim ayrılık karar verinceye dek mevcut davayı boşanma davasına dönüştürebilirsiniz. Bu bağlamda ayrılık talebinizi boşanma talebiyle değiştirmeniz yeterlidir. Ayrılık davasını boşanma davasına dönüştürmek için boşanma sebeplerinin varlığı yeterlidir. Boşanma sebebini ispat ederek ayrılık davasını boşanma davasına çevirerek boşanma kararı alabilirsiniz. Ancak talebinizi değiştirseniz dahi hakim “ortak hayatın yeniden kurulması olasılığı” görürse ayrılık davasını çevirseniz dahi hakim ayrılık kararı verebilir.

AYRILIK SÜRESİ NE KADARDIR ?

Ayrılık süresi kural olarak 1-3 yıl arasında olabilir. Bu süre ayrılık kararının kesinleşmesiyle başlar. Hakim süreyi kendisi takdir eder. Ancak bu süre 1 yıldan az 3 yıldan fazla olamaz. Hakim tarafların süreyle alakalı talepleriyle bağlı değildir. Hakim kanuni sınırlar içinde ayrılık süresini kendisi belirleyecektir. Bu süreyi tayin ederken eşlerin psikolojik durumlarını, evliliğin ne derecede sarsıldığını, varsa çocukların durumu göz önünde bulundurur.

AYRILIK SÜRESİNDE EŞ VE ÇOCUKLARIN DURUMU

Boşanma evliliği hukuken ve fiilen sona erdirirken ayrılık hükmü evliliği sadece fiilen sona erdirir. Yani ayrılık kararı verildiğinde evliliğiniz hukuken devam etmektedir. Sadece ortak hayat bir süreliğine tatil edilecektir. Eşler evli kalmaya devam ederler ancak ayrı yaşarlar.

Ayrılık süresince devam eden yükümlülükler;

– Sadakat yükümlülüğü

Eşler ayrılık kararı aldığında evlilikleri son bulmaz. Sadece birlikte yaşama yükümlülükleri askıya alınır. Dolayısıyla her iki eş için sadakat yükümlülüğü devam eder. Uygulamada bu konuyla alakalı aksi davranışlar görülmektedir. Eşlerden biri ayrılık süresi içinde diğer eşe ihanet ederse bu husus “zina” olarak değerlendirilir ve zina eden eşe karşı boşanma davası açılabilir.

– Evlilik birliğinin giderlerine katlanma yükümlülüğü

Eşler ayrılık süresince de evlilik birliğinin giderlerine birlikte katlanmalıdırlar.

– Çocuklara karşı özen gösterme

Bu süreçte çocuklar hangi tarafta kalırsa kalsın diğer eş çocuklara özen göstermek ve onların giderlerine katkıda bulunmakla yükümlüdür.

Ayrılık süresince ortadan kalkan yükümlülükler;

– Birlikte yaşama yükümlülüğü sona erer.

– Birbirlerine cinsel yakınlık gösterme yükümlülüğü sona erer.

– Evlilik birliğini birlikte temsil etme yükümlülüğü sona erer.

– Evlilik birliğinin mutluluğunu elbirliğiyle sağlama yükümlülüğü sona erer.

AYRILIK DAVASINDA VELAYET

Hakim ayrılığa hükmettiğinde varsa çocukların durumunu da kendiliğinden gözetir. Çocukların bakımı ayrılık süresince taraflardan birine verilir. Genellikle boşanma davasında velayet kime verilecek ise ayrılık davasında da çocukların bakımı o tarafa verilir. Bu husus hakime bağlıdır. Hakim çocukların üstün yararını gözeterek kararını verir. Belirtmek gerekir ki, ayrılık davasında velayet değil çocukların bakımı bir tarafa bırakılır. Yani ayrılık kararında çocukların bakımı kime verilirse verilsin karşı tarafın velayetini sona erdirmez. Her iki eş birlikte velayete sahip olurlar.

AYRILIK DAVASI SIKÇA SORULAN SORULAR

 1. Ayrılık süresi içinde eşlerden biri ölürse ne olur?

Hakimin tayin ettiği ayrılık süresi bitmeden eşlerden biri vefat ederse eşler birbirlerinin yasal mirasçıları olurlar. Çünkü ayrılık kararı aldıkları için evlilikleri hukuken son bulmamıştır. Ayrılık kararı ve boşanma kararı arasındaki önemli ayrımlardan biri budur.

2. Ayrılık davasında nafaka alabilir miyim?

Hakim eşlerden biri talep ederse tedbir nafakasına hükmedebilir. Bu nafaka yoksulluk nafakası değildir. Ayrılık süresince verilecek olan tedbir nafakası süresiz değildir. Yani verilecek nafaka ayrılık süresi için geçerlidir.

3. Zina kanıtlanınca ayrılık kararı verilebilir mi?

İlgili kanun uyarınca zina olgusunun kanıtlanması halinde hakim boşanmaya karar vermelidir. Hakim zinanın kanıtlanmasına rağmen eşlerin ileride ortak hayatı kurabilme olasılıklarını incelemeleri anlamsızdır. Zina sebebiyle boşanma davası açan eş, ister boşanmayı isterse ayrılığı talep edebilir. Eş, boşanmayı talep etmişse hakim zina kanıtlandığı için ayrılığa hükmedemez. Davacı boşanmayı değil ayrılığı talep etmişse zinanın varlığına rağmen ayrılık kararı alınabilir. Bu hususta davacının dava talebi önem arz etmektedir.

4. Terk sebebiyle açılan boşanma davalarında ayrılık kararı verilebilir mi ?

Hukuken mümkün olmakla birlikte terke dayalı boşanma davalarında eşlerin ortak hayatı yeniden kurma olasılıkları hayatın olağan akışına göre düşüktür. Bu nedenle uygulamada genellikle terke dayalı açılan boşanma davalarında ayrılık kararına pek rastlanılmamaktadır. Ancak hukuken mümkün olduğunu belirtmek isteriz. Önemli olan hakimin kanaatidir.

5. Ayrılık süresi içinde terke dayalı boşanma davası açabilir miyim ?

Hayır, hakimin belirlediği ayrılık süresi içinde eşler ayrı yaşarlar. Bu nedenle ayrılık süresi içinde birlikte yaşanmadığı için terke dayalı boşanma davası açılamaz.

6. Anlaşmalı boşanma davası açtım. Hakim boşanma yerine ayrılık kararı verebilir mi?

Anlaşmalı boşanma davalarında kural olarak sadece boşanma talep edilebilir. Eşler, boşanma hususunda anlaşırlar ve hakim eşlerin istemleriyle bağlıdır. Dolayısıyla anlaşmalı boşanma davası açarak boşanma talep eden eşler için ayrılık kararı verilemez. Bu anlaşmalı boşanma davalarının özelliğinden kaynaklanmaktadır. Anlaşmalı boşanma kurumu sadece boşanma talebini kapsar, ayrılık hükmünü kapsamaz. Dolayısıyla açtığınız boşanma davasında hakim ne sizin talebiniz doğrultusunda ne de kendiliğinden ayrılık hükmü veremez. Anlaşmalı boşanma davası şartları gerçekleşmiş ise hakim boşanmaya karar vermek zorundadır.

7. Eşim hakkında gaiplik kararı aldım. Boşanma davası açarsam ayrılık kararı verilebilir mi?

TMK 131 uyarınca gaipliğine karar verilen kişinin eşi gaiplik başvurusu ile birlikte veya ayrı olarak evliliğin feshini talep edebilir. Eşinizin gaipliğine karar verildiğinde ister ayrılık ister boşanma davası açabilirsiniz.

8. Ayrılık kararı verilince bekarlık soyadımı geri alır mıyım?

Hayır, ayrılık kararı evliliği hukuken sona erdirmemektedir. Dolayısıyla evlenmeyle kazandığınız kocanızın soyadını taşımaya devam edersiniz. Bekarlık soyadına geri dönmek için boşanma kararına ihtiyacınız vardır.

 

Ayrılık davası ve ayrılık kararı ile ilgili daha fazla bilgi için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Yazıyı paylaşın: