İkamet İzni Nedir ve İkamet İzni Çeşitleri Nelerdir?
İKAMET İZNİ VE ÇEŞİTLERİ
İkamet kelime anlamıyla bir kimsenin belirli bir süreliğine yaşadığı yeri ifade etmektedir. İkamet izni ise Türkiye’de vize veya vize muafiyetinin sağladığı olanaktan ya da 90 günden fazla kalacak yabancıların almakla yükümlü olduğu bir izin çeşididir. Birden çok ikamet izni çeşitleri bulunmaktadır. İkamet izni sayesinde yabancılar bu süre zarfında yasal olarak ülkede kalma hakkı kazanmaktadır. Bu izin önemli hukuki statüler sağlamaktadır. Özellikle belirli bir süreden sonra yabancı kişiye daha uzun süreli kalma ve vatandaşlık statüsüne geçme başvurusunu yapabilme hakkı tanımaktadır. Bu bağlamda sınır kapılarında bu izin vize yerine kullanılabilir ve resmi işler bakımından önemli bir dayanak olarak kabul görür. Bu izin İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü birimleri tarafından verilmektedir.
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi uyarınca ülkeye yasal olarak giren her yabancının ülke içinde istediği yerde ikamet etme ve seyahat etme hakkı bulunmaktadır. Ancak yerleşme ve seyahat özgürlüğü mutlak bir özgürlük olmayıp güvenlik ve başkaca nedenlerden ötürü söz konusu devlet tarafından sınırlandırılabilir. Bununla birlikte yerleşme özgürlüğü Anayasamızın 23.maddesinde de düzenlenip vatandaş veya yabancı olup olması önem arz etmeksizin herkese tanınmıştır.
İKAMET İZNİ ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
İkamet izni çeşitleri daha önce de değindiğimiz üzere birden fazladır. İkamet izni çeşitleri şunlardır;
- Kısa Dönem İkamet İzni
- Aile İkamet İzni
- Öğrenci İkamet İzni
- Uzun Dönem İkamet İzni
- İnsani İkamet İzni
- İnsan Ticareti Mağduru İkamet İzni
Bu ikamet izin çeşitleri ile ilgili detaylı bilgi için ilgili makalelerimizi okuyabilirsiniz.
İKAMET İZNİ NASIL ALINIR ?
İkamet izni için öngörülen bir başvuru şekli mevcuttur. Göç Genel Müdürlüğü tarafından yetkili kılınan kurumlara başvurunuzu iletebilirsiniz. Dikkat edilmesi gereken husus ise süre kısıtlamasıdır. Yabancılar muhakkak yasal izin süreleri bitmeden önce başvuruda bulunmalıdır. İş yoğunluğu gözetilerek yönetmelikte bu başvuruların ikamet izni, vize veya vize muafiyeti süresi bittikten 10 gün içinde de yapılabileceği belirtilmiştir. Ancak yabancıların ihtiyaçları ve idari gereklilikler söz konusu ise süre koşulu göz ardı edilerek de başvurular alınabilir. Başvurunuz alındıktan sonra incelenir ve eksik bilgi ve belge bulunması halinde bu husus yabancıya bildirilir. Yabancı kişiler bu eksikliği 30 gün içinde tamamlamakla mükelleftir. Aksi takdirde idare bu başvuruyu işlemden kaldırır. Eksikleri tamamlanmış bir başvuru ise azami olarak 90 gün içinde sonuçlandırılır. Ayrıntılı bilgi için hukuki danışmanlık almanızı tavsiye ederiz.
İKAMET İZNİ ALMAYA GEREK OLMAYAN HALLER
Bazı yabancılar ikamet izni almaktan muaf tutulmaktadır. Bu husus vize işlemlerinde de geçerlidir.
1.Vize veya vize muafiyeti süresini kullanan yabancılar
Bu süre kural olarak 90 günden fazla olmamaktadır. Bu sürenin bitişiyle birlikte yabancı kişinin ikamet izni alma yükümlülüğü doğar.
2.5901 sayılı kanunun 28.maddesi kapsamındaki yabancılar
Kanun koyucu tarafından doğumla Türk vatandaşlığı kazanmış kimsenin izin alarak Türk vatandaşlığından çıkarak mavi kart elde etmesi durumunda daha sonradan Türkiye’de yaşamak istediğinde ikamet izni almasına gerek yoktur.
3.Vatansız kişi kimlik belgesine sahip olan kişiler
Ülkemize vatansız olarak gelmiş ya da vatandaşlığını Türkiye’de kaybetmiş olan kişiler vatansız kişi statüsüne girmeyi talep edebilirler. Bu talep bulunulan ildeki göç idaresi müdürlüğüne yöneltilir. Bu kimlik sayesinde kimliğin geçerliliği zarfında ikamet izni almaya gerek kalmayacaktır.
1.NATO gibi Türkiye’nin taraf olduğu anlaşmalarla ikamet izninden muaf tutulan yabancılar
2.Uluslararası koruma başvuru sahibi kimlik belgesine sahip olanlar
3.Geçerli çalışma izni bulunanlar
4.Çalışma izni muafiyeti bulunanlar
5.Turkuaz kart sahipleri ve bu kişilerin eşleri ile bakmakla yükümlü olduğu çocukları
6.İkamet izni başvuru belgesi bulunanlar
Başvuruda bulunulduğuna dair belgesi mevcut olanlar bu hususta karar çıkana kadar Türkiye’de ikamet edebilirler.
İKAMET İZNİ MÜRACAAT BELGESİ NEDİR?
İkamet izni için başvuru yaptıktan sonra yabancılara başvuruda bulunduklarına dair verilen belgeye müracaat belgesi denir. Bu belge uygulamada yabancılara önemli olanaklar sağlamaktadır. Bu belge sayesinde yabancılar işlemleri sonuçlanana kadar yasal olarak Türkiye’de kalma şansına sahip olurlar. Bunun akabinde Türkiye’den çıkışta ve girişte daha avantajlı konumdadırlar. Örneğin, 15 içinde geri dönülmesi kaydıyla Türkiye’ye girişte vize şartı aranmayacaktır.
İKAMET İZNİ TALEBİNİN REDDİ
İkamet izni talebinin reddi, ikamet izninin iptali ve izin süresinin uzatılmasının iptaliyle yabancı ülkeyi terke davet edilmiş olur. Bu karara itiraz yolu açıktır.
İKAMET İZNİNDE KESİNTİ
İkamette kesinti ile yabancının Türkiye’de kalış süresi kesintiye uğrar. Bu hususun önemli hukuki sonucu vardır. Bu kesinti ile birlikte yabancının uzun dönem ikamet izni alabilmesi için gerekli olan kesintisiz 8 yıl ikamet iznine sahip olma koşulunun askıya uğrayacak olmasıdır. Ancak sağlık, kamu hizmeti gibi zorunlu sebepler bu kesintiye istisna teşkil eder.
İKAMET İZNİ BAŞVURULARI NASIL DEĞERLENDİRİLİR?
1.Başvurunun değerlendirilmesi sürecinde başvuru sahibi yabancıyla görüşme yapılabilir.
2.Söz konusu kişi hakkında kamu sağlığını tehdit edici nitelikte bir hastalığa sahip olup olmadığına ilişkin sağlık raporu talep edebilir.
3.Yabancının ülkede kalma sürecinde yeterli düzeyde maddi olanağa sahip olup olmadığı sorulur. İkna edici yanıt alınmadığında ise gerekli belgeler talep edilebilir.
4.Yabancının kalacağı yerin genel sağlık ve güvenlik standartlarına uygun olup olmadığı hususunda yabancının beyanını alabilir veya gerekli araştırmaları yapabilir.
5.Varsa vize ihlali alacakları, önceki ikamet izninden kalan alacaklar ve amme alacaklar, para cezaları tahsis edilir. Aksi takdirde başvuru reddedilir.
6.Yabancının genel sağlık sigortası veya bunun yerine geçen bir belgesi olup olmadığı tespit edilir.
İkamet izni alma ve bu konuda daha detaylı bilgi için iletişim sayfasından bize ulaşabilirsiniz.