Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme Nedeniyle Boşanma *2024 – Dilekçe, Yargıtay Kararı, Unsurlar
Boşanma, belirli yasal sebeplere dayanarak hâkim tarafından verilen bir kararla gerçekleşir. Suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme, Türk Medeni Kanunu‘nun 163. maddesinde boşanma sebepleri arasında yer alır.
Bu yazımızda, suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme sebebiyle boşanmanın koşullarını, “zina” ile ve “hayata kast, pek kötü davranış ve onur kırıcı davranış” suçları ile farklarını açıklayacağız. Ardından örnek dava dilekçesi ve Yargıtay kararı sunacağız.
TMK m. 163’e göre boşanma davası, eşlerden birinin küçük düşürücü bir suç işlemesi veya haysiyetsiz bir yaşam sürmesi durumunda açılabilir. Bu maddeye dayalı boşanma davası, bu iki seçimlik şarttan birinin veya her ikisinin de gerçekleşmesine bağlıdır.
Seçimlik Şartlar
Suç İşlenmesi: Boşanma davası, eşlerden birinin suç işlemesi durumunda açılabilir. Ancak bu suçun küçük düşürücü nitelik taşıması ve evliliğin devam ettiği bir safhada işlenmesi gereklidir.
Suç Kavramı: Suç, toplum tarafından tasvip edilmeyen fiillerin kanun tarafından düzenlenip yaptırıma bağlanması olarak tanımlanır. Suçun küçük düşürücü nitelik taşıması gereklidir.
Küçük Düşürücü Nitelik Taşıyan Suçlar:
Türk Medenî Kanunu’nun 163. maddesinde, bir eşin küçük düşürücü bir suç işlemesinin boşanma sebebi olabileceği belirtilmiştir. Ancak bu hükümde, hangi suçların küçük düşürücü nitelikte olduğu açıkça belirtilmemiştir. Diğer kanunlarda verilen örneklere göre, “zimmet, ihtilas, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas” gibi suçlar, küçük düşürücü nitelik taşıyan suçlar olarak gösterilebilir.
Suçun Evlenmeden Sonraki Bir Safhada İşlenmesi:
Boşanma davası için eşin küçük düşürücü suçu evliliğin devam ettiği bir safhada işlemiş olması gerekir. Evlenmeden önce işlenen suçlar genellikle bu maddeye dayalı boşanma davasına neden olmaz. Ancak eğer suç evlenmeden önce işlenmiş ve eşten gizlenmişse, bu durumda da boşanma davası açılabilir.
Evlilik sırasında devam eden bu yaşam tarzının, evlilikten önce başlamış olması da önemli değildir. Yeter ki, eşlerden birinin evlilik sırasında bir süre de olsa haysiyetsiz bir yaşam sürdürmesi, müşterek hayatın devamını çekilmez hale getirsin.
Haysiyetsiz Hayat Sürme Olgusunu Gösteren Davranışlar:
Haysiyetsiz hayat sürme durumunu gösteren davranışlara örnek olarak şunlar verilebilir: Eşlerden birinin üçüncü bir kişiyle evlilik dışı ilişki yaşaması, eşcinsel ilişkiler, uyuşturucu madde ticareti yapmak, randevu evi işletmek, alkol ve kumar bağımlılığı, hayat kadını olarak çalışma, insan ticareti yapma, teşhircilik yapma gibi davranışlar. Kanuna uygun olup olmaması önemli değildir; örneğin genelev işletmek, kumarhane çalıştırmak gibi durumlarda da haysiyetsiz hayat sürme söz konusu olabilir.
Zina İle İlişkisi:
TMK m. 161’e göre, eşlerden birinin zina etmesi durumunda, diğer eş boşanma davası açabilir. Zina sebebiyle boşanma davası açılabilmesi için, eşlerin karşı cinsten biriyle cinsel ilişki yaşaması, bu ilişkinin evlilik birliği devam ederken gerçekleşmesi ve zina eden eşin kusurlu olması gereklidir.
Zina, mutlak, kusura dayalı ve özel bir boşanma sebebidir. Bu durumda, zina fiilinin müşterek yaşamın devamını çekilmez hale getirip getirmediği incelenmez.
TMK m. 161/2’ye göre, dava hakkı olan eşin, zina sebebini öğrenmesinden itibaren altı ay içinde veya en geç zina eyleminin üzerinden beş yıl geçtikten sonra dava hakkı düşer. Ayrıca, affeden eşin dava açma hakkı bulunmaz.
TMK m. 163 temelinde boşanma davası açılmasında ise hak düşürücü bir süre veya af hali öngörülmemiştir. Ancak küçük düşürücü bir suç işleyen veya haysiyetsiz bir yaşam süren eşin affedilmesi veya bu fiil veya yaşam tarzının üzerinden uzun bir zaman geçtikten sonra da boşanma davası açılamayacağı belirtilmiştir.
Zina Nedeniyle Boşanma Davası adlı detaylı yazımızı okuyabilirsiniz
Hayata Kast, Pek Kötü Davranış ve Onur Kırıcı Davranış ile İlişkisi:
TMK m. 162’ye göre, eşlerden her biri diğerinin hayatına kast edilmesi, kendisine pek kötü davranılması veya ağır derecede onur kırıcı bir davranışta bulunulması sebebiyle boşanma davası açabilir.
TMK m. 162 ile TMK m. 163 arasında temel bir fark bulunmaktadır. TMK m. 163’te düzenlenen küçük düşürücü suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme, eşlerden birinin diğerine yönelik fiillerini kapsamazken, TMK m. 162’de düzenlenen hayata kast, pek kötü davranış ve ağır derecede onur kırıcı davranışta eşlerden birinin diğerine karşı gerçekleştirdiği fiiller söz konusudur.
Hayata Kast, eşin öldürülmesine ilişkin kasten gerçekleştirilen faaliyetleri ifade etmektedir. Eşin öldürülmesine teşebbüs etmenin TMK m. 163 temelinde boşanma davası açılabilmesine imkân vermeyeceği düşünülmektedir.
Çünkü TMK m. 163’te düzenlenen suç işleme sebebinin üçüncü kişilere karşı gerçekleştirilen fiillere ilişkin olduğu belirtilmiştir. Bu nedenle hayatına kast edilen eş TMK m. 162 veya TMK m. 166/1 hükmüne dayalı olarak boşanma davası açabilir.
Pek kötü davranış, eşlerden birinin diğerine yönelik her türlü sağlığı bozucu ve tehlikeye düşürücü nitelikteki davranışları ifade eder. Pek kötü davranışın suç teşkil eden bir eylem niteliğini taşıması halinde de küçük düşürücü suç işleme sebebiyle boşanma davası açılamayacağı düşünülmektedir.
Çünkü küçük düşürücü suç işleme üçüncü kişiye, pek kötü davranış ise eşe yönelik davranışı tarif eder. Bu bağlamda örneğin eşin diğerine tecavüz etmesi, küçük düşürücü suç işleme sebebine değil, pek kötü davranış sebebiyle boşanma sebebi oluşturabilir.
Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürmeye Dayalı Boşanma Davası Açma Hakkının Ortadan Kalkması:
Af:
Hukuk genel olarak kişilerin duygularıyla ilgilenmez ve bunlara sonuç bağlamaz. Ancak bazı özel durumlarda hukuk, kişilerin duygusal durumuna göre sonuçlar ortaya koyabilir.
Örneğin, aldatılan eşin veya hayatına kastedilen veya kendisine kötü davranılan eşin affetmesi durumunda boşanma davası açma hakkı ortadan kalkabilir.
Ancak, küçük düşürücü suç işleme veya haysiyetsiz bir hayat sürme sebebiyle boşanma durumunda, affın boşanma davasını ortadan kaldırabileceğine dair bir hüküm bulunmamaktadır.
Belirli Bir Sürenin Geçmesi:
Zina veya hayata kast gibi durumlarda belirli süreler öngörülmüştür. Ancak küçük düşürücü suç işleme veya haysiyetsiz hayat sürme durumunda böyle bir süre öngörülmemiştir. Bu nedenle, TMK m. 163 temeline dayanan boşanma davası ilkesel olarak her zaman açılabilir.
Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Boşanma Örnek Dava Dilekçesi
………….. AİLE MAHKEMESİNE
DAVACI
VEKİLİ Av …………………
DAVALI
KONU Haysiyetsizlik sebebiyle boşanma talebidir.
AÇIKLAMALAR 1-Müvekkilim davalı ile sekiz yıldır evlidir. Nüfus kayıtları……. İli, ……. İlçesi, ……. Mah. ……. Cilt No, ……. Sayfa No, ……. Kütük Sıra Nodadır. Tarafların bu evliliklerinden üç çocuğu bulunmaktadır.
2-Davalı evini uzun süredir ihmal etmekte ve evlilik birliğinin gereklerini de yerine getirmemektedir. Davalı genelde hırsızlık, uyuşturucu vs. suçlardan sabıkalı arkadaşları ile vakit geçirir olmuştur.
3-Bu durum müvekkilimin ve ailesinin de yaşantısını olumsuz etkilemektedir. Küçük bir kasabada yaşayan müvekkilimin komşuları, eşinin arkadaşları yüzünden komşuluk ilişkilerini kesmişlerdir.
4-Durum davalıya yakınları tarafından anlatılmış, ancak davalı davranışlarını devam ettirmektedir. Arkadaşları ile birlikte birkaç kere karakolluk da olmuşlardır. Her ne kadar henüz sabıkası olmamışsa da bu durum bile, bu tür bir aile hayatına alışık olmayan müvekkilimi yıpratmaya yetmiştir.
5-Haysiyetsiz bir hayat süren davalıdan müvekkilimin boşanmalarına, müşterek çocukların velayetlerinin müvekkilime verilmesine ve … TL dava tarihinden itibaren tedbir nafakasına, karar tarihinden itibaren … TL yoksulluk nafakası, … TL iştirak nafakasına hükmedilmesini talep ediyoruz.
HUKUKİ NEDENLER Medeni Kanun ve ilgili mevzuat hükümleri.
DELİLLER Nüfus kaydı, tanık ve her türlü yasal ve takdiri kanıt.
İSTEM SONUCU Yukarıda açıklanan ve resen dikkate alınacak nedenlerle, tarafların boşanmalarına müşterek çocukların velayetinin davacı anneye verilmesine, … TL dava tarihinden itibaren tedbir nafakasına, karar tarihinden itibaren … TL yoksulluk nafakası, … TL iştirak nafakasına hükmedilmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini vekaleten arz ve talep ederiz. ../../2022
Av……………………
DAVACI VEKİLİ
(4721 s. MK. m. 163, 169, 175, 182)
Boşanmada Maddi ve Manevi Tazminat Nedir?
İştirak Nafakası Nedir ve Koşulları Nelerdir?
Çekişmeli Boşanma Davası ve Türleri Nelerdir?
Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Boşanma Örnek Yargıtay Kararı
(… ) kadın vekili dava dilekçesinde özetle; erkeğin başka kadınlarla gizli gizli konuştuğunu ve yazıştığını, erkeğin kadına hakaret ettiğini, aşağıladığını, çocuklarla ilgilenmediğini, evin geçimini kadının maaşı ile sağladığını, erkeğin eve katkısının bulunmadığını, yatağı ayırdığını, evi terk ettiğini iddia ederek asıl davanın kabulüne karşı davanın reddine,
Evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle tarafların boşanmalarına, ortak çocukların velâyetinin kadına verilmesine, çocuklar yararına ayrı ayrı aylık 1.000,00 TL tedbir-iştirak nafakasına, kadın yararına aylık 1.000,00 TL tedbir-yoksulluk nafakasına,
Kadın yararına 500,00 TL maddî, 100.000,00 TL manevî tazminata, ev eşyası, ziynet eşyası, son üç yıllık maaşlarının iadesine ve Mehir alacağına hükmedilmesini dava ve talep etmiştir.
CEVAP
Davalı-davacı erkek vekili cevap-karşı dava dilekçesinde özetle; kadının iddialarının doğru olmadığını, dava dilekçesinde görüştüğü belirtilen Necla isimli kadının evlilik hakkında öneriler aldığı bir arkadaşı olduğunu,
Evi terk etmediğini, kadının kendisini evden attığını, kadının erkeğe ve ailesine olumsuz sözler söylediğini, hakaret ettiğini, sürekli kavga çıkarttığını, çocuklara kötü davrandığını iddia ederek asıl davanın reddi ile karşı davanın kabulüne,
suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme nedeniyle ve evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle tarafların boşanmalarına, ortak çocukların velâyetinin erkeğe verilmesine, erkek yararına 20.000,00 TL manevî ve 1.000,00 TL maddî tazminata karar verilmesini dava ve talep etmiştir
(…)
Temyiz Sebepleri
Davalı-davacı erkek vekili temyiz dilekçesinde özetle; karşı davanın reddi, kusur belirlemesi, GSM şirketlerinden konuşma kayıtlarının getirtilmediği bu nedenle eksik inceleme yapıldığı, aleyhe hükmedilen maddî tazminat yönlerinden temyiz yoluna başvurmuştur.
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık tarafların açtığı evlilik birliğinin temelinden sarsılması hukuki nedenine dayalı boşanma davasında; taraflar arasında ortak hayatı temelinden sarsacak ve birliğin devamına imkân vermeyecek derecede geçimsizlik bulunup bulunmadığı,
Geçimsizlik varsa kusurun kimden kaynaklandığı, erkeğin açtığı suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme nedenine dayalı boşanma davasının şartlarının mevcut olup olmadığı, karşı davanın reddinin doğru olup olmadığı, kadın yararına maddî tazminat şartlarının mevcut olup olmadığı, eksik inceleme yapılıp yapılmadığı noktasında toplanmaktadır.
(…)
…’nın dava tarihinden yaklaşık on dört sene önce yaşandığını beyan ettiği erkeğe kusur olarak yüklenilen fiziksel şiddet vakıasının sonrasında tarafların ortak hayata devam ettiğinin,
erkeğe kusur olarak yüklenen bu vakıayı kadının affettiği ya da en azından hoş gördüğünün, hoş görülen ya da affedilen davranışların kusur olarak yüklenilmeyeceğinin,
kabul edilen ve gerçekleşen diğer kusurlara göre yine de erkeğin tam kusurlu olduğunun anlaşılmasına göre usul ve kanuna uygun olup davalı-davacı erkek vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA, (…) 2HD, E.2023/3531, K.2024/181, T.11.01.2024
Bu konuda daha fazla yardım veya danışmanlık için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme
